Karar Tarihi:28/05/2020
Karar No:2020/429
Mevzu Özeti:İlgili kişinin ferdî datalarının, hakkında icra takibi yapan avukat tarafından hukuka muhalif olarak işlenmesi ve açıklanması ile ilgili şikayet
İlgili şahıstan alınan şikayet dilekçesinde özetle;
Kamu vazifelisi olarak vazife yaptığı vilayette kamuya ilişkin bir toplumsal tesiste konakladığı; banka borcundan ötürü, hakkında bankanın vekili olan avukat tarafından icra takibi başlatıldığı; 27.11.2018 tarihinde kendisiyle birlikte birebir toplumsal tesiste ikamet etmekte olan sayısını tam olarak bilmediği iş arkadaşlarının kendi üzerlerine kayıtlı cep telefonlarına ve ilgili kişinin ağabeyi üzerine kayıtlı cep telefonuna ilgili kişinin ismini ve haciz talimatını içeren kısa iletiler gönderildiği; bahse ait olarak ayrıyeten Cumhuriyet Başsavcılığına başvurduğu belirtilerek avukat hakkında gereğinin yapılması talep edilmiştir.
Mevzuya ait olarak 01.10.2019 tarih ve 2019/293 sayılı Konsey Kararı ile başlatılan inceleme çerçevesinde avukattan savunma sunması talep edilmiş, bilgi sorumlusu avukat savunmasında,
İkrar yahut kabul manasına gelmemek kaydı ile; şikayetçinin ferdî e-posta hesabı yerine içerisinde ofise günlük gelen yüzlerce e-postanın bulunduğu e-posta adresine gönderdiğini sav ettiği müracaatın okunma ihtimalinin olmadığı, bahisten Kurumumuzun savunma talepli yazısının tebellüğ edildiği tarihte haberdar olunduğu, bu nedenle 30 günlük yasal müddetin dolmasına rağmen yanıt alınamadığı argümanının gerçek olmadığı,
İlgili kişinin müvekkil Banka ile imzaladığı ferdî bankacılık hizmetleri kontratına istinaden kredi kullandığı, kredi mukavelesi kurulurken kimlik, adres, telefon ve maaş bilgilerini isteği ile paylaştığı,
Kullandığı kredinin taksitlerini vadenin dolmasına ve akabindeki ihtara karşın yerine getirmekten kaçındığı için hakkında takip kararı alındığı; çıkarılan ödeme buyruğunun adresinde bulunamadığı için Adres Kayıt Sistemindeki adres Mahalle Muhtarlığına; Tebligat Yasasının 21 inci hususu yeterince bildiri edildiği, müddetinde itiraz olunmadığından takibin mutlaklaştığı, belgenin derdest olduğu,
Takibin üzerinden 5 yılı/60 ayı aşkın müddet geçmesine ve aleyhindeki yasal takibe karşın şikayetçinin aldığı krediyi ödemekten kaçınması ve bundan rahatsızlık duymaması; fakat gönderilen borç hatırlatma bildirisinden rahatsızlık duymasındaki samimiyetin düşündürücü olduğu; ayrıyeten kelam konusu SMS’lerin, ilgili kişinin kendisini telefondan arayarak şahsen bilgi istemesi üzerine isteği ile gönderildiği,
5 yıllık süreçte farklı telefon numaraları üzerinden kendileriyle bağlantıya geçen ve aradığı değişik sınırlar nedeni ile sistemde ismine birden fazla irtibat numarası olan şikayetçinin yeni bilgi talebi sonrasında sistemde kayıtlı numaralarına 27.11.2018 günü SMS gönderilmesini şikayet etmesinin hakkın berbata kullanılması olduğu, – T.C. kimlik numarasına nazaran abonelik sorgulaması yapıldığında; beyanın doğruluğunun anlaşılacağı ve şikayetçi ismine hayatın olağan akışına karşıt sayıda GSM çizgisi olduğunun ortaya çıkarılabileceği,
Şikayetçinin dilekçesine yazmakla birlikte alenileştirdiği T.C. kimlik numarasına nazaran telefon operatörlerinin borç sorgulama sayfasına girildiğinde; ismine toplam 165 adet sınır olduğunun görüldüğü, hatırlatma bildirisinin gönderildiği sınır ve Cumhuriyet Savcılığında söz verirken bildirdiği çizgi dikkate alındığında ismine kayıtlı 18 çizgi bulunduğu,
07.04.2016 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmasına ve avukat olmasına rağmen fakat hakkında yapılan şikayet üzerine inceleme fırsatı bulduğu 6698 sayılı Ferdî Dataların Korunması Kanunundan kamuoyunun şimdi haberdar olmadığı; toplumda “kişisel veri” ve bunun korunmasına ait şuurun oluşması için ilgililer tarafından yapılması gerekli çalışmaların kâfi olmadığı,
Kamuoyunun, 6698 sayılı Kanunu son yıllarda kanun koyucu tarafından ihdas olunan ve uygulaması artık yerleşen 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkındaki Kanun, 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluşu Hakkındaki Kanun, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu, 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu, Güç Piyasası Düzenlenme Kanunu ve gibisi kanunlar kadar içselleştirmiş olmadığı,
Müeyyideleri epeyce ağır bu Kanuna ait bilgilendirme ve uygulamaların vakit içerisinde Kurum Lideri ve mensupları tarafından kamuoyuna aktarılacağı kesinlikle olsa da; bu sürecin şimdi tamamlanmadığının bir vakıa olduğu,
“Kanunu bilmemek mazeret sayılmaz” prensibi genel bir kural olsa da; hukuk sistemimize büsbütün yabancı ve uygulama için geçiş müddeti tanınan bu Kanun ve onun uygulayıcısı Kurumun hususlara daha toleransla yaklaşması gerektiği, Kuruma ilişkin web sayfasında yayımlanan kararların sayısı ve içeriğinin bu iddiayı doğrulayacak istikamette olduğu,
