Dava konusu olayda, bir yükseköğretim kurumunda Fakülte Sekreteri olarak vazife yapan (+3000 ek gösterge) davacı, hiçbir somut münasebet yahut disiplinsizlik olmamasına karşın 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 76 ncı hususu uyarınca Enstitü Sekreterliği misyonuna (+2200 ek gösterge) atanmıştır.
Birinci derece mahkemesi, hususla ilgili verdiği kararda davacının misyonunda başarısızlığına, disiplinsizliğine yahut liyakaten yetersiz olduğuna ait hukuken kabul edilebilir rastgele bir durumun olmadığı, sürecin tesis edilme sebebi olarak rastgele bir bilgi ve evrak belgeye sunulmadığı üzere süreçte de atama münasebetine yer verilmediğine atıf yapılarak süreci iptal etmiştir.
Konya Bölge Yönetim Mahkemesi tarafından istinaf kademesinde bakılan evrakta verilen kararda; Anayasa Mahkemesi’nin 8.12.2015 tarih ve E.2014/87 K.2015/112 sayılı kararına atıf yaparak yönetimin üst seviye yönetici takımlarına bir kez atadığı bireyleri meslek hayatları boyunca bu takımlarda çalıştırma zorunluluğunun bulunmayacağını, vazifeden alındığı Fakülte Sekreterliği takımına imtihansız ve takdir hakkı kullanılarak atandığına da dikkat çekerek bu vazifesinden birebir formda geniş takdir yetkisi kullanılmak suretiyle alınabileceğinin yahut eşdeğerdeki ya da tıpkı nitelikteki daha alt seviyedeki diğer bir misyona atanabileceğini tabir ederek davayı kesin olarak reddetmiştir.
KONYA BÖLGE YÖNETİM MAHKEMESİ
1. İDARİ DAVA DAİRESİ
E. 2019/1100
K. 2020/76
İSTEMİN ÖZETİ : ……. Üniversitesi Hoş Sanatlar Fakültesi’nde Fakülte Sekreteri olarak vazife yapan davacı tarafından, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 76 ncı unsuru uyarınca Fen Bilimleri Enstitüsü’ne Enstitü Sekreteri olarak atanmasına ait 28/12/2018 tarih ve E.127729 sayılı sürecin iptali ile süreç nedeniyle yoksun kaldığını ileri sürdüğü özlük ve mali haklarının iadesine karar verilmesi istemiyle açılan davada; davalı yönetim tarafından, davaya mevzu sürecin yönetime tanınan takdir yetkisi uyarınca tesis edildiği öne sürülmüş ise de, yönetime tanınan takdir yetkisinin bu tarafta kullanımını gerektirecek nitelikte davacının misyonunda başarısızlığına, disiplinsizliğine yahut liyakaten yetersiz olduğuna ait hukuken kabul edilebilir rastgele bir durumun olmadığı, sürecin tesis edilme sebebi olarak rastgele bir bilgi ve evrak evraka sunulmadığı üzere süreçte de atama münasebetine yer verilmediği; münasebetiyle, somut bir sebep gösterilmeden, salt takdir yetkisine dayanılarak tesis olunan davaya mevzu atama sürecinde sebep ve amaç ögeleri tarafından hukuka uygunluk bulunmadığı, öte yandan, hukuka ters bulunan idari süreç nedeniyle ilgililerin uğramış oldukları ziyanların tazmini Anayasa’nın 125. unsuru yeterince mecburî olduğu hususu dikkate alındığında, davacının süreç nedeniyle mahrum kaldığı özlük ve nakdî haklarının da davalı idarece davacıya ödenmesi gerektiği gerekçesiyle Konya 2. Yönetim Mahkemesi’nce verilen dava konusu sürecin iptaline, davacının süreç nedeniyle mahrum kaldığı özlük ve nakdî haklarının davacıya ödenmesine ait 18/09/2019 tarih ve E:2019/246, K:2019/981 sayılı kararın, davalı yönetim vekili tarafından; yönetimin harçtan muaf olmasına karşın yönetim aleyhine harca hükmedildiği, dava konusu sürecin takdir yetkisi çerçevesinde hizmet gerekleri dikkate alınarak tesis edildiği ve kelam konusu süreçte hukuka ve yasaya terslik bulunmadığı savlarıyla istinafen incelenerek kaldırılması istenilmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ: Kararın hukuka ve mevzuata uygun olduğu öne sürülerek istinaf müracaatının reddine karar verilmesi gerektiği savunulmaktadır.
