Akdeniz’i Kızıldeniz’e bağlayan Süveyş Kanalı’nda karaya oturarak deniz trafiğinin durmasına neden olan “The Ever Given” isimli yük gemisi, yapay su geçidinin “gemilere yakıt tasarrufu sağladığı için” global ticarette ve petrol nakliyeciliğinde kıymetini tekrar gündeme getirdi.
Her yıl yaklaşık 18 bin geminin geçtiği, Asya ve Avrupa ortasında ticari gemilerin en kıymetli güzergahlarından Süveyş Kanalı, dünyanın en kıymetli su yollarından biri olarak gösteriliyor.
Tüm global ticaretin yaklaşık yüzde 12’si, Asya ve Avrupa ortasında giden tankerlerin ve konteyner gemilerinin Afrika etrafında uzun bir seyahate çıkmasını engelleyerek yakıt tasarrufu sağlayan 193 km uzunluğundaki kanaldan geçiyor.
Japon firma Shoe Kisen’in sahibi olduğu 400 metre uzunluğundaki (yaklaşık dört futbol sahası) 20 bin konteyner taşıma kapasiteli yük gemisi 24 Mart’ta kanal yolunda yakalandığı kum fırtınası sonrası rotadan çıkıp, kıyıya çarparak kanalda sıkışmıştı.
Panama bandıralı gemi, Çin’den Hollanda’nın Rotterdam Limanı’na giderken karaya oturmuştu.
220 bin tonluk geminin kurtarılması için römorklar ve iş makineleriyle çalışmalar üçüncü gününe girerken, geminin tekrar yüzdürülmesi sağlanamadı.
Avrupa ile Asya’yı birbirine bağlayan 24 metre derinliğe ve 205 metre genişliğe sahip kanalda trafiğin askıya alınması, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) nedeniyle sorun yaşayan lojistik sınırlarındaki sıkıntıları derinleştirdi.
The Ever Given gemisinin karaya oturmasının akabinde 200’den fazla gemi kanalda geçiş için beklerken, bunların 30’dan fazlasının petrol taşıyan gemi olduğu tabir ediliyor.
Bu tıkanıklık nedeniyle, petrol tankerlerinin nakliye fiyatları bu hafta neredeyse iki katına çıkarken, birçok geminin de rotasını değiştirmesine neden oldu.
– Günlük yaklaşık 10 milyar dolar bedelinde mal kanaldan geçiyor
Gemi nakliyatı konusunda haftalık mecmua Lloyd’s List’in yaptığı değerlendirmeye nazaran, her gün yaklaşık 10 milyar dolar kıymetinde mal kanaldan geçiyor. Batı tarafına yanlışsız giden trafiğin kıymeti günlük yaklaşık 5,1 milyar dolara, doğu tarafı trafiğinin pahası yaklaşık 4,5 milyar dolara ulaşıyor.Analistler, yakıtın geminin işletiminde yüzde 60 ile en büyük maliyet olduğunu belirterek, yakıt tasarrufu için Akdeniz ve Karadeniz’den Asya’ya giden petrol eserlerinin yüzde 20’si Süveyş Kanalı üzerinden geçtiğini tabir ediyor.
Ümit Burnu’nu dolaşmanın gemilerin daha fazla yakıt yakması manasına geldiğini belirten analistler, bunun gemi nakliye fiyatlarına yansıyacağına işaret ediyor.
Öte yandan, analistler, kanalın kapalı kalmasından ötürü nakliyede yaşanacak gecikmelerinin güç piyasaları üzerindeki tesirinin, ham petrol ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) talebinin düşük dönemde olmasından ötürü az olacağını da hesaplıyor.
– Geminin kurtarılması
1860’larda inşa edilen kanalın kuzey kısmı 2015’te iki şeride genişletilirken, The Ever Given’in sıkıştığı güney kısmı sırf bir şeritten oluşuyor.
Gemi her iki kenar ortasında sıkışması hareket ettirme çalışmalarını zorlaştırırken, iş makineleri geminin baş kısmının altındaki bölgede toprağı çekiyor ve su altındaki kumlar çıkarılıyor.
Römorklar da iterek ve çekerek gemiyi sıkışmadan kurtarmaya çalışıyor. Bu süreçler başarısız olması durumunda geminin üzerindeki yükün ve yakıtının boşaltılmasına başvurulacağı tabir ediliyor.
-Mısır iktisadının 3’üncü büyük döviz kaynağı: Süveyş Kanalı
Süveyş Kanalı, yılda sağladığı 5-6 milyar dolarlık girdisiyle, Mısır iktisadında 3’üncü büyük döviz kaynağı olarak kabul ediliyor.
Süveyş Kanalı, Akdeniz ve Kızıldeniz’i birbirine bağlayan yapay bir su geçidi olarak biliniyor. Kanal, Avrupa ve Asya kıtaları ortasında Afrika’nın güneyini dolaşmadan yük taşınması ve deniz ulaşımının sağlanması bakımından dünya denizciliğinin vazgeçilmezleri ortasında. 1980 yılından itibaren kanalda çift istikametli geçiş sağlanabilmesi için kimi çalışmalar başlatıldı. Genişletme çalışmalarının en sonuncusunun açılışı 6 Ağustos 2015’te gerçekleştirildi.
Halihazırda kanalın yalnızca birtakım bölgelerinde çift taraflı geçişler yapılabiliyor.
Birinci inşa edildiğinde 164 kilometre uzunluğunda ve 8 metre derinliğinde olan kanal, şu anda 193 kilometre uzunluğa, 24 metre derinliğe ve 205 metre genişliğe ulaştı.
Kanal’da geçiş mühleti 12-16 saat civarında.
1967 yılında patlak veren Arap-İsrail savaşının akabinde, kanalın doğusunun İsrail tarafından işgal edilmiş olması nedeniyle 8 yıl boyunca dünyanın bu değerli deniz yolu kullanılamamıştı.
Memurlar