Hakikaten; Şuranın “Veri Sorumluları Siciline Kayıt Yükümlülüğü”ne ait 27.12.2019 tarih ve 2019/387 sayılı mühlet uzatım kararından; kendi hukuk ofisleri statüsünde olanların; sicile kayıt mecburilik müddetinin 30.09.2020 tarihine ötelendiği,
Mevzunun Kurumun görev/inceleme alanından çıktığı, şöyle ki,
6698 sayılı Ferdî Dataların Korunması Kanununun (3071 sayılı yasaya atıfta bulunan) 15 inci unsurunun (2) numaralı fıkrasındaki “Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanunun 6 ncı hususunda belirtilen kaideleri taşımayan ihbar ve şikayetler incelemeye alınamaz” formundaki düzenlemenin belirttiği üzere 01.11.1984 gün 3071 sayılı yasanın unsur 6(b) fıkrası yeterince; yargı mercilerinin vazifesine giren mevzularla ilgili dilekçelerin istisna kabul edilerek yasanın kapsamı dışına bırakıldığı,
Şikayet dilekçesinin kapsamından da anlaşılacağı üzere; şikayetçinin tıpkı bahiste birebir münasebetlerle 29.11.2018 tarihinde Cumhuriyet Başsavcılığına başvurarak şikayetçi olması sonucu; Adalet Bakanlığından alınan soruşturma müsaadesi ile “özel hayatın kapalılığını ihlal etmek, şahısların huzur ve sükununu bozmak” hatalarından hakkında 2019/3709 sayılı evrak üzerinden yürütülen soruşturmanın devam ettiği, vaki şikayet üzerine mevzunun yargıya intikal etmiş olduğu ve soruşturmanın devam ettiği dikkate alındığında hususun kurumun görev/kapsama alanından çıktığı,
Gerçekten bu konunun Heyetin 24.12.2018 gün ve 2018/156 sayılı kararında, “… şikayete mevzu savların Türk Ceza Kanunu kararları uyarınca kabahat ögesi barındırdığı ve bunların da ferdî hata niteliğinde olduğu, bu kapsamda ilgili kişi tarafından da hususun yargıya intikal ettirilmiş olduğu dikkate alındığında, kelam konusu müracaatın Kanun kapsamında değerlendirilemeyeceğine ……” denilmek suretiyle açıkça söz edildiği,
Bu yüzden belgenin; mevzu hakkında karar verilmesine yasal imkan bulunmadığı münasebeti ile kapatılmasının gerektiği,
ADABA AIT OLARAK
Müracaat yolunun şimdi tüketilmediği,
info@… adresine gönderildiği sav edilen e-postadan 02.01.2019 tarihinde değil fakat Kurumun savunma talep ettiği yazının bildirim günü olan 16.12.2019 tarihinde haberdar olunduğundan; 6698 sayılı Ferdî Dataların Korunması Kanununun 14/2 unsurundaki “…. 13. unsur uyarınca müracaat yolu tüketilmeden şikayet yoluna başvurulamaz…” kararı karşısında; bu bahis ile ilgili şikayetin yanıt verilmediği takdirde 17.01.2020 tarihinden itibaren yapılabileceği ve ilgiliye de 13.01.2020 tarihinde yasal müddet içerisinde cevap verildiği gözetilerek; şimdi müracaat yolu tüketilmediği için yersiz şikayetin reddine karar verilmesi gerektiği,
Şikayetin müddetinde yapılmadığı,
Şikayetçinin 02.01.2019 tarihinde gönderildiğini argüman ettiği e-postanın gönderilme günü ile Kuruma şikayet dilekçesi verdiği 06.02.2019 tarihi ortasında 1 ay 4 gün yani 34 günlük müddetin geçtiği; 6698 sayılı Şahsî Dataların Korunması Kanununun 14/1 hususundaki “…. Müracaata karşılık verilmemesi hallerinde; ilgili kişi bilgi sorumlusunun karşılığını öğrendiği tarihten itibaren otuz gün içinde Heyete şikayette bulunabilir ………….” halinde düzenleme dikkate alındığında; 30 günlük yasal mühlet içinde müracaatta bulunmadığı anlaşılan şikayetçinin yöntemsiz müracaatının reddine kadar verilmesi gerektiği,
Şikayetin reddedilmiş sayılması gerektiği,
Kurumun; uymak zorunda olduğu varoluş yasasının 15 inci hususunun (4) numaralı fıkrasındaki “….. şikayet üzerine konsey talebi inceleyerek ilgililere bir yanıt verir. Şikayet tarihinden itibaren 60 gün içerisinde karşılık verilmezse talep reddedilmiş sayılır….” biçimindeki düzenleme göz önüne alındığında; Şikayet dilekçesinin Kuruma verildiği 06.02.2019 tarihi ile Kurumun inceleme kararı verdiği 01.10.2019 tarihi ortasında 7 ay 25 gün geçtiği ve yasal 60 günlük müddet içerisinde şikayetçiye yanıt verilmediği anlaşıldığından; talebin reddedilmiş sayılması gerektiği,
TEMELE AIT OLARAK,
Datanın işlenmesinin açık isteğe dayandığı,
Şikayetçi ile Banka ortasında mukavele düzenlenirken şikayetçinin isteğiyle kimlik, adres, telefon ve maaş bilgilerini paylaşmış olduğu ve bunların banka kayıtlarına işlendiği,
Kredi kontratında öngörülen vadenin dolmasına ve ardından çekilen ihtara karşın geri ödemesi gerçekleştirilmeyen gecikmiş borcun tahsili açısından alacaklı bankanın ismine vekalet vermesinin akabinde icra takibi kademesine geçildiği,
Mutlaklaşan icra takibinin akabinde tahsilat etapları ilerletilirken; geri ödeme yapmayan borçlunun durumunun sorgulandığı ve müvekkil Bankaya olan ve ödenmeyen borç dışında öteki belgelerin da olduğu, şikayetçi hakkında çok sayıda icra takibi bulunduğunun tespit edildiği,