TÜRK MİLLETİ İSMİNE
Karar veren Konya Bölge Yönetim Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesi’nce işin gereği görüşüldü; Dava; …….. Üniversitesi Hoş Sanatlar Fakültesi’nde Fakülte Sekreteri olarak misyon yapan davacı tarafından, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 76 ncı hususu uyarınca Fen Bilimleri Enstitüsü’ne Enstitü Sekreteri olarak atanmasına ait 28/12/2018 tarih ve E.127729 sayılı sürecin iptali ile süreç nedeniyle yoksun kaldığını ileri sürdüğü özlük ve mali haklarının iadesine karar verilmesi açılmıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 76 ncı unsurunun birinci fıkrasında; “Kurumlar, misyon ve unvan eşitliği gözetmeden kazanılmış hak aylık dereceleriyle memurları bulundukları takım derecelerine eşit yahut 68. husustaki temeller çerçevesinde daha üst, kurum içinde tıpkı yahut diğer yerlerdeki öbür takımlara naklen atayabilirler.” kararına yer verilmiştir.
Dava belgesinin incelenmesinden; …….. Üniversitesi Hoş Sanatlar Fakültesi’nde Fakülte Sekreteri olarak misyon yapan davacının, ……. Üniversitesi Rektörlüğü’nün 28/12/2018 tarih ve E.127729 sayılı süreci ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 76 ncı hususu uyarınca Fen Bilimleri Enstitüsü’ne Enstitü Sekreteri olarak atanması üzerine bu sürecin iptaline ve süreç nedeniyle mahrum kaldığını ileri sürdüğü özlük ve mali haklarının iadesine karar verilmesi istemiyle görülmekte olan davayı açtığı anlaşılmıştır.
Kamu idare alanını ilgilendiren mevzuatımıza nazaran, kamu kurumlarının misyonda yükselme imtihanına tabi olan takımlarına (müdür ve daha alt görevlere) atanma imtihanla olmakta iken, daha üst seviye yöneticilerin atanması konusunda, genel olarak 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 68 inci unsurunun (B) fıkrasında belirtilen yüksek tahsil görmüş olma ve 10-12 yıl hizmeti bulunma mecburiyeti dışında imtihan yahut puanlama üzere objektif bir seçme ve atama yolu düzenlenmemiştir.
Üst seviye yönetici atamalarında, nitelikli yöneticilerin hangi adaba nazaran ve nasıl belirleneceği, yöneticilik vasıflarının hangi ölçütlere nazaran ve nasıl değerlendirileceği konusu büsbütün atamaya yetkili amirlerin tercihlerine ve takdirine bırakılmıştır. Yönetimin, hangi kıstas ve kriterlere nazaran tüzel tasarrufta bulunacağının hukuk kuralları ile evvelden kesin bir halde belirlenmediği durumlarda, yönetime geniş takdir yetkisinin tanındığı kabul edilmelidir. Öteki bir deyişle, idari sürecin ögeleri bakımından hukuk kuralları yönetime özgür hareket imkanı tanıyorsa, bu durumda yönetimin geniş takdir yetkisinden kelam edilebilir.
Ayrıyeten, 2577 sayılı İdari Yargılama Yöntemi Kanunu’nun İdari dava çeşitleri ve idari yargı yetkisinin hududu başlıklı 2 nci unsurunun 2 nci fıkrasında; “İdari yargı yetkisi, idari aksiyon ve süreçlerin hukuka uygunluğunun kontrolü ile sonludur. İdari mahkemeler; yerindelik kontrolü yapamazlar, yürütme misyonunun kanunlarda gösterilen biçim ve asıllara uygun olarak yerine getirilmesini kısıtlayacak, idari aksiyon ve süreç niteliğinde yahut yönetimin takdir yetkisini kaldıracak biçimde yargı kararı veremezler.” kararına yer verilerek yargı yetkisinin sonları çizilmiştir.
Öte yandan; 657 sayılı Kanun’un 76 ncı hususu kapsamında takdir yetkisine istinaden tesis edilen süreçlerin de hukuka uygunluk kontrolüne tabi tutulacağı, bu kontrolün ise 2577 sayılı Kanun’un 2 nci hususunun 2 nci fıkrasında belirtilen hudutlar içinde yapılacağı noktasında hukuken bir duraksama bulunmamaktadır. Bu çerçevede, memurların misyon ve misyon yerlerinin; başarısızlık, performans yetersizliği, soruşturma, disiplin cezası üzere nedenlere yahut hizmetin gerektirdiği durumlarda da kamu faydası hedefiyle değiştirilebileceğinin kabulü gerekir.
