Dava; İtfaiye Müdürlüğü buyruğunda 5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun 49. unsuru kapsamında kontratlı teknisyen durumunda misyon yapmakta iken, hakkında yürütülen Fetö Terör Örgütü üyeliğine ait ceza kovuşturması nedeniyle 03/10/2017 tarihi itibariyle iş akdi feshedilen ve ceza yargılamasının beraat kararıyla sonuçlandığını belirterek yaptığı 27/09/2018 tarihli başvuruyu kıymetlendiren yönetim tarafından tekrar işe başlatılan davacının, bu süreçte mahrum kaldığı maaş, özlük, sigorta primlerinin tarafına iadesi talebini içeren 30/10/2018 tarihli müracaatın reddine ait açılmıştır.
Birinci derece mahkemesince, dava konusu sürecin iptali ve tazmin talebinin kabulüyle mahrum kaldığı mali hakların davalı yönetime müracaat tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davalı yönetimden alınarak davacıya ödenmesi yolunda karar vermiştir.
İstinaf mahkemesi bu kararı bozmuştur. Münasebet ise şu biçimdedir:
Somut olayda; 03/10/2017 itibariyle iş akdinin feshine ait davalı yönetim sürecini 17/11/2017 tarihinde tebellüğ eden davacının, izleyen 60 günlük dava açma müddeti içinde ne direkt ne de evvel yönetime başvurup verilecek yanıtın bildirisi üzerine kalan mühlet içinde dava açma yoluna gitmediği, hasebiyle fesih sürecinin dava açılmaksızın mutlaklaştığı, hakkındaki ceza yargılamasının beraat kararıyla sonuçlandığını belirterek yaptığı 27/09/2018 tarihli müracaatın kıymetlendirilmesi sonucunda tesis edilen 16/10/2018 tarihli başkanlık oluruyla tekrar davalı yönetim bünyesinde kontratlı işçi olarak istihdam edildiği görülmektedir.
Hasebiyle ilgilinin durumu 657 sayılı Kanunun vazifeden uzaklaştırma ile ilgili kararlarına değil; hakkındaki beraat kararı dikkate alınarak davalı yönetim bünyesinde tekrar mukavele imzalanmak suretiyle istihdam edilmesinin ise yönetimin takdir yetkisi kapsamında tesis ettiği bir nevi “Açıktan atama” niteliğinde bir süreç olduğu, dikkate alınarak müddetinde dava açmadığından mali haklarının geriye hakikat ödenmesi mümkün değildir.
T.C. İSTANBUL BÖLGE YÖNETİM MAHKEMESİ
2. İDARİ DAVA DAİRESİ
E. 2020/499
K. 2020/800
T. 9.7.2020
İSTEMİN ÖZETİ : … … .. İtfaiye Müdürlüğü buyruğunda 5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun 49. hususu kapsamında kontratlı teknisyen durumunda misyon yapmakta iken, hakkında yürütülen Fetö Terör Örgütü üyeliğine ait ceza kovuşturması nedeniyle 03/10/2017 tarihi itibariyle iş akdi feshedilen ve ceza yargılamasının beraat kararıyla sonuçlandığını belirterek yaptığı 27/09/2018 tarihli başvuruyu kıymetlendiren yönetim tarafından yine işe başlatılan davacının, bu süreçte mahrum kaldığı maaş, özlük, sigorta primlerinin tarafına iadesi talebini içeren 30/10/2018 tarihli müracaatın reddine ait 07/11/2018 tarih ve 50626539-846.03 Sayılı …. Büyükşehir Belediye Başkanlığı sürecinin iptali ile mahrum kalınan nakdî haklarının yasal faiziyle birlikte tarafına iadesi ve geçmişe dönük prim ve hizmet dokümanlarının düzenlenmesi istemiyle açtığı davada; dava konusu sürecin iptali ve tazmin talebinin kabulüyle mahrum kaldığı mali hakların davalı yönetime müracaat tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davalı yönetimden alınarak davacıya ödenmesi yolundaki İstanbul 9. Yönetim Mahkemesi’nin 31/10/2019 tarih ve E:2018/2358, K:2019/2250 Sayılı kararının, davalı yönetim tarafından; tutuklu kaldığı müddet boyunca kendisinden istifade edilemeyeceği anlaşılan davacının hizmet mukavelesinin mevzuat gereği feshedildiği ve 17/11/2017 tarihinde davacıya bildirim edildiği, hasebiyle kendilerine izafe edilebilecek hiç bir kusur bulunmadığı ileri sürülerek, kaldırılması istenilmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.