İcra İflas Kanununun temel unsurlarından birisinin, “Alacağın tahsili için yapılacak süreçlerde borçlunun, borcunu arttıracak masraflardan kaçınılması” unsuru olduğu; öbür yandan avukatın müvekkilin çıkarlarını gözetmek zorunda olduğu, bu açıdan bakıldığında mezkur evrakta olduğu üzere “bırakınız krediden kaynaklanan alacağını tahsil etme üstüne bir de durmadan icraya sarfiyat yatırarak daima masraf yapılmasını olabildiğince engellemek” sorumluluğu altında olduğu,
Bu sorumluluğun yasal desteğini oluşturan Avukatlık Kanununun 35/A hususunda; “Avukatlar dava açılmadan yahut dava açılmış olup da şimdi duruşma başlamadan evvel kendilerine intikal eden iş ve davalarda, tarafların kendi iradeleriyle istem sonucu elde edebilecekleri mevzularla inhisar etmek kaydıyla, müvekkilleriyle birlikte karşı tarafı uzlaşmaya davet edebilirler.” kararının düzenlendiği,
Metinden de anlaşılacağı üzere; avukatın, müvekkilinin haklarını himaye etmek emeli ile müvekkilinin de isteğini alarak karşı taraf ile irtibata geçebileceği, müvekkil bankanın tarafına sağlıklı bağlantı kurma müsaadesi ile şikayetçinin borcunu icra takip masrafları ile arttırmaktan çok; kendisini Avukatlık Kanununun 35/A unsuru uyarınca uzlaşmaya yani makul indirimler yaparak borcunu ödemede kolaylık sağlamaya davet etmesinin hukuka uygun olduğu,
Kaldı ki; uzlaşma sağlanmasının alacaklı olan müvekkil bankadan çok borçlu şikayetçinin lehine olduğu; çünkü; borçlu ismine kayıtlı tapu ve araçlara haciz şerhi eklenip satış talep edilerek, üzerine kayıtlı tüm mal varlığını satma imkanı kanun nezdinde tarafına verilmişken; bu yola tevessül edilmeyecek şahısları borçları yüzünden daha fazla mağduriyet yaşatmamak ismine, hiçbir malın satışı talep edilmeyip irtibat yolu ile borca taksitlendirmeler yaparak tahsilat sağlanmaya çalışıldığı,
Takibin her etabında borçlu ile irtibata geçme hak ve imkanının mevcut olduğu; aşikâr bir mühlet sonra -ki bu belgede takibin açılmasından 3 yıl yani 36 ay sonra- şikayetçi borçluyu öncelikli olarak telefonla arama ve karşılık verilmediğinden bildiri gönderme sureti ile ilgilisini haberdar etme tekniğinin tercih edildiği ve böylece İcra İflas Kanunundaki borçlu üzerindeki külfetin gereksiz yere artırılmasını engelleyen amir karara uygun davranıldığı,
Bu meyanda; genel olarak 5411 sayılı Bankacılık Kanunu ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun kararları çerçevesinde; alacaklı banka ve hukuk ofisi ortasında akdedilen vekalet ilgisi yeterince alacakların tahsili çalışmalarına devam edildiği; ayrıyeten Avukatlık Kanununun 35/A hususundaki yasal yükümlülük dikkate alınarak borçlulara ödemede sağlanacak kolaylıkların ve borcun ödenmemesi halinde karşı karşıya kalınabilecek tüzel risklerin bildirilmesi açısından SMS gönderilmesi usulünün uygun olacağının düşünüldüğü,
– Devlet memuru olan şikayetçinin; maaş ve öteki toplumsal haklarına ve aracına, iş yerine icra dairesi aracılığıyla daima haciz talebi gönderilmesinin mi, yoksa uzun aralıklarla telefonundan aranması yahut SMS gönderilmesinin mi çıkarına olacağının, hangi durumda kişinin prestij güvenilirliğinin sarsılacağının Heyetin takdirinde olduğu,
Derdest olan belgede; İcra Müdürlüğü’nün borçlunun bilgilerini işlemiş olması dikkate alınarak; üstelik arandığında görüşmeyi kabul ederek onaylaması ve bilgi talep etmesi üzerine ödemede sağlanacak kolaylıklar ve ödenmemesi halinde karşılaşabileceği tüzel risklerin SMS ile şikayetçi borçluya bildirildiği,
Şikayetçi borçlunun; banka ile ferdî kredi kontratı imzalanırken bilgi işlemeye gösterdiği isteğin açık olduğu ve bu manada hukuka uygun olduğu,
Ayrıyeten Kanunun geçiş kararlarını düzenleyen; Süreksiz 1 inci hususunun (3) numaralı fıkrasında yer verilen “Ancak bu kanunun yayımı tarihinden evvel hukuka uygun olarak alınmış istekler, bir yıl içinde bilakis bir irade beyanında bulunulmaması halinde, bu kanuna uygun kabul edilir” halindeki karar dikkate alındığında bu müddet içerisinde tersine beyanda bulunduğunu kanıtlayamayan şikayetçinin isteğinin devam ettiğinin kabul edilmesi gerektiği,
Bu bağlamda şikayet hakkının bulunmadığı ve yersiz şikayetin reddine karar verilmesi gerektiği,
Kanunun 5 inci unsurunun 2 numaralı fıkrasının (e) bendi dikkate alındığında; işlenen data açısından şikayetçi borçlunun açık isteğine da gerek bulunmadığı,
Şikayetçi borçlunun, bu bilginin işlenmesine dair Banka ile imzalanan mukavele sırasında verdiği ve tanınan bir yıllık geçiş süreci içinde de geri almadığı isteğine istinaden, geciktirilen geri ödeme nedeni ile alacağını tahsil etmek isteyen bankanın cebri icrada bulunabilmesi yani kontrattan doğan alacak hakkını kullanabilmesi için icra belgesinde borçlunun bilgilerinin işlenmesinin zarurî olduğu,