Kanun koyucu, misyon verdiği makamların sorumlu tutulabilmesi için gerekli takdir yetkileriyle donatarak farklı seçenekler ortasından tercih yapmalarına imkan sağlamış olup, bu yetkinin hangi alternatifin tercih edilerek uygulanacağını yönetime bırakmış, yargı mercilerince verilecek kararlarla da yönetimin bir tercihe zorlanmasını yasaklamıştır. Çünkü burada takdir yetkisinin kullanılması idari sürecin hukuksallığı ile değil yerindeliği ile ilgilidir. Bilhassa idari misyonlar açısından mevzuatında öngörülen nitelikleri taşıyanlar ortasından tercih yapabilmeleri için atamaya yetkili makamlara bu yetki tanımıştır. İşin ehli olanlardan hangisinin tercih edileceği, bunların kazanılmış hak aylık derecesiyle ne vakit nerede çalıştıracağı hususu o kamu hizmetinin yürütülmesinden sorumlu ve atama yetkisi verilmiş makamlara bırakılmıştır.
Hakikaten, Anayasa Mahkemesi’nin 8.12.2015 tarih ve E.2014/87 K.2015/112 sayılı kararında; yönetimin üst seviye yönetici takımlarına bir sefer atadığı şahısları meslek hayatları boyunca bu takımlarda çalıştırma zorunluluğunun bulunmayacağını, bu takımlara atanan bireyler istikametinden, bulundukları statülerden doğan, tahakkuk etmiş, kendileri tarafından katılaşmış ve şahsî alacak niteliğine dönüşmüş haklardan veyahut bu durumun devam edeceği tarafındaki haklı beklentiden kelam edilemeyeceğini, kamu faydası ve hizmetin gerekleri dikkate alınarak bu şahısların idarecilik misyonlarına son verilmesi durumunda meslek meslek takımlarından gelenlerin kendi takımlarına atanmalarının mümkün olduğu, bunun kazanılmış hakları yahut genel olarak hukuk güvenliği unsurunu ihlal eden bir tarafının bulunmadığını vurgulamıştır.
Olayda; davacının ….. Üniversitesi Hoş Sanatlar Fakültesi’nde Fakülte Sekreterliği vazifesine rastgele bir misyonda yükselme imtihanına tabi tutulmadan atandığı noktasında taraflar ortasında rastgele bir ihtilaf bulunmamaktadır.
Bu durumda; davacının ….. Üniversitesi Hoş Sanatlar Fakültesi’nde Fakülte Sekreterliği vazifesine, yönetimin geniş takdir yetkisi kullanılmak suretiyle atandığının anlaşılması karşısında, bu misyonundan birebir formda geniş takdir yetkisi kullanılmak suretiyle alınabileceğinin yahut eşdeğerdeki ya da birebir nitelikteki daha alt seviyedeki diğer bir vazifeye atanabileceğinin açık olması nedeniyle, yönetime tanınan geniş takdir yetkisi çerçevesinde tesis edildiği sonucuna ulaşılan dava konusu süreçte hukuka terslik, aksi istikametteki istinaf müracaatına mevzu yönetim mahkemesi kararında ise türel isabet görülmemiştir.
Öte yandan; Anayasanın 125 inci unsuru ile yönetimlerin kendi aksiyondan ve süreçlerinden doğan ziyanları ödemekle yükümlü tutuldukları kural altına alınmakla birlikte yapılan yargılama ile hukuka karşıt olmadığı saptanan dava konusu süreç nedeniyle davacının mahrum kaldığını ileri sürdüğü özlük ve nakdî haklarının iadesine yönelik talebinin kabulüne de hukuken imkan bulunmamıştır.
Açıklanan nedenlerle; istinaf müracaatının KABULÜNE, Konya 2. Yönetim Mahkemesi’nin 18/09/2019 tarih ve E: 201 9/246, K: 201 9/981 sayılı kararının KALDIRILMASINA, davanın REDDİNE, aşağıda dökümü gösterilen dava evresine ilişkin 225,50.-TL yargılama sarfiyatının davacı üzerinde bırakılmasına, istinaf etabında davalı yönetim tarafından yapılan 16,50.-TL yargılama sarfiyatı ile 659 sayılı Kanun Kararında Kararname ve atıfta bulunduğu yürürlükteki Taban Avukatlık Fiyat Tarifesi uyarınca belirlenen 1.700,00.-TL vekalet fiyatının davacı tarafından davalı yönetime ödenmesine, artan posta fiyatının Mahkemesi’nce taraflara iadesine, 2577 sayılı İdari Yargılama Metodu Kanunu’nun 45 inci unsurunun 6 ncı fıkrası uyarınca kesin olmak üzere, 21/01/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Memurlar
