Biyolojik çeşitliliğin en kıymetli ögelerinden olan göçmen kuşlar, hem üreme alanlarında hem de göç esnasında birçok farklı etken tarafından tehditle karşı karşıya kalıyor.
Orman yangınları, volkanik patlamalar, şiddetli kasırga ve sel felaketleri üzere doğal afetler, yasa dışı avlanma ve iklim değişikliği üzere etkenlerin yanı sıra gün geçtikçe artan endüstrileşme, kentleşme ve etraf kirliliği üzere faktörler de her yıl üreme ve kışlama için dünyanın bir bölgesinden başkasına göç eden milyonlarca kuşun hayatlarının devamlılığı için tehdit oluşturuyor.
Dünya Göçmen Kuşlar Günü, Birleşmiş Milletler Etraf Programı (UNEP), Göçmen Yabani Hayvan Çeşitlerinin Korunmasına Ait Mukavele (CMS), Afrika-Avrasya Göçmen Su Kuşları Muahedesi (AEWA) ve Amerika İçin Etraf (EFTA) tarafından her yıl 9 Mayıs’ta göçmen kuşlar hakkındaki farkındalığı artırmak için çeşitli kampanyalar ve etkinliklerle kutlanıyor.
AA muhabirinin, “Dünya Göçmen Kuşlar Günü” hasebiyle derlediği bilgilere nazaran, yalnızca ABD’de insan kaynaklı kuş mevti sayısı 2 milyar 19 milyon civarı iken, bunun içinde en büyük hisse 700 milyon ile endüstrileşmenin oldu.
Endüstrileşmenin getirdiği petrol ve doğal gaz üzere güç kaynaklarının oluşturduğu hava kirliliği ve bunlardan meydana gelen atıkların sulak alanlarda oluşturduğu kirlilik sonucu göçmen kuşlar da dahil olmak üzere tüm kuşlar etkileniyor. Bilhassa petrol sızıntılarının neden olduğu kirlilik nedeniyle milyonlarca kuşun ya kirli suyu içerek ya da susuz kalarak öldüğü iddia ediliyor.
– 1970’te bu yana Kuzey Amerika’da yaklaşık 3 milyar kuş ortadan kayboldu
Audubon internet sitesindeki bilgilere nazaran, 1970’ten bu yana Kuzey Amerika’da 3 milyara yakın kuş kaybı yaşandı.
ABD’de Ebird internet sitesi tarafından kuş göçlerinin iklim değişikliğinden, kentleşme nedeniyle oluşan ışık kirliliğine kadar geniş çapta faktörlerin incelenmesiyle meydana gelen bir araştırma yapıldı.
Araştırmada, ABD’nin 333 kentinde yaşayan 617 bin bireyden gelen 923 milyon müşahede raporu kullanıldı.
Çalışmadan çıkan sonuçlardan biri kentleşme ve etraf kirliliğinin bir tipi olan ışık kirliliğinin kuş çeşitlerinin sayılarını etkilediğiydi.
Son 50 yılda azalan kuş popülasyonunda en kıymetli etkenin kuşların göç yolları üzerinde bulunan kentlerdeki yüksek kuleler, gökdelenler ve ışık kirliliği olduğu saptandı.
– Kentlerdeki ışık kirliliği göçmen kuşların güzergahlarını değiştirmelerine neden oluyor
Kentlerdeki ışık kirliliğinin göçmen kuşların göç yollarını da etkilediği vurgulanan araştırmada, kent ışıklarının, kuşların dikkatini çekerek göç güzergahlarını kentlere gerçek değiştirmelerine neden olduğunu lakin kuşların beslenmesi için gereğince kaynak olmadığı ve üremeleri için uygun ortamlar bulunmadığından göç sırasında çok önemli kayıplar verildiği kaydedildi.
Pek çok kişi, göçmen kuşların kentlerin üzerinden geçerken oluşturduğu imgeyi doğal buluyor olsa da gerçekte bu durumun kuşlar için “felaket” manasına geldiği, çünkü kuşların aslında ağaçlık ve ışıktan arındırılmış güzergahlar üzerinde uçmaları gerektiği tabir edildi.
Ayrıyeten gökdelenlerden yükselen parlak ışıkların kuşların görüşünü engellemesi nedeniyle meydana gelen çarpışmalar vefatla sonuçlanıyor.
– Her yıl 50 milyar kuş dünyanın bir yerinden diğer bir yerine göç ediyor
Her yıl dünyanın bir bölgesinden başkasına 50 milyardan fazla kuşun göç ettiği varsayım edilirken, kimi gidiş-dönüşlü göç uzaklığının 70 bin kilometreyi bulduğu, birtakım göçlerin ise çok daha kısa olduğu tabir ediliyor.
Helioscsp’nin internet sitesindeki 2016 yılına ilişkin bilgilere nazaran, kentleşmenin ve etraf kirliliğinin bir getirisi olarak dünyada her yıl yaklaşık 980 milyon kuş binalara çarparak, 174 milyon kuş elektrik çizgilerine yakalanarak, 340 milyon kuş kara yollarında, 6,8 milyon kuş irtibat kulelerinde, 1 milyon kuş petrol ve gaz çukurlarında, 330 bin kuşun ise rüzgar türbinlerinde öldüğü varsayım ediliyor. Bunların içinde dikkate kıymet oranda göçmen kuş tiplerinin de bulunduğu biliniyor.
Memurlar