Gerçekten bu konunun Konseyin 31.05.2019 tarih ve 2019/159 sayılı kararında, “…. Şikayetçinin ilgili bankalardan kullanmış olduğu kredi borçlarının yeni alacaklısı olması, bu kapsamda 6098 sayılı kanunun 186. unsuru çerçevesinde borçlunun evvelki alacaklılara karşı borcunu ifa etmesinin engellenmesi ve taraflarınca şikayetçiye sağlanacak kolaylıklar ile borcun ödenmemesi durumunda şikayetçinin maruz kalabileceği hukuksal risklerin bildirilmesi hedefiyle işlenmiş olmasının 6698 sayılı Kanunun 5 inci unsurunun (2) numaralı fıkrasının (e) bendi kapsamında şikayetçinin açık isteği olmaksızın gerçekleşebilir olması nedeniyle bilgi sorumlusu hakkında yapılacak bir süreç bulunmadığına…” denilmek suretiyle açıkça tabir edildiği,
Istek var kabul edildiğinden şikayetin reddine karar verilmesi gerektiği,
Verilmiş isteğe dayanarak işlenen bilginin; 6698 sayılı Ferdî Bilgilerin Korunması Kanununun çizdiği çerçeve içinde kalınarak kullanılması halinde; hukuka terslikten kelam etmenin mümkün olmadığı,
Müvekkil bankanın ferdi kredi kontratından doğan legal alacağını tahsil edebilmek hedefiyle icra müdürlüğü tarafından işlenmiş bilgi kullanılarak, şikayetçi-borçluya üstelik kendi talebi ile SMS gönderilmesinin hukuka uygun olduğu,
Hiçbir halde ikrar manasına gelmemek kaydıyla, 27.11.2018 tarihinde borçluya ilişkin olduğu düşünülen sınırlara, tek seferde sırf bir SMS gönderildiği,
Bu durumun, işlenmiş bilginin, yasal ve somut bir alacağı tahsil edebilme gayesi ile ölçülü ve sonlu bir biçimde kullanıldığını yani Kanunda aranan dürüstlük kurallarına uyulduğunu ispatladığı,
Sonuç olarak gönderilen SMS’lerin, yasal temelli, makul sayıda ve ölçülü içerikte olup dürüstlük kuralları gözetilerek iletildikleri anlaşılacağından yersiz şikayetin reddine karar verilmesi gerektiği,
Şikayetçinin ortadan geçen 5 yıllık müddette farklı GSM çizgilerinden büroyu birden fazla sefer aradığı ve kendisi ile çok sayıda görüşme gerçekleştirildiği,
Ofis çalışanları tarafından, işin tabiatına uygun olarak gelen aramaların ilgili kişinin bilgisine işlenmekte olduğu ve gerekli vakitlerde bu numaradan ulaşıldığı,
Şikayet dilekçesinde, ekran çıktıları sunulan çizgilerin bu tipten olabileceği üzere, sıkça rastlanan halde borçluların; hukuk ofisini arkadaşlarına ilişkin çizgilerden aramaları yahut nadiren de olsa ekonomik durumları hakkında kendilerine referans olacak arkadaşlarının numaralarını bildirmeleri yüzünden kayıtlarına girebildiği,
Kişisel kredi kontratında şikayetçi borçlu dışında buna kefalet veren biri olmadığından, yani meslektaşlarından yahut ağabeyinden borcu hukuken tahsil etme talihi bulunmadığından; ismi geçenlere SMS göndermekte (yapılan masrafın dışında) bir çıkarları olmadığı, bu açıdan bakıldığında ismi geçenlere kasıtlı olarak SMS gönderildiğini sav etmenin abesle iştigal olduğu, yegane gayelerinin borçluya ulaşmak ve onu bilgilendirmek olduğu; bildiri atılan iş arkadaşlarının ve ağabeyinin kullandığı cep telefonlarını araştırarak bulma ve SMS gönderme üzere özel bir kasıtla hareket edilmediği,
Üstte da açıklandığı üzere, T.C. kimlik numarasına nazaran abonelik araştırıldığında, hayatın olağan akışına ters sayıda GSM çizgisinin ismine kayıtlı olduğundan kuşku duyulan şikayetçinin, ofis arkadaşlarına ilişkin sınırlardan araması yahut ekonomik durumu hakkında referans olmaları için meslektaşlarının numaralarını bildirmiş olmasının kuvvetle mümkün olduğu,
Ayrıyeten GSM sınırının ismine kayıtlı kişi dışında, aile fertlerinden bir diğeri tarafından kullanılmasına Türkiye’de sıkça rastlandığının gözden kaçırılmaması gerektiği,
Ofislerinde, …Takip Sistemi ve 118 80 bilinmeyen numaralar ile internet üzerinden herkesin çarçabuk ulaşabildiği kimlik, adres ve telefon bilgileri sorgulayan…. dışında program kullanılmadığı, bu konuda yerinde inceleme yapılmasının da mümkün olduğu,
Kurumumuzun yazısı ekinde gönderilen “Veri Sorumlusu Tanıtım Formu”nun 30.09.2020 tarihine kadar yasal mühleti içerisinde doldurularak “Veri Sorumluları Siciline Kayıt Yükümlülüğü”nün yerine getirileceği
belirtilerek, mevzunun yargıya intikal etmiş olması, yola ait itirazları, Konsey aksi kanaatte ise temele ait açıklamaları dikkate alınarak yersiz olarak nitelendirdiği şikayetin reddedilmesi talep edilmiştir. Avukatın savunmasında ayrıyeten, şikayetçinin T.C. kimlik numarasına nazaran ismine kayıtlı cep telefonu aboneliklerinin imkan varsa sorgulanması yoksa irtibat şirketlerine yazı yazılması; bu minvalde 01.11.2018 – 31.12.2018 tarihleri ortasında ismine kayıtlı sınırı arayanlar listesinin de GSM şirketinden getirtilmesi ve yapılacak incelemede kıymetlendirilmesi Kurumumuzdan talep edilmiştir.