Karar veren İstanbul Bölge Yönetim Mahkemesi İkinci Yönetim Dava Dairesince, dava belgesindeki bilgi ve evraklar incelenerek işin gereği görüşüldü:
KARAR : Dava; … … … İtfaiye Müdürlüğü buyruğunda 5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun 49. unsuru kapsamında kontratlı teknisyen konumunda vazife yapmakta iken, hakkında yürütülen Fetö Terör Örgütü üyeliğine ait ceza kovuşturması nedeniyle 03/10/2017 tarihi itibariyle iş akdi feshedilen ve ceza yargılamasının beraat kararıyla sonuçlandığını belirterek yaptığı 27/09/2018 tarihli başvuruyu kıymetlendiren yönetim tarafından yine işe başlatılan davacının, bu süreçte mahrum kaldığı maaş, özlük, sigorta primlerinin tarafına iade talebini içeren 30/10/2018 tarihli müracaatın reddine ait 07/11/2018 tarih ve 50626539-846.03 Sayılı ….Büyükşehir Belediye Başkanlığı sürecinin iptali ile mahrum kalınan mali haklarının yasal faiziyle birlikte tarafına iadesi ve geçmişe dönük prim ve hizmet dokümanlarının düzenlenmesi istemiyle açılmıştır.
Birinci derece Mahkemesince “… Bu durumda; üstte yer verilen mevzuat kararları kapsamında ve 657 Sayılı Kanun’un 141. unsuru referans norm olarak dikkate alınmak suretiyle davacıya, kontratının feshedildiği müddete ait mukavele fiyatlarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi gerektiği, özlük haklarının iadesi gerektiği, geçmişe dönük prim hizmet evraklarının tahakkuk edilerek SGK’ya bildirilmesi gerekirken aksi tarafta tesis edilen işbu davaya husus süreçte hukuka uyarlık bulunmamaktadır. En son olarak davacının taleplerinin reddine yönelik sürecin hukuka karşıt olduğu sabit olduğundan, davacının mukavelesinin feshedildiği tarih ile tekrar istihdam edildiği tarihe kadar geçen müddet zarfına ait mali hakların yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi, özlük haklarının davacıya iadesi ve geriye dönük prim hizmet evraklarının tahakkuk ettirilerek SGK’ya bildirilmesi gerekmektedir.” gerekçesiyle dava konusu sürecin iptaline, davacıya ödenmeyen mali hakların davalı yönetime müracaat tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmiştir.
2577 Sayılı İdari Yargılama Tarzı Kanunu’nun “Üst Makamlara Başvurma” başlıklı 11. unsurunun 1. fıkrasında; “İlgililer tarafından idari dava açılmadan evvel, idari sürecin kaldırılması, geri alınması değiştirilmesi yahut yeni bir süreç yapılması üst makamdan, üst makam yoksa süreci yapmış olan makamdan, idari dava açma müddeti içinde istenebilir. Bu başvurma, işlemeye başlamış olan idari dava açma mühletini durdurur.” 2. fıkrasında; “Altmış gün içinde bir karşılık verilmezse istek reddedilmiş sayılır.” ve 3. fıkrasında; “İsteğin reddedilmesi yahut reddedilmiş sayılması halinde dava açma müddeti tekrar işlemeye başlar ve başvurma tarihine kadar geçmiş mühlet de hesaba katılır.” düzenlemelerine yer verilmiş, anılan Kanun’un “İptal ve Tam Yargı Davaları” başlıklı 12. hususunda ise; “İlgililer haklarını ihlal eden bir idari süreç hasebiyle Danıştaya ve yönetim ve vergi mahkemelerine direkt doğruya tam yargı davası yahut iptal ve tam yargı davalarını birlikte açabilecekleri üzere birinci evvel iptal davası açarak bu davanın karara bağlanması üzerine, bu konudaki kararın yahut kanun yollarına başvurulması halinde verilecek kararın bildirimi yahut bir sürecin icrası sebebiyle doğan ziyanlardan ötürü icra tarihinden itibaren dava müddeti içinde tam yargı davası açabilirler. Bu halde de ilgililerin 11. husus uyarınca yönetime başvurma hakları gizlidir.” kararı kurala bağlanmıştır.
