YÖNETMELİK
İçişleri Bakanlığından:
KIYI GÜVENLİK KOMUTANLIĞI
KANTİN YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ KISIM
Gaye, Kapsam, Destek ve Tanımlar
Hedef
UNSUR 1 – (1) Bu Yönetmelik; kantinlerin teşkili, yönetimi ve denetim halleri, muhasebe süreçleri, gelirleri ve gelirlerinin harcanması, işletilmesi, işlettirilmesi yahut kiraya verilmesinden sağlanan gelirlerin dağıtım yerleri ve oranları ile yapılacak denetlemelere ait tarz ve temelleri belirlemek maksadıyla hazırlanmıştır.
Kapsam
HUSUS 2 – (1) Bu Yönetmelik; Kıyı Güvenlik Komutanlığına bağlı komutanlıklardaki bütün kantinleri kapsar.
Destek
HUSUS 3 – (1) Bu Yönetmelik; 9/7/1982 tarihli ve 2692 sayılı Kıyı Güvenlik Komutanlığı Kanununun 15 inci hususunun üçüncü fıkrası ile Ek 4 üncü hususuna dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
HUSUS 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Birlik kumandanı: Kantinin işletilmesinden sorumlu birlik kumandanını,
b) Brüt satış karı: Aylık net satışlar ile satılan mal ve hizmetin maliyeti ortasındaki olumlu farkı,
c) Gayrisafi hasılat:
1) Tek sistem muhasebe sistemine (bilanço esasına) nazaran defter tutan kantinlerde; gelir tablosunda bulunan gelirler (brüt satışlar, başka faaliyetlerden olağan gelir/karlar ve olağan dışı gelir/karlar) toplamından (üst komutanlık hisselerinden yapılan tahsisler ile öteki kantinlerden aktarılan varlıklar hariç) hiçbir sarfiyat ve maliyet ögesi düşülmeden, elde edilen pahaları,
2) İşletme hesabı temeline nazaran muhasebe kaydı tutan kantinlerde; İşletmenin tüm satışlarından elde edilen toplam hasılat ve öbür tüm gelirlerin (promosyon gelirleri, kira gelirleri, faiz gelirleri, kasa fazlası ve benzeri) toplamından (üst komutanlık hisselerinden yapılan tahsisler ile öbür kantinlerden aktarılan varlıklar hariç) hiçbir sarfiyat ve maliyet ögesi düşülmeden elde edilen pahaları,
ç) Gelir kaynağı: Vardiya yatakhaneleri, eğitim ve kongre merkezleri, toplumsal tesisler, gazinolar, moral eğitim merkezleri ile kantin dışında kalan ve gelir sağlayan çay ocağı, berber, ayakkabı boyacısı, sinema, lahmacun fırını, inhisar, fotoğrafhane, iş ocakları ve gibisi işletmeleri,
d) Birinci takviye yardımı: Şehit olan ve rastgele bir nedenle vefat eden işçi (erbaş ve erler dahil) ailelerine defin hazırlıkları ile defin esnasında ortaya çıkan acil gereksinimlerin karşılanması gayesiyle Kıyı Güvenlik Komutanlığı tarafından belirlenen fiyatta ve her olayla ilgili olarak bir keze mahsus yapılacak nakdi yardımı,
e) Kantin: Kıyı Güvenlik Komutanlığı bağlı komutanlıklardaki kantinleri,
f) Kantin geliri toplamı: Brüt satış karına; promosyon, faiz gelirleri, iş ocakları karı, kira geliri ve gibisi direkt gelirlerin eklenmesiyle elde edilen kıymeti,
g) Kantin şubesi: Kantine bağlı olarak açılıp işletilen satış yerlerini,
ğ) Konsinye: 16 ncı unsurda söz edilen, satış süreci gerçekleşene kadar mülkiyeti malı satan firmaya ilişkin olan eserleri, kantin başkanlığına irsaliye ile vermesi ve devir sonunda satışı yapılmaması durumunda tekrar iade alma sürecini tabir eden satış biçimini,
h) Merkez: Bir piyasası bulunan vilayet ve ilçe üzere yerleşim yerlerini,
ı) Muaddel cetvel: Hammadde yahut yarı mamul eserden elde edilecek yeni eserin, belli standartta olması için içerisine konacak hususların cinsini ve ölçüsünü gösteren belgeyi,
i) Reyon: Kantinlerde muhakkak kümelerde toplanan malların satıldığı kısımları,
j) Taşınır mal saymanlığı: Kamu yönetimlerinin teşkilat yapıları içerisinde, taşınır malların idaresinden sorumlu olan merkez ve taşra ünitelerini,
k) Yan kuruluş: Kantin Başkanlığına muhasebe açısından bağlı olarak faaliyet gösteren, yan kuruluş işletme defteri ve para teslim defteri tutulması mecburî olan gelir kaynaklarını,
l) Yerleşke: Birden fazla birliğin bir ortada bulundukları yeri,
söz eder.