Öte yandan, inceleme süreci devam ederken ilgili şahıstan alınan ek beyanda, Kurumumuzun savunma istemesinden sonra şikayet ettiği data sorumlusu avukat tarafından kendisine iletilen karşılıkta şahsına ilişkin bir çok numaranın olduğu ve ferdî bilgilerini içeren iletilerin atıldığı numaraların kendisine ilişkin olduğunu düşündüğü ve bu emelle bilgilendirme emelli ileti attıklarını argüman ettiği, şahsına ilişkin tüm çizgi dökümlerini abonelik başlangıç ve bitiş tarihleri ile tarafımıza sunduğu, ferdî datalarının paylaşıldığı tarihte şahsına ilişkin tek bir çizginin olduğunun görüleceği; şahsî datalarının banka ile yapmış olduğu kontrat kapsamında alenileştirilmiş olduğu açıklamasının hakikat olmadığı; bildiri atılan numaraların şahsına ilişkin olduğunu düşündüğünü belirtmiş olmasına karşın yazısı ekinde sunulan ekran manzaralarından anlaşılacağı üzere ve Savcılıkta söz veren iş arkadaşlarına gönderilen bildirilerde o devir bir arada vazife yaptığı bir diğer iş arkadaşının borç bilgilerinin de paylaşılmış olduğunun görülebileceği, hukuk ofisi çalışanları, kelam konusu ileti atılan numaraların şahsına ilişkin olduğunu düşünüyor ise öteki kişinin borç bilgilerini neden tıpkı numaralara ileti gönderdiklerinin sorgulanması gerektiği belirtilmiştir.
Bahse bahis şikayet başvurusu ve ek beyanlar, ilgili kişinin tezleri, bilgi sorumlusundan alınan bilgi ve dokümanlar ve ilgili mevzuat kararları çerçevesinde kıymetlendirilmesi sonucunda Ferdî Dataları Muhafaza Kurulunca alınan 28.05.2020 tarih ve 2020/429 sayılı Kararda aşağıdaki değerlendirmelere yer verilmiştir.
Şikayete husus hadisede, bankaya borcu olan ve bu borca ait süreçlerin yürütülmesini teminen ferdî dataları banka tarafından avukata aktarılan ve avukat tarafından şahsî bilgileri işlenen şikayetçinin “ilgili kişi”, Banka ismine icra süreçlerini yürüten ve bu süreçle ilgili olmak üzere ilgili kişinin şahsî datalarını işlemesi gereken avukatın “veri sorumlusu”, ilgili kişinin bankaya olan borcunu tahsil edebilmek için avukat tarafından ilgili kişinin bağlantı bilgileri ve öbür ilgili bilgilerinin işlenmesi aksiyonunun ise “veri sürece faaliyeti” olduğu bedellendirilmektedir. Öbür yandan Kanunda, ferdî datalar hudutlu sayma metodu ile belirlenmemiş, bir bilginin şahsî bilgi olması için muhakkak ya da belirlenebilir gerçek şahsa ait olma kriteri getirilmiştir. Bu bağlamda, ilgili kişinin ağabeyine ve iş arkadaşlarına gönderilen iletinin içeriği incelendiğinde, ilgili kişinin açık ismini, borçlu olduğu bankayı ve icra evrakı borcuna ait bilgileri ihtiva eden kısa bildirinin, ilgili şahsa ilişkin ferdî data niteliğindeki bilgileri içerdiği anlaşılmaktadır.
Adaba Ait Kıymetlendirme
Data sorumlusunun savı, ilgili kişinin 02.01.2019 tarihli e-postasından haberdar olunmadığı, şikayetin varlığından Kurumumuzun bilgi evrak talebi yazısı ile haberdar olunduğu, bu durumda ilgili bireye karşılık verme mühletinin Kurumumuz yazısının tebellüğ tarihinden itibaren başladığı tarafındadır. Lakin, Kanunun 13 üncü unsurunun (2) numaralı fıkrası, “Veri sorumlusu müracaatta yer alan talepleri, talebin niteliğine nazaran en kısa müddette ve en geç otuz gün içinde fiyatsız olarak sonuçlandırır” kararını amir olup, bu kararda belirtilen 30 günlük müddetin Kurum yazısının tebellüğ tarihinden başlaması mümkün değildir.
Metoda ait bir öbür sav, e-posta tarihinin 02.01.2019, Heyete şikayet tarihinin 06.02.2019 olduğu, bu durumun ise Kanunun 14 üncü unsurunun (1) numaralı fıkrası kararına uygun olmadığı istikametindedir. Bilindiği üzere, Kanunun “Kurula şikayet” başlıklı 14 üncü hususu, “Başvurunun reddedilmesi, verilen yanıtın yetersiz bulunması yahut müddetinde müracaata karşılık verilmemesi hallerinde; ilgili kişi, data sorumlusunun karşılığını öğrendiği tarihten itibaren otuz ve her halde müracaat tarihinden itibaren altmış gün içinde Heyete şikayette bulunabilir.” kararını amirdir. Şikayete husus hadisede müracaata karşılık verilmediği için müracaattan itibaren 60 günlük mühlet kuralı geçerli olacaktır ki, ilgili kişinin Kurumumuza başvurusu, data sorumlusuna müracaat tarihinden sonra 34 üncü günde yapılmış olup, Kanunda belirlenen 60 günlük yasal mühlet içerisinde yapılmış bir müracaattır.
Son olarak, bilgi sorumlusu şikayetin üzerinden uzun vakit geçmiş olduğunu belirtmekte ve Kanunun 15 inci unsurunda yer alan “….. şikayet üzerine Şura talebi inceleyerek ilgililere bir karşılık verir. Şikayet tarihinden itibaren 60 gün içerisinde karşılık verilmezse talep reddedilmiş sayılır….” kararına dayanarak şikayetin reddedilmiş sayılmasını talep etmektedir. Lakin, Kurumumuzun 03.04.2019 tarih ve 4485 sayılı yazısı ile, hususa ait incelemenin sürdüğü ve sonuçlanmasını müteakip tarafına bilgi verileceği hususu ilgili şahsa bildirim edilmiş olup, bu bilgilendirmenin yapılması konusunda Kanunun ilgili hususunda belirtilen mühlet gözetilmiştir. Ayrıyeten, evraka ait alınan 2019/293 sayılı birinci Heyet Kararı da ilgili bireye bildirim edilmiş olup, belgenin safahat bilgileri ilgili ile paylaşılmıştır.
Bu değerlendirmeler ışığında, bilgi sorumlusunun metoda ait itirazlarının reddedilmesi kanaatine varılmıştır.
