İçişleri Bakanlığının yaptığı araştırmaya nazaran, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) periyodunda vatandaşların en fazla maruz kaldığı siber cürüm çeşidi ziyanlı yazılım bulaşması oldu. Bunun en kıymetli nedeninin, vatandaşların ferdi siber güvenlik önlemlerini uygulamadaki zaafiyetleri olduğu belirtildi.
İç Güvenlik Stratejileri Dairesi Başkanlığı, 320’si bayan olmak üzere 649 kişinin katıldığı araştırmada, Kovid-19 pandemisi toplumsal izolasyonu periyodunda, vatandaşların internet kullanım alışkanlıklarındaki değişimler, maruz kalınan siber kabahat riskler, siber tehdit algıları ve siber cürüm korkusunu inceledi.
Araştırmaya katılanların yüzde 90,3’ü 21-64 ortası, yüzde 8,3’ü 18-20 ortası ve yüzde 1,4’ü 65 ve üzeri yaştaki şahıslardan oluştu.
İştirakçilerden alınan karşılıklar, pandemi öncesi periyotla kıyaslanarak tahlil edildi ve Emniyet Genel Müdürlüğü Siber Kabahatlerle Çaba Daire Başkanlığının katkılarıyla “Covid-19 Pandemisi Periyodunda Siber Cürüm Riskleri ve Güvenliğe Etkileri” raporu hazırlandı.
Rapora nazaran, pandemi toplumsal izolasyonu devrinde, Türkiye’de internet kullanım sıklığı yüzde 70 arttı.
Bu devirde internet kullanıcılarından yüzde 39’unun internetten yaptığı alışverişler arttı, yüzde 40’ı internet bankacılığını daha fazla kullandı.
İştirakçilerin yüzde 58’inin toplumsal medya kullanımında, yüzde 45’inin ise internetten sinema ya da dizi izleme durumunda artış oldu.
Çevrim içi telekonferans araçları kullananların sayısı da bu periyotta yüzde 32 arttı.
– En az bir siber kabahat mağduru olanların oranı yüzde 7,1
İnternetin iş, eğitim ve toplumsal gayelerle daha ağır kullanılması, hatalılar için de yeni hata imkanları yarattı.
Pandemi sürecinde iştirakçilerin yüzde 7,1’inin en az bir siber kabahatin mağduru olduğu tespit edildi.
Salgın devrinde siber ekonomik cürüm mağduriyeti yaşayan internet kullanıcılarının yüzde 40’ı inançlı sitelerden, yüzde 60’ı inançlı olmayan sitelerden alışveriş yaptığını belirtti.
Araştırmaya katılan bireylerden yüzde 0,8’i bilişim sistemlerine izinsiz/yetkisiz giriş (bilgisayar korsanlığı), yüzde 1,8’i bireylere karşı siber cürümler (siber taciz ve siber zorbalık), yüzde 2,3’ü siber ekonomik hatalar ve yüzde 5,1’i ziyanlı yazılım bulaşması mağduriyeti yaşadığını söz etti.
Böylelikle ziyanlı yazılım bulaşması yüzde 5,1 ile pandemi periyodunda en fazla maruz kalınan siber cürüm tipi olarak kayıtlara geçti.
Raporda, vatandaşların kişisel siber güvenlik önlemlerini uygulamadaki zaafiyetlerinin bu olumsuz sonucun ortaya çıkmasında en değerli etken olduğu belirtildi.
Araştırmaya katılanlardan yüzde 87’sinin pandemi periyodunda korsan sitelerden sinema ya da dizi izlediğini tabir ettiği belirtilen raporda, bu davranışın, ziyanlı yazılım mağduriyet riskini arttırdığı kaydedildi.
– İnançlı internet kullanımı için tavsiyeler
Raporda, ferdî olarak alınabilecek siber güvenlik önlemleri şöyle sıralandı:
“Tanınan ve sağlam çevrim içi satıcıları tercih etmek, ‘Güven Damgası’ olan siteleri kullanmak, URL adresinde ‘https’ denetimi yapmak, banka ve kredi kartı bilgilerini sitelere kaydetmemek, güçlü ve karmaşık şifreler kullanmak, hesap özetlerini sık sık denetim etmek, bilgisayarı sistemli olarak taramak, inançlı internet temaslarını kullanmak, anti-virüs ve güvenlik duvarı üzere güvenlik yazılımlarını güncellemek, kaynağı bilinmeyen e-postaları açmamak, çevrim içi alışverişte sanal kart kullanmak, kilit simgesini denetim etmek.”
Türkiye’de yalnızca 19 internet sitesinin siber ekonomik cürümleri önlemede tesirli bir prosedür olarak bedellendirilen “Güven Damgası”na sahip olduğu belirtilen raporda, bu uygulamanın vatandaşlara duyurulması ve daha fazla firmanın kelam konusu damgayı kullanmaya teşvikinin değerli olduğu vurgulandı.
Memurlar
