SORU: Babam lösemi hastası. Tıp Fakültesi Onkoloji Hastanesi’nde her yıl yılda 4 sefer denetim için özel muayene yaptırıyoruz. Yalnızca bir adedine sevk alıp yol sarfiyatını SGK’dan talep ediyoruz. Mevzuatta karayolları kararı olmasına karşın SGK vilayet müdürlüğü tren bileti olarak ödemektedir. Çok komik bir sayı ödenmektedir. Yol masrafı nasıl belirlenmektedir?
YANIT: Genel sag^lık sigortalısı ve bakmakla yukumlu oldug^u kis,ilerin sag^lık hizmetinden yararlanmaları ic,in muayene ve tedavi edildikleri yerles,im yeri dıs,ına yapılan sevkinde, yol sarfiyatı, gündelik ve refakatçi masraflarının ödenmesine ait düzenlemeler 5510 sayılı Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanununun 65. hususu, Genel Sıhhat Sigortası Uygulamaları Yönetmeliğinin 16. unsuru ve Sıhhat Uygulama Bildirisinde yer almaktadır.
Yönetmeliğin 16. unsurunun 8. fıkrasında, “Genel sıhhat sigortalısı yahut bakmakla yükümlü olduğu bireylerin yerleşim yeri dışındaki sıhhat hizmeti sunucusuna yapılan sevklerinde;
a) Sevk evrakında sevk vasıtası belirtilmemiş ise mutat taşıt fiyatı ödenir.
b) Şahısların özel araçları ile sıhhat hizmeti sunucusuna gidiş ve dönüşleri için mutat taşıt fiyatı ödenir.
c) Yerleşim yeri dışındaki sıhhat hizmeti sunucusuna mutat taşıt dışındaki taşıtla nakline ait bedellerin ödenebilmesi için bu durumun gerekliliğinin sıhhat heyeti raporu ile belgelenmesi ve raporda taşıt tipinin belirtilmesi gerekir.
ç) Mutat taşıt dışı araçlar (tarifeli uçak, taksi, ambulans vb.) ile nakile ait yol sarfiyatı ödemelerinde bilet yahut fatura ibrazı kaidedir. Bilet yahut fatura ibraz edilememesi halinde yol sarfiyatı mutat taşıt bedeli üzerinden ödenir.
d) Kurum yahut Kurumun taşra üniteleri, yerleşim yeri dışından Kurumca belirlenen hastalıkların tedavileri için gidip gelen ve yol masrafı karşılanan bireylerin ulaşım hizmetlerini gerekli gördüğü hallerde Kurum faydası doğrultusunda hizmet satın alma ve kiralama üzere tarzlarla temin etmeye yetkilidir.” denilmektedir.
Toplumsal Güvenlik Kurumu uygulamasında mutat taşıt iki mahal ortasında gidip gelmeye en uygun, kullanılması mutat ve ekonomik olan (otobüs, dolmuş vs.) taşıtlardır. Ayrıyeten, şahısların özel araçları ile sıhhat hizmeti sunucusuna gidiş ve dönüşlerinde mutat taşıt fiyatı ödenmekte, tekrar sevk formunda sevk vasıtası belirtilmediği sürece mutat taşıt (otobüs vs.) fiyatı ödenmektedir. Mutat taşıt sarfiyatı ödemelerinde fatura/ bilet ibrazı mecburî değildir.
Yol masrafı karşılığı olarak SGK tarafından ödenen mutat taşıt fiyatının belirlenmesinde 29.01.2013 tarihli ve 28543 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Karayoluyla Şehirlerarası Yolcu Nakliyatı Alanında Uygulanacak Taban Fiyat Tarifesi Hakkında Bildiri’de belirtilen fiyatlar temel alınmaktadır. Aralıklara nazaran belirlenen taban fiyatlar aşağıdaki tabloda yer almaktadır. 100 kilometrenin altındaki uzaklıklar için ise, araya nazaran 13 TL nin yüzde 40’ı ile yüzde 80’i temel alınarak ödeme yapılmaktadır.
Tabloda yer alan sayılardan anlaşılacağı üzere SGK tarafından yol masrafı karşılığı ödenen meblağın düşük olmasının sebebi ödemelerde tren bilet fiyatının temel alınması değil, 2013 yılında yürürlüğe konulan taban fiyat tarifesidir. Gerçek ulaşım fiyatları dikkate alındığında tabloda belirtilen sayıların yarısına bile seyahat etmek mümkün değildir. 115 km için belirlenen 13 TL kent içi bir günlük toplu taşım ulaşım sarfiyatını bile fakat karşılarken bu fiyatla bir vilayetten diğer bir ile seyahat etmek imkansızdır.
SGK’nın 2013 yılında yürürlüğe konulan Bildirimle belirlenen tarifeyi temel alması da çelişkili bir durumdur. Bildirimin Desteği olan Karayolu Taşıma Yönetmeliğinin 11. unsuru, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına çok fiyat uygulanması yahut rekabet ortamının bozulması halinde muhakkak bir mühlet için taban ve/veya taban fiyat tarifesi belirleme yetkisi vermiştir. Üstte bahsi geçen Bildiri bu kapsamda 4 ay mühletle uygulanmak üzere yürürlüğe konulmuş olup, uygulama müddeti 29 Mayıs 2013 tarihinde dolmuştur.
14 Mayıs 2020 tarihli ve 31127 sayılı Resmi Gazetede Karayoluyla Yolcu Nakliyeciliği Alanında Uygulanacak Taban/Tavan Fiyat Tarifesi Hakkında Bildirim yayımlanmış, Bildirim ekinde 31 Temmuz 2020 tarihine kadar uygulanacak tavan fiyat tarifesi belirlenmiş, 12 Haziran 2020 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Bildiri ile de tavan fiyatlar tekrar tespit edilmiştir.
14 Mayıs 2020 tarihinde yayımlanan Bildirim ekinde tavan fiyatlar belirlenmekle birlikte taban fiyatlar konusunda da düzenleme yapılmış Karayolu Taşıma Yönetmeliğinin 56. hususuna atfen yetki evrakı sahiplerince (otobüs firmaları) Bakanlığa bildirilen ve Bakanlıkça “Görülmüştür” şerhi verilen fiyat tarifelerindeki fiyatların taban fiyat olarak uygulanacağı karar altına alınmıştır.
Görüleceği üzere Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı piyasa ve rekabet şartlarını dikkate alarak muhakkak müddet geçerli olacak formda fiyat tarifesi belirlemektedir. Hasebiyle SGK’nın yeniliğini yitirmiş ve farklı hedeflerle yürürlüğe konulmuş tarifeleri temel almasını gerçek bulmadığımızı belirtmek isteriz. Pekala ne yapılabilir? Yapılması gerekenin bilet ibraz edilmesi halinde otobüs bileti fiyatının, kendi aracıyla gidenler için de internet üzerinden çok kolay bir formda ulaşılabilecek fiyatların temel alınması olduğunu değerlendirmekteyiz.
Memurlar