İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) bünyesinde 36 vilayette yapılan araştırmada, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının birinci yılında hava kirliliğinin, bir evvelki yıla oranla ortalama yüzde 8 azaldığı tespit edildi.
İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Toros koordinatörlüğünde, kısım öğrencileri tarafından Türkiye’de yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının birinci yılında, hava kirliliği oranı üzerine araştırma yapıldı.
Bu kapsamda, Türkiye’deki 36 ilin Etraf ve Şehircilik Bakanlığı ile belediyelerin hava kalitesi ölçüm istasyonlarındaki azotdioksit (NO2) hava kirliliği oranı incelendi.
Sonuçlara nazaran, Türkiye’nin 36 vilayetinde hava kirliliği oranı salgının birinci yılında bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran ortalama yüzde 8 azaldı.
Datalara nazaran, Türkiye’de hava kirliliği artışı en çok yüzde 21 ile Adana’da kaydedildi. Adana’yı yüzde 20 ile Artvin, yüzde 16 ile Düzce, yüzde 13 ile Kırklareli ve yüzde 12 ile Eskişehir takip etti.
Hava kirliliğinin en fazla azaldığı kentlerin başında ise yüzde 38 ile Kırıkkale yer aldı. Kırıkkale’yi sırasıyla yüzde 27 ile Kars, yüzde 25 ile Sinop, yüzde 22 ile Edirne ve Balıkesir takip etti. Hava kirliliği oranı 25 kentte düştü, 10 kentte arttı, 1 kentte ise değişmedi.
Türkiye’nin en kalabalık kenti İstanbul’da hava kirliliği salgının birinci yılında, evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 11 azaldı. Ankara ve Bursa’da kirlilik oranı yüzde 8 azalırken, İzmir’de yüzde 5 arttı.
Türkiye’nin 36 kentinde hava kirliliği dataları şu halde:
| Kentler | 16 Mart 2019-15 Mart 2020 | 16 Mart 2020-15 Mart 2021 | Değişim yüzdesi |
| Adana | 27,1 | 32,8 | 21 |
| Artvin | 12,6 | 15,1 | 20 |
| Düzce | 15,6 | 18,1 | 16 |
| Kırklareli | 9,1 | 10,3 | 13 |
| Eskişehir | 33,9 | 38,2 | 12 |
| Tekirdağ | 26,5 | 28,8 | 9 |
| Kırşehir | 32,6 | 35 | 7 |
| Erzincan | 34,2 | 35,8 | 5 |
| İzmir | 8,1 | 8,5 | 5 |
| Konya | 24,1 | 25,2 | 5 |
| Bartın | 29,8 | 29,8 | 0 |
| Karabük | 24,8 | 24,6 | – 1 |
| Sakarya | 28,7 | 28 | – 2 |
| Çanakkale | 10 | 9,7 | – 3 |
| Erzurum | 40,7 | 38,9 | – 4 |
| Zonguldak | 9,5 | 9 | – 5 |
| Amasya | 25,4 | 23,6 | – 7 |
| Bursa | 44,1 | 40,8 | – 8 |
| Ankara | 53,7 | 49,7 | – 8 |
| Bayburt | 27,3 | 25,2 | – 8 |
| Bolu | 30,7 | 28 | – 9 |
| Yalova | 28,7 | 25,7 | – 10 |
| Iğdır | 18,6 | 16,7 | – 10 |
| İstanbul | 47,9 | 42,8 | – 11 |
| Bilecik | 19 | 16,8 | – 12 |
| Çankırı | 36,3 | 31,3 | – 14 |
| Trabzon | 39,9 | 34,1 | – 15 |
| Kocaeli | 26,4 | 22,4 | – 15 |
| Samsun | 47,2 | 39,3 | – 17 |
| Yozgat | 33,7 | 27,7 | – 18 |
| Manisa | 34 | 27,4 | – 20 |
| Balıkesir | 24,4 | 19,1 | – 22 |
| Edirne | 14,2 | 11,1 | – 22 |
| Sinop | 30,9 | 23,2 | – 25 |
| Kars | 21 | 15,4 | – 27 |
| Kırıkkale | 44,9 | 27,8 | – 38 |
“Nüfusun fazla olduğu kentlerde hava kirliliği azaldı”
İTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Toros, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, hava kirliliğinin canlı ve cansız varlıkları olumsuz etkileyen, fizikî ziyanlara ve ekonomik kayıplara yol açan değerli bir etraf sorunu olduğunu söyledi.
Dünya Sıhhat Örgütü raporlarında dış yahut iç ortam hava kirliliğinin her yıl 7 milyon civarında insanın mevt sebebi olarak gösterildiğini belirten Toros, “Raporlar hava kirliliğinin, akciğer kanseri, kalp-damar ve inme hastalıklarını artırması üzere direkt yahut iklim değişikliği üzere dolaylı olarak insanlığın önündeki en büyük tehditlerden biri olduğunu vurguluyor.” dedi.
Toros, kentlerin meteorolojik açıdan plansız yapılaşması, endüstrileşme, motorlu vasıtalar ve binaların ısıtılması sonucu atmosfere salınan kirleticilerin, insanlığın önünde çözülmesi gereken global bir sorun olarak durduğunu lisana getirerek, şöyle devam etti:
“İTÜ’de öğrencilerimiz ile koronavirüs salgınının birinci yılında hava kirliliği oranını bir evvelki yıla nazaran değerlendirdik. Buna nazaran azotdioksit pahaları incelemeye alınan 36 kentin ortalama kıymetlerini karşılaştırdık. İnsanların incelediğimiz periyotta hareketliliği vakit zaman değişti. Türkiye’de koronavirüs salgını önlemleriyle beşerler bir devir konutlarında kaldı, araç kullanmadı. İnsan aktifliğinin azalması havanın kalitesine olumlu tesir yaparken, kirliliğin de azalmasını sağladı. Normalleşmeyle birlikte ise insan aktifliğinin yine fazlalaşması hava kirliliğinin artmasına yol açtı. Araştırmamız sonucunda koronavirüs salgınının birinci yılında hava kirliliği oranı, bir evvelki yıla nazaran yüzde 8 azaldı. İstanbul, Ankara, Bursa üzere nüfusun fazla olduğu kentlerde hava kirliliği azaldı. Nüfusun ağır olduğu büyükşehirlerde hava kirliliğinin azalması, havamızın kalitesi açısından son derece değerli.”
Memurlar