Temele Ait Kıymetlendirme
Kanunun 5 inci unsuru, ferdî dataların işlenme kaidelerini düzenlemekte olup, hususun (1) numaralı fıkrasında, şahsî dataların ilgili kişinin açık isteği olmaksızın işlenemeyeceği karar altına alınmış, (2) numaralı fıkrada ise, kanunlarda açıkça öngörülmesi, fiili imkansızlık nedeniyle isteğini açıklayamayacak durumda olan yahut isteğine hukuksal geçerlilik tanınmayan kişinin kendisinin yahut bir diğerinin hayatı yahut vücut bütünlüğünün korunması için data işlemenin zarurî olması, bir mukavelenin kurulması yahut ifasıyla direkt doğruya ilgili olmak kaydıyla kontratın taraflarına ilişkin şahsî bilgilerin işlenmesinin gerekli olması, bilgi sorumlusunun tüzel yükümlülüğünü yerine getirebilmesi için mecburî olması, ilgili kişinin kendisi tarafından alenileştirilmiş olması, bir hakkın tesisi, kullanılması yahut korunması için data işlemenin mecburî olması, ilgili kişinin temel hak ve özgürlüklerine ziyan vermemek kaydıyla data sorumlusunun yasal menfaati için data işlenmesinin mecburî olması hallerinde ilgili kişinin açık isteği olmaksızın ferdî dataların işlenmesinin mümkün olduğu karara bağlanmıştır.
Somut vakada, data sorumlusu bir avukat olup, vekili olduğu Banka ismine, Bankanın haklarını ve menfaatlerini korumak gayesiyle hareket ettiği, bu manada Avukatlık Kanunundan kaynaklanan yükümlülükleri ve yürütmekte olduğu icra süreçleri bakımından İcra İflas Kanunu ve ikincil mevzuat düzenlemelerinden kaynaklanan hukuksal yükümlülüklerini yerine getirmek hedefiyle borçluya ilişkin bilgileri, kanuna uygun olarak sürece ve ilgili birim/mercilere bildirme yetkisi olduğu ve bu bağlamda işlediği ferdî dataları Kanunun 5 inci hususunun (2) numaralı fıkrası çerçevesinde ilgili kişinin açık isteği olmaksızın işlemesinin kanuna uygun olduğu kıymetlendirilmektedir.
Fakat Kanun kararları yeterince açık istek aranmaksızın işlenecek şahsî dataların borçluya ilişkin olması gerekmektedir. Bu kapsamda ne banka ile ne de avukat ile bağı olan ve bahse mevzu icra sürecine bahis ferdî verisi bulunmayan ilgili kişinin ağabeyi ve iş arkadaşlarının telefon numaralarının işlenmesi ve ardından şikayetçi ilgili şahsa ilişkin şahsî bilgilerin bu üçüncü bireylere ifşası Kanunun 5 inci unsurunun (2) numaralı fıkrası kararları kapsamında gerçekleştirilebilecek bir ferdî bilgi sürece faaliyeti değildir. Somut hadisede Avukat tarafından ilgili bireye ilişkin borç bilgilerinin ağabeyi ve iş arkadaşlarına kısa bildiri olarak gönderilmesi aksiyonu bakımından, ilgili kişinin ağabeyinin ve iş arkadaşlarının telefon numarasının hangi surette elde edildiği ve bu telefon numaralarının işlenmesinde Avukatın hangi tüzel münasebete dayandığının da kıymetlendirilmesi gerekmektedir. Avukat tarafından yapılan savunmada, şikayetçinin süreç içerisinde farklı GSM sınırlarından büroyu birden fazla defa aradığı ve kendisi ile çok sayıda görüşme gerçekleştirildiği, ofis çalışanları tarafından, işin tabiatına uygun olarak gelen aramaların ilgili kişinin bilgisine işlenmekte olduğu ve gerekli vakitlerde bu numaradan ulaşıldığı, şikayet dilekçesinde, ekran çıktıları sunulan çizgilerin bu tipten olabileceği üzere, sıkça rastlanan biçimde borçluların; hukuk ofisini arkadaşlarına ilişkin çizgilerden aramaları yahut nadiren de olsa ekonomik durumları hakkında kendilerine referans olacak arkadaşlarının numaralarını bildirmeleri yüzünden kayıtlarına girebildiği halindeki açıklamasının, kelam konusu üçüncü bireylerin telefon numaralarının avukat tarafından işlenmesi bakımından Kanunun 5 inci unsuru kapsamında bir destek teşkil etmeyeceğinden, ilgili kişinin ağabeyi ve iş arkadaşlarının telefon numarasının avukat tarafından işlenmesi suretiyle kısa ileti gönderilmesinin hukuka uygun olmadığı kanaatine varılmaktadır.
Ayrıyeten, bilgi sorumlusunun savunmasında, borçluya ilişkin olduğu düşünülen telefon çizgilerine birebir gün, yani 27.11.2018 tarihinde tek seferde sırf bir SMS gönderildiği belirtilmektedir. İlgili kişinin iş arkadaşlarının Cumhuriyet Başsavcılığında verdikleri sözlerde kendilerine 27.11.2018 tarihinde SMS gönderildiği belirtilmekle birlikte, ilgili kişinin ağabeyi tarafından verilen sözün ekinde yer alan ekran imajı çıktılarında kelam konusu SMS’lerin bu şahsa türlü tarihlerde pek çok kere gönderildiği anlaşılmaktadır. Öbür yandan, ilgili kişinin iş arkadaşlarının telefon ekran manzarasında, ilgili kişi dışında bir öbür şahsın borç bilgilerinin de avukata/hukuk ofisine ilişkin olduğu anlaşılan numaradan bu bireyler ile paylaşıldığı görülmektedir.
