Diyarbakır’da sanayicilerin isteği üzerine Türkiye’de üretimi olmayan ve büsbütün dışa bağımlı olunan kontak lens solüsyonu Dicle Üniversitesi ve Teknokent işbirliğiyle, Türk bilim insanlarınca PRO-VISION markası ile üretildi. 2021 yılı başında piyasaya sunulması beklenen solüsyonu üreten grubun başında yer alan Dicle Üniversitesi Kimya Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Aydemir, TÜİK datalarına nazaran geçen yıl solüsyonda 100 milyon dolar fiyatında ithalat gerçekleştiğini belirterek, “Mevcut eserlerden daha iyi bir hale getirmek için tüm fizikî ve kimyasal testleri yaparak, farklı bir eser ortaya çıkardık. Rastgele bir bakteri ve virüse karşı hassas bir solüsyondur. Şu an CE dokümanı başvurusunu yaptık, inceleme aşamasında” dedi.
Türkiye’de üretimi yapılmayan ve 2019 TÜİK bilgilerine nazaran yaklaşık 100 milyon dolar fiyatında ithalatı yapılan kontak lens solüsyonunun tedariğinde, pandemi sürecinde zorluk yaşanınca endüstriciler yerli ve mili bir eser için bilim insanlarından takviye istedi. Diyarbakır Teknokent çatısı altında faaliyet gösteren Ultron Kimya, Dicle Üniversitesi ve KOSGEB’in ekonomik takviyesiyle genç profesörlerden oluşan bir takım çalışmaya başladı. Kontakt lens solüsyonunda dışa bağımlılığı ortadan kaldıracak olan çalışmada Fen Fakültesi’nden Prof. Dr. Murat Aydemir ile Prof. Dr. Feyyaz Durap, Tıp Fakültesi’nden ise Prof. Dr. Recep Tekin ve Doç. Dr. Nermin Meriç’in çalışmaları olumlu sonuç verdi. Üretilen çok hedefli kontakt lens temizleme solüsyonu, Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Merkezi Laboratuvarı, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi TÜBİTAK MAM ve Yeditepe Üniversitesi AR-GE ve Tahlil Laboratuvarı’nda (YÜ-AGAM) yapılan tüm fizikî, kimyasal ve bio uyumluluk testlerinden muvaffakiyet ile geçti. 2 patent başvurusu yapılan solüsyonun üretimi için Diyarbakır Teknokent’te Ar-Ge ve üretim merkezi de kuruldu. CE belgelendirme süreci devam eden eserin 2021’de raflardaki yerini alması bekleniyor.
SANAYİ TALEP EDİNCE GRUP KURULDU
Yerli ve ulusal imkanlarla Türkiye’de bir prensip imza atarak üretimi gerçekleştiren grubun başında yer alan Dicle Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Aydemir, “Kontak lens solüsyonu, Türkiye’nin dışa bağımlı olduğu katma kıymeti yüksek bir eser. Biz de bilhassa tıp, eczacılık ve fen fakülteleri ile bir oluşuma giderek endüstrinin bizden talep ettiği çok gayeli kontaks lens temizleme solüsyonunu üretmek için grup kurduk. Bu emelle bilhassa KOSGEB ve Dicle Üniversitesi’nden mali dayanak alındı. Bu halde bu eseri yapmak için yola çıktık. Bu eser büsbütün dışa bağımlı olduğumuz bir eser. Zira çok emelli kontak lens solüsyonu daha çok Amerika, İngiltere ve Hindistan’dan gelen bir eser ve maalesef bilhassa pandemi sürecinde gördük ki, eser tedariğinde çok zorlanıyoruz. Bu da bizi bu eseri üretmeye yönlendirdi. Ar-Ge boyutuna baktığımızda eseri bilhassa piyasada mevcut eserlerden daha iyi bir hale getirmek için tüm fizikî ve kimyasal testleri yaparak, eseri tüm tarafıyla inceleyerek farklı bir eser ortaya çıkardık. Şu an eserimiz piyasada kullanılır hale geldi” diye konuştu.
‘BAKTERİ VE VİRÜSE KARŞI DUYARLI’
Eserin tıbbi aygıt sınıfına giren bir eser olduğunu ve ticari olarak piyasaya sunulması için CE evrakı alınması gerektiğini aktaran Prof. Dr. Aydemir, “Başvurumuzu yaptık ve eserimiz şu an inceleme evresinde. CE dokümanını aldıktan sonra üretim yapmamız için rastgele bir mahzur kalmayacak. Şu an bile şirketimizde Ar-Ge kapsamında olmasına karşın 11 çalışanımız var. Üretim kademesine geçerse çok fazla insan gücüne gereksinim duyacağımız kesin. Solüsyona ek ettiğimiz özel tıbbi aromatik bitki karışımlarıyla eseri bilhassa göz kuruluğu çeken hastalar için daha da uygun bir hale getirdik. Münasebetiyle kullanacağımız solüsyon yalnızca gözü korumakla kalmaz. Kontak lensi de çok iyi koruduğu üzere rastgele bir bakteri ve virüse karşı da hassastır. Covid-19’a karşı da hassas olduğunu söylememiz tezli olur. Onu söylemek için çok erken lakin şunu da biliyoruz ki bakteri oluşumunu önlediği için bu alanda avantajlıyız” sözlerini kullandı.
Solüsyonun 2019 yılı TÜİK datalarına nazaran yaklaşık olarak 100 milyon dolarlık bir ithalatı olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Aydemir, kelamlarına şöyle devam etti:
“Ve bu giderek artan bir süreç yaşıyor. En hareketli alanlardan biri şu an kontak lens temizleme solüsyonu. Zira artık gözlük kullanmak insanlara rahatsızlık verici bir süreç yaşatıyor. Münasebetiyle insanların gelir seviyesi arttıkça, maddi manada rahatladıkça gözlükten kontak lense hakikat bir eğilim kelam konusu. Türkiye’de kontak lens kullanıcılarında son 7 yılda 8 katlık bir artış kelam konusu. Bu da bu esere olan eğilimi sanırım tabir ediyor. Şu an bizim üreteceğimiz kapasite günde 5 bin adet ve 50 cc. ileriki periyotta dayanak alırsak daha da büyümeyi düşünüyoruz.”
‘SEKTÖRE ÖNEMLI KATKISI OLACAK’
Sur ilçesinde 30 yıldır optik kesiminde yer alan Cemil Işık da, “Lens solüsyonu bizim büsbütün dışa bağımlı olduğumuz ve ülkemizde üretimi olmayan bir bölüm. Bunun ülkemizde üretilmesi hem ekonomik açıdan hem de bölgesel açıdan büyük katkı sunacaktır. Bu süreçte fiyat bizim için büyük bir sorun. Bunların nakil sorunu de var. Bu formda vatandaşa geldiği vakit sorun yaratan şeyler. Şu an pandemi sürecinden ötürü da gümrüklerde eserlere ulaşmada da külfet yaşıyoruz. Hocalarımızın çalışmalarıyla artık bu Türkiye’de üretilecek. Sektörel manada bize çok önemli bir katkısı olacak” dedi.
Memurlar