İKİNCİ KISIM
Teşkilat ve Vazifeler
Kuruluş
UNSUR 5 – (1) Kantinlerin kuruluş ve işletilmesine ait temeller aşağıda belirtilmiştir:
a) Kıyı Güvenlik Komutanlığına mensup erbaş, er ve başka işçinin sağlam tüketim malları hariç çeşitli ve zorunlu muhtaçlıklarını daha ucuz ve çarçabuk temin edebilmesi amacıyla her birlikte kantin kurulabilir. Muhtaçlık halinde bu kantinlerin birlik içinde yahut dışında şubeleri açılabilir. Yüzer birlikler hariç olmak üzere birebir yerleşke içerisinde birden fazla kantin kurulamaz.
b) Kantinler, gereksinim sahibi birliğin bağlı bulunduğu Ana Ast Komutanlığın teklifi üzerine Kıyı Güvenlik Komutanlığının müsaadesi ile kurulur ve ilgili birlik tarafından işletilir. Kantinlerin kuruluşu ve faaliyete geçtiği bir ay içinde Kıyı Güvenlik Komutanlığı Denetleme, Teftiş ve Tetkik Başkanlığına bildirilir. Kantinlerin işletilmesi yetkisinin, birebir yerleşke içerisinde bulunan öbür bir birlik yahut kuruluşa dönemi mümkündür.
c) Kantinler ve şubeleri, birlik içi ve dışında hizmet vermeye uygun, kapalı ve emniyetli yerlerde kurulur.
Kantin heyetinin teşkili
UNSUR 6 – (1) Kantin heyeti, kantin başkanlığı takımlarına atanan işçi ile atama yapılamayan takımlar için ise 7 nci ve 8 inci hususlarda belirtilen metot ve temeller çerçevesinde yapılan seçim ile teşkil edilir. Seçimle belirlenen heyet üyelerinin misyon mühleti bir yıldır.
a) Kantin heyetinde, bir lider, bir muhasip üye, bir kasa sorumlusu (mutemet) ve bir mubayaa (satın alma/depo sorumlusu) olmak üzere en az dört kişi bulunur. Kantin heyetlerinde en az bir subay yahut bir astsubay bulunur.
b) İş hacmi ve şube sayısı fazla olan kantinlerde üye sayısı yeteri kadar artırılır ve ayrıyeten ek bir kasa sorumlusu atanır/seçilir.
c) Kantin heyetlerinde muhasip ile kasa sorumlusu vazifesi tıpkı bireyde birleştirilemez.
