Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sürecinde olağanlaşma periyoduna geçilmesiyle birlikte yıllık bazda artışını sürdüren sanayi üretim endeksi, Kasım 2020’de bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 11 artarken, bu kıymet “Ocak 2018’den sonra elde edilen en yüksek yıllık artış oranı” olarak kayıtlara geçti.
AA muhabirinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) datalarından yaptığı derlemeye nazaran, Türkiye’de birinci Kovid-19 olayının görüldüğü geçen yılın mart ayında yıllık bazda yüzde 1,7 azalan takvim tesirinden arındırılmış sanayi üretim endeksi, nisanda da yüzde 31,3 geriledi.
Mayısta, bir evvelki yıla nazaran yüzde 19,4 düşen endeks, olağanlaşma adımlarının tesiriyle geçen yılın haziran ayı prestijiyle yine yıllık bazda yükselmeye başladı. Takvim tesirinden arındırılmış sanayi üretim endeksi Haziran 2020’de yıllık bazda yüzde 0,4, temmuzda yüzde 4,6, ağustosta yüzde 10,6, eylülde yüzde 8,3 ve ekimde yüzde 10,4 arttı.
Takvim tesirinden arındırılmış endeks, geçen yılın kasım ayında da yıllık bazda artışını sürdürdü ve 2019’un birebir ayına nazaran yüzde 11 yükseldi. Böylelikle, kelam konusu ay, Ocak 2018’den sonra verisi açıklanan 34 ayda sanayi üretim endeksinde en yüksek yıllık artışın kaydedildiği ay oldu.
Öte yandan, mevsim ve takvim tesirinden arındırılmış sanayi üretim endeksi, aylık bazda, Nisan 2020’de gerçekleşen yüzde 30,1’lik sert düşüşünün akabinde mayıs ayından itibaren daima arttı.
Aylık artışın geçen yıl atılan olağanlaşma adımları sonrası yüzde 18,1’i bulduğu mevsim ve takvim tesirinden arındırılmış sanayi üretim endeksi, Kasım 2020’de de artışına devam ederek bir evvelki aya nazaran yüzde 1,3 yükseliş gösterdi.
– Yıllık artışta AB ortalamaları geride bırakıldı
Türkiye, Kasım 2020’de takvim tesirinden arındırılmış sanayi üretim endeksinde elde ettiği yıllık artışla birçok Avrupa ülkesini de geride bıraktı. Sanayi üretim endeksi, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran Avro Bölgesi’nde yüzde 0,6 Avrupa Birliği’nde yüzde 0,4 geriledi.
Süreksiz bilgilere nazaran, takvim tesirinden arındırılmış sanayi üretim endeksi, İrlanda’da, geçen yılın kasım ayında bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 40,8 yükseldi.
Bu devirde, Yunanistan, Polonya, Letonya, Slovakya, Macaristan, Danimarka, Çekya ve Litvanya’da da endekste yüzde 0,1 ile yüzde 8,8 ortasında değişen oranlarda artış kaydedildi.
Takvim tesirinden arındırılmış sanayi üretim endeksi, Kasım 2020’de bir evvelki yılın birebir ayına nazaran Bulgaristan’da yüzde 5, Fransa’da yüzde 4,9, İtalya’da yüzde 4,2 ve İspanya ile Almanya’da yüzde 3,7 azaldı.
TÜİK ve Eurostat datalarına nazaran, seçilmiş ülke ve ülke kümelerinde sanayi üretim endekslerinin takvim tesirinden arındırılmış yıllık değişim oranları şöyle:
| Ülke-ülke kümeleri | Yıllık değişim (yüzde) |
| İrlanda | 40,8* |
| Türkiye | 11 |
| Yunanistan | 8,8 |
| Polonya | 2,9 |
| Letonya | 2,7 |
| Slovakya | 2,2 |
| Macaristan | 1,6 |
| Danimarka | 1,5 |
| Çekya | 0,3 |
| Litvanya | 0,1 |
| Avrupa Birliği | -0,4 |
| Belçika | -0,4 |
| Avro Bölgesi | -0,6 |
| İsveç | -0,7 |
| Norveç | -0,7 |
| Slovenya | -0,8 |
| Romanya | -0,9 |
| Finlandiya | -0,9 |
| Estonya | -1,6 |
| Hırvatistan | -1,7 |
| Hollanda | -1,9 |
| Malta | -2,8 |
| Portekiz | -3,6 |
| Almanya | -3,7 |
| İspanya | -3,7 |
| İtalya | -4,2 |
| Fransa | -4,9 |
| Bulgaristan | -5 |
* Süreksiz bilgi
Memurlar