Kanunun 12 nci hususunda yer alan karar mucibince bilgi sorumlusu; şahsî bilgilerin hukuka muhalif olarak işlenmesini önlemek, şahsî datalara hukuka ters olarak erişilmesini önlemek, ferdî dataların korumasını sağlamak, hedefiyle uygun güvenlik seviyesini temin etmeye yönelik gerekli her türlü teknik ve idari önlemleri almak zorundadır. Bilgi sorumlusu, kendi kurum yahut kuruluşunda, bu Kanun kararlarının uygulanmasını sağlamak emeliyle gerekli kontrolleri yapmak yahut yaptırmak zorundadır. Data sorumluları ile bilgi işleyen şahıslar, öğrendikleri ferdî dataları bu Kanun kararlarına ters olarak diğerine açıklayamaz ve sürece maksadı dışında kullanamazlar.
Data sorumlusu avukat tarafından, ilgili kişinin ağabeyi ve iş arkadaşlarının telefon numaralarının varsayımlara dayanan ve tam olarak ispatlanamayan bir biçimde elde edilmesi, ardından şikayetçi ilgili bireye ilişkin borç bilgilerinin yani şahsî dataların bu numaralarla paylaşılması Kanun kararlarına terslik teşkil etmekte olup, bu suretle bilgi sorumlusunun ferdî dataların hukuka karşıt olarak işlenmesini tedbire, şahsî bilgilere hukuka ters olarak erişilmesini tedbire ve şahsî bilgilerin korumasını sağlamak maksadıyla uygun güvenlik seviyesini temin etmeye yönelik gerekli her türlü teknik ve idari önlemleri alma yükümlülüğünü yerine getirmediği kanaatine varılmaktadır.
Öte yandan, bilgi sorumlusu avukatın savunmasında, ilgili kişinin hayatın olağan akışına alışılmamış biçimde fazla sayıda telefon çizgisi aboneliğine sahip olduğu belirtilerek, bu durumun, ilgili kişinin dilekçesine yazmak suretiyle alenileştirdiği T.C. kimlik numarası kullanılarak GSM operatörlerinin borç sorgulama sayfalarından tespit edildiği belirtilmiş ve bu sorgulamalara ait internet sayfası çıktıları da savunmaya eklenmiştir. Öncelikle, data sorumlusu avukatın misyonu gereği edindiği yahut ilgili kişinin bilgi sorumlusu avukata başvurmak emeliyle kendisine bildirmiş olduğu ferdî dataların alenileştirilmiş data olduğunu söylemek mümkün değildir. Şahsî Dataların Korunması Kanununa Ait Uygulama Rehberinde de belirtildiği üzere, alenileştirmeden kelam edilebilmesi için ilgili kişinin alenileştirme iradesinin bulunması ve ayrıyeten datanın alenileştirme hedefi dışında kullanılmaması gerekmektedir. Fakat, avukatın öbür bir vesile ile işlediği şahsî bilgileri kullanarak ilgili kişinin GSM aboneliklerini ve borçlarını sorgulaması bu bağlamda değerlendirilemeyecektir. Başka yandan, bilindiği üzere, Kanunun genel prensipler başlıklı 4 üncü unsurunda, şahsî dataların işlenmesinde uyulması gereken unsurlar düzenlenmiş olup, unsurun (2) numaralı fıkrasında ferdî dataların işlenmesinde “(c) belli, açık ve yasal gayeler için sürece, (ç) işlendikleri gayeyle kontaklı, sonlu ve ölçülü olma” prensiplerine uyulması gerektiği karara bağlanmıştır. Data sorumlusunun icra süreçlerinde kullanmak üzere edindiği yahut ilgili kişi tarafından kendisine bildirilen T.C. kimlik numarasını kullanarak GSM sınırı sorgulaması yapmak suretiyle ikinci bir hukuka karşıt bilgi sürece aksiyonuna sebebiyet verdiği bedellendirilmektedir.
Kanuna ahenk konusunda genel kıymetlendirme
Bilgi sorumlusu avukat tarafından Kurumumuza iletilen savunmada, 6698 sayılı Kanun ve uygulamalarına ait yanlış tespit ve değerlendirmeler olduğu anlaşılmış olup, bu konuda genel bir kıymetlendirme yapılması gereği hasıl olmuştur.
Kanunun kamuoyu tarafından bilinmediği, içselleştirilmediği biçimindeki açıklamaya karşılık olarak, Şahsî Dataların Korunması Kanunu 7 Nisan 2016 tarihinde yürürlüğe girmiş; geçiş kararları Kanunun Süreksiz 1 inci unsurunda düzenlenmiştir. Süreksiz 1 inci unsurun (3) numaralı fıkrasında “Kanunun yayımı tarihinden evvel işlenmiş ferdî dataların Kanunun yayımı tarihinden itibaren iki yıl içinde Kanuna uygun hale getirileceği belirtilmek suretiyle ahenk için gerekli mühlet de karar altına alınmıştır. Kelam konusu iki yıllık geçiş müddetinin 7 Nisan 2018 tarihi prestiji ile dolduğu dikkate alındığında, içinde bulunduğumuz tarih itibariyle, mesleği gereği mevzuat bahislerine hakim olması gereken bilgi sorumlusu avukatın kelam konusu açıklamasının kabul edilebilir olmadığı bedellendirilmektedir.
Öte yandan, Heyetçe alınan karar sayısının az olduğu değerlendirmesine karşılık olarak, Şura tarafından alınan her Kararın değil, yalnızca yayımlanmasına Şuraca karar verilen Kararların, Kanunun 12 nci hususunun (5) numaralı fıkrası ile yeniden Kanunun 23 üncü hususunun (5) numaralı fıkrası kararlarına istinaden yayımlandığını belirtmekte yarar görülmektedir.
Öte yandan, data sorumlusu avukat, Kurumun savunma talebi yazısı ekinde matbu olarak tüm data sorumlularına iletilen Bilgi Sorumlusu Tanıtım Formunu doldurmamış, savunmasında yasal mühlet olan 30.09.2020 tarihi itibariyle formun doldurulacağı ve VERBİS’e kayıt yükümlülüğünün yerine getirileceğini belirtmiştir. Bilindiği üzere, Kanunun “Veri Sorumluları Sicili” başlıklı 16 ncı hususunun (2) numaralı fıkrasında Heyet tarafından Bilgi Sorumluları Siciline kayıt zorunluluğuna istisna getirilebileceği düzenlenmiş olup, kelam konusu kararın verdiği yetki çerçevesinde Şura tarafından alınan 02.04.2018 tarih ve 2018/32 sayılı Karar uyarınca “19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu uyarınca faaliyet gösteren avukatlar” VERBİS’e kayıt yükümlülüğünden istisna tutulmuştur. Bu manada, bilgi sorumlusunun bir avukat olduğu dikkate alındığında, avukatlık mesleği dışında bir bilgi sorumluluğu bulunup bulunmadığı ve VERBİS’e kayıt yükümlülüğü olup olmadığı tarafınca ayrıyeten değerlendirilmelidir.