Adayların belirlenmesi
UNSUR 7 – (1) Kantin heyeti seçimine katılacak adaylar, aşağıdaki asıllar çerçevesinde belirlenir:
a) Kantin heyetine; tahsil ve yetenek durumları dikkate alınmak suretiyle her bir boş takım vazifesi için 1 asıl ve 1 yedek üye belirlenir ve birlikte vazifeli subay, astsubay, devlet memuru yahut uzman erbaşlar aday olarak gösterilebilir. Belirlenen adayların, hizmetlerin aksamaması açısından emeklilik, tayin, sıhhat ve uzun vadeli görevlendirme durumları göz önünde bulundurulur.
b) Kantin heyeti seçimine taşınır mal saymanları, taşınır mal hesap sorumluları, taşınır mal sorumluları, harcama yetkilileri, harcama yetkililiği devranı yapılan işçi ile ödeme buyruğu düzenlemekle sorumlu gerçekleştirme vazifelisi aday gösterilemez.
c) Taksirli hatalar hariç olmak üzere, altı aydan fazla mahpus cezası ile cezalandırılmış olanlar, bu cezaları paraya çevrilmiş yahut ertelenmiş olsa bile aday gösterilemez. Deneyimli, sağlam, borcu ve maaşında haczi olmayan çalışanın aday gösterilmesi sağlanır.
ç) Kantin heyeti seçimine; birinci misyona başlama müddeti iki yılın altında olan işçi aday gösterilemez.
d) Birebir yerleşkede birden fazla Komutanlığın (Sahil Güvenlik Komutanlığında Başkanlıklar) yer alması durumunda kantin heyeti seçimine aday gösterilecek işçinin Komutanlık (Başkanlık) mevcutları dikkate alınarak belirlenmesi temeldir.
e) Aday sayısı, seçilecek üye sayısının üç katından az olamaz.
Kantin heyetinin seçimi
HUSUS 8 – (1) Kantin heyetinin seçiminde dikkate alınacak asıllar aşağıda belirtilmiştir:
a) Asil ve yedek üyeler; birlik komutanlığı tarafından gösterilen adaylar ortasından, yerleşkede vazife yapan subay, astsubay, sivil memur ve uzman erbaş mevcudunun en az yarıdan bir fazlasının katılacağı toplantıda, toplantıya katılanların oylarıyla seçilir. Seçim kapalı oy, açık tasnifle sonuçlandırılır. Birinci toplantıda çoğunluk sağlanamadığı takdirde, müteakip toplantıda rastgele bir kâfi sayı aranmaz.
b) Seçim sonucunda her misyon için en fazla oy alanlar asıl, daha az oy alanlar ise, aldıkları oy sayısına nazaran sıralanarak yedek üye olarak belirlenir.
c) Seçimin cereyan üslubu ve sonuçları, birlik kumandanı tarafından görevlendirilecek ve en az üç bireyden oluşacak tasnif heyeti tarafından bir tutanakla tespit edilir. Tutanağın bir nüshası birlik komutanlığı işçi şubesinde, bir nüshası da kantinin teftişinde ibraz edilmek üzere kantin başkanlığında saklanır.
ç) Kantin heyetinin seçimi, her yılın Kasım ayında yapılır. Yeni kantin heyeti, devreden değerleri teslim alarak 1 Ocak tarihinde misyona başlar. Birlik komutanlığı tarafından yeni heyetin deneyim kazanması için, eski heyet ile birlikte Aralık ayı sonuna kadar çalışmaları sağlanır. Lakin, kelam konusu ayın muhasebe kayıtlarındaki imza yetkisi eski heyete aittir. Yeni heyet misyona başlarken mal beyanında bulunur. Bu konu birlik komutanlığınca takip edilir.
d) Birebir yerleşkede kantin heyetinde son iki devir asıl üye olarak vazife alan seçilmiş üyeler tekrar görevlendirilemez. Fakat, yazılı olarak istekli olma durumunda tekrar görevlendirilebilir.
Kantin heyetinin değiştirilmesi
HUSUS 9 – (1) Seçimle belirlenen kantin heyeti lider ve üyeleri;
a) Rastgele bir nedenle vazifelerinden kesintisiz olarak iki aydan fazla farklı kalmaları,
b) Meslekten istifa etmeleri,
c) Misyonunu berbata kullanmaları,
ç) Misyonlarında başarısız olmaları,
d) Takımlarına atama yapılması,
durumlarında birlik kumandanı tarafından değiştirilir. Seçimle belirlenen kantin heyetinde ki üyelerin yerine atama olması durumunda misyon atamalı çalışana devredilir.