Üstteki mevzuat kararlarına nazaran; bir idari süreç nedeniyle ziyana uğrayan bireylerin, sürecin bildirimini izleyen günden itibaren 60 günlük dava açma mühleti içinde ya direkt ya da evvel idari müracaat yoluna gidip verilecek karşılığa istinaden kalan mühlet içinde tam yargı davası açarak ziyanlarının tazmini isteyebilecekleri; şayet evvel yönetime müracaatta bulunmayı tercih etmişler ise, bu yola dava açma mühleti içinde başvurmaları gerektiği, bu mühlet geçtikten sonra yapılan müracaatların, geçmiş olan dava mühletini ihya etmeyeceği açıktır.
Somut olayda; 03/10/2017 itibariyle iş akdinin feshine ait davalı yönetim sürecini 17/11/2017 tarihinde tebellüğ eden davacının, izleyen 60 günlük dava açma müddeti içinde ne direkt ne de evvel yönetime başvurup verilecek karşılığın bildirisi üzerine kalan mühlet içinde dava açma yoluna gitmediği, münasebetiyle fesih sürecinin dava açılmaksızın mutlaklaştığı, hakkındaki ceza yargılamasının beraat kararıyla sonuçlandığını belirterek yaptığı 27/09/2018 tarihli müracaatın kıymetlendirilmesi sonucunda tesis edilen 16/10/2018 tarihli başkanlık oluruyla tekrar davalı yönetim bünyesinde kontratlı işçi olarak istihdam edildiği görülmektedir.
Birinci derece Mahkemesince her ne kadar 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Görevden Uzaklaştırmaya” ait kararlar içeren 141. unsuru kararı referans alınmak suretiyle davacının durumu değerlendirilmiş ise de, davacının mukavelesinin feshedilmiş olduğu dikkate alındığında tüzel durumunun “Devlet memurluğundan (Kamu görevinden) çıkarma” kapsamında kıymetlendirilebileceği, hakkındaki beraat kararı dikkate alınarak davalı yönetim bünyesinde yine kontrat imzalanmak suretiyle istihdam edilmesinin ise yönetimin takdir yetkisi kapsamında tesis ettiği bir nevi “Açıktan atama” niteliğinde bir süreç olduğu, fesih sürecinin tüzel tesirlerinin geçmişe tesirli bir formda ortadan kaldırılmasını sağlayacak bir geri alma veya iptal kararı manasına gelmediği, bu bakımdan dava açılmaksızın mutlaklaşan fesih sürecinin hukuken geçerliliğini koruduğu, hasebiyle fesih sürecinin bildirim edildiği 17/11/2017 tarihinden yaklaşık 10 ay sonra yapılan 27/09/2018 tarihli müracaatın, fesih nedeniyle uğranılan ziyanların tazminine ait dava açabilmek için geçmiş olan süreyi ihya etmeyeceği sonucuna varılmıştır.
Bu durumda; uyuşmazlığın temeline girilmeden davanın mühlet aşımı nedeniyle reddi gerekirken, işin temeline girilmek suretiyle dava konusu sürecin iptali ile davacının tazmin talebinin kabulü yolundaki istinaf konusu kararda isabet bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
SONUÇ : Açıklanan nedenlerle; istinaf talebinin kabulüne, İstanbul 9. Yönetim Mahkemesi’nin 31/10/2019 tarih ve E:2018/2358, K:2019/2250 Sayılı kararın kaldırılmasına, davanın müddet aşımı nedeniyle reddine, aşağıda dökümü yapılan 171,00-TL yargılama sarfiyatının davacı üzerinde bırakılmasına, istinaf safhasında davalı idarece yapılan 205,60 TL yargılama masrafının ve karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Minimum Fiyat Tarifesi uyarınca belirlenen 1.700,00 TL vekalet fiyatının davacıdan alınarak davalı yönetime verilmesine, posta masrafı avansından artan kısmın mahkemesince ilgilisine iadesine, kararın taraflara bildirimine, bu karara karşı bildiri tarihini izleyen 30 gün içinde Danıştay’da temyiz yolu açık olmak üzere, 09.07.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Memurlar