Öte yandan, bilgi sorumlusunun savunmasında, ofislerinde kullandıkları kimi yazılımlardan kelam edilmekte olup, bu konuda Şura tarafından alınan “Hukuka Ters Olarak Elde Edilen Datalar Üzerinden Vatandaşların Kimlik ve Irtibat Bilgileri Üzere Ferdî Datalarının Sorgulanmasına İmkan Tanıyan Yazılım/Program/Uygulamalara Yönelik” 18/10/2019 tarihli ve 2019/308 sayılı Prensip Kararının bilgi sorumlusunca dikkate alınması gerektiği kıymetlendirilmektedir.
Bu minvalde, bilgi sorumlusu avukatın savunmasında 6698 sayılı Kanun ve uygulamalarına ait yer alan yanlış tespit ve değerlendirmeler dikkate alındığında, Kanuna ahenk konusunda azami dikkat ve ihtimamın gösterilmesi konusunda data sorumlusunun talimatlandırılmasının uygun olacağı sonucuna ulaşılmıştır.
Mevzunun yargıya intikal etmiş olmasına ait kıymetlendirme
Gerek ilgili kişi tarafından sunulan evraklar gerek bilgi sorumlusu avukatın savunması ve sunduğu evraklar, hususun ilgili kişi tarafından yargıya intikal ettirilmiş olduğunu göstermektedir. 1136 sayılı Avukatlık Kanununun “Soruşturmaya yetkili Cumhuriyet Savcısı” başlıklı 58 inci unsurunda, “Avukatların avukatlık yahut Türkiye Barolar Birliği ya da baroların organlarındaki vazifelerinden doğan yahut misyon sırasında işledikleri cürümlerden ötürü haklarında soruşturma, Adalet Bakanlığının vereceği müsaade üzerine, hatanın işlendiği yer Cumhuriyet savcısı tarafından yapılır” kararı düzenlenmiş olup, avukat hakkındaki sürecin bu karar çerçevesinde yürütüldüğü anlaşılmaktadır. Lakin, ilgili Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğünü muhatap fezlekenin “Netice ve Kanaat” kısmında avukatın “kişilerin huzur ve sükununu bozma, misyonu berbata kullanma ve özel hayatın kapalılığını ihlal hatalarını işlediği konusunda kâfi kuşkuya ulaşıldığı” sözü yer almakta olup, avukatın savunması ekinde de görüleceği üzere kelam konusu cürümler ortasında şahsî bilgilere ait hatalar bakımından bir değerlendirmeye gidilmemiş olup, bu manada şikayete bahis aksiyonda hukuka muhalif bir şahsî data sürece faaliyeti olduğu değerlendirildiğinden hususun Heyetin misyon ve yetki alanında olduğu sonucuna varılmaktadır. Ayrıyeten, ilgili kişinin ağabeyinin ve kendisiyle tıpkı yerde ikamet eden iş arkadaşlarının irtibat bilgilerinin kaydedilmesi ve bu şahıslara SMS gönderilmesi formunda gerçekleşen şahsî data sürece faaliyeti bakımından mevzunun yargıya intikal etmediği ve bu hukuka alışılmamış şahsî bilgi sürece faaliyetinin de Şuranın yetki ve misyon alanında bulunduğu dikkate alındığında kelam konusu şikayete ait yapılan inceleme sonucunda Şura tarafından Kanunda yer alan müeyyidelerin uygulanmasının önünde bir pürüz olmadığı bedellendirilmektedir.
Sonuç olarak,
Bankaya olan borcuna ait bilgilerin, icra süreçlerini yürüten avukat tarafından kendisi üzere kamu toplumsal tesisinde konaklamakta olan iş arkadaşlarına ve ağabeyine SMS aracılığıyla gönderilmesi üzerine, ilgili avukatlık ofisine başvuran lakin bir karşılık alamayan ilgili kişinin şikayetinin incelenmesi sonucunda;
1. Bilgi sorumlusunun yola ait itirazlarının yersiz olması nedeniyle reddedilmesine,
2. Data sorumlusu avukat tarafından, ilgili kişinin ağabeyi ve iş arkadaşlarının telefon numaralarının varsayımlara dayanan ve tam olarak ispatlanamayan bir biçimde elde edilmesi, ardından şikayetçi ilgili bireye ilişkin borç bilgilerinin yani şahsî dataların bu numaralarla paylaşılmasının; ayrıyeten ilgili kişinin T.C. kimlik numarası kullanılmak suretiyle GSM aboneliklerinin ve borçlarının sorgulanmasının Kanun kararlarına terslik teşkil ettiği, bu suretle şahsî dataların hukuka alışılmamış olarak işlenmesini tedbire ve ferdî bilgilere hukuka ters olarak erişilmesini tedbire yükümlülüğünü yerine getirmediği ve genel unsurlara alışılmamış hareket ettiği dikkate alındığında, bilgi sorumlusunca yürütülen data sürece faaliyetinin Kanunun 12 nci unsurunun (1) numaralı fıkrasına terslik teşkil etmesi nedeniyle Kanunun 18 inci hususunun (1) numaralı fıkrasının (b) bendi uyarınca hakkında 125.000 TL idari para cezası uygulanmasına,
3. Bilgi sorumlusu avukatın savunmasında 6698 sayılı Kanun ve uygulamalarına ait yer alan yanlış tespit ve değerlendirmeler dikkate alındığında, Kanuna ahenk konusunda azami dikkat ve itinanın gösterilmesi konusunda talimatlandırılmasına
karar verilmiştir.
Memurlar