(2) Atamalı üyelerin rastgele bir nedenle misyonlarından kesintisiz olarak iki aydan fazla başka kalmaları durumlarında vazifeden başka kaldıkları müddet için seçim ile süreksiz üye belirlenir. Bu durumdaki süreksiz üyenin vazifesi atamalı işçinin misyonuna dönmesi ile sona erer.
Yedek üyelere misyon verilmesi
HUSUS 10 – (1) 9 uncu unsurda belirtilen sebeplerle boşalan üyeliklere yedek üyeler görevlendirilir. Görevlendirilecek yedek üyenin iki ay ve daha kısa bir mühlet içerisinde atama, kurs, dış misyon, süreksiz vazife ve gibisi sebeplerle birlikten ayrılacağı biliniyorsa seçim derhal yenilenir.
(2) Müsaade, istirahat ve gibisi nedenlerle iki aydan kısa müddetli olarak misyondan ayrılan asıl üyenin yerine, kasa ve muhasebe misyonları birebir üyede olmamak koşuluyla kantin liderinin uygun göreceği üye görevlendirilir. Kantin liderinin ayrılması halinde ise, üyelerden en kıdemlisi ikiz vazifeli olarak kantin başkanlığı vazifesini yürütür.
Vazife ve sorumluluklar
HUSUS 11 – (1) Birlik kumandanı: Kantini kurmak, kantin heyetinin seçimini sağlamak, kantin faaliyetlerinin nizamlı bir formda yürütülmesini sağlamak ve kantin gelirlerinin sarf yerlerini tespit etmekle sorumludur. Aylık bilançonun düzenlenmesi ve onaylanması ile evvelki periyotlarda gerçekleşen mali bilgilere ilişkin sorumluluklar, kantin heyetine aittir. Lakin, bilançolar düzenlenip onaylandıktan sonraki sorumluluk kantin heyeti ile birlikte birlik kumandanına aittir.
(2) Kantin heyeti: Kantin hizmeti ile ilgili faaliyetlerin yürütülmesi, kantinin işlettirilmesi ve kiraya verilmesi faaliyetlerinin yürütülmesi, kantin hesaplarının tutulması, kantine ilişkin mahkemelik alacakların takip edilmesi, kantine ilişkin doküman, defter ve evrakların koruması ve teftişe tabi periyot teftişinin verilmesi ile vazifeli ve sorumludur.
(3) Kantin lideri: Kantin heyetinin misyon ve sorumluklarını; bu Yönetmelik ve ilgili mevzuat kararları ile Kıyı Güvenlik Komutanlığınca belirlenen tarz ve asıllar doğrultusunda, vaktinde ve tam olarak yerine getirmelerini temin, takip ve denetim etmek, heyet içerisinde işbirliği ve eşgüdüm ile misyon dağılımını sağlamak, masraf ve kantin gelirlerinin tesirli, ekonomik ve verimli bir halde yönetilmesi ve varlıkların kayıplara karşı korunmasını sağlamak, denetleme ve teftiş faaliyetlerinde tespit edilen konulara yönelik tertip ve önlemleri almakla sorumludur.
(4) Muhasip: Muhasebe kayıtlarını ilgili mevzuatına nazaran, vaktinde, eksiksiz ve gerçek olarak tutmak, ilgili ünite ve işçi ile koordine etmekle sorumludur.
(5) Kasa sorumlusu (mutemet): Kantinin nakit pahalarını, tarzına uygun olarak; kayıt altına almak, koruma etmek, gerekli evrak ve kayıtlar çerçevesinde teslim almak, teslim etmek, muhasebe kayıtları ile ahengini sağlamakla sorumludur.
(6) Satın alma/depo sorumlusu (mubayaa): Belirlenen gereksinimlerin piyasadan satın alınması konusunda gerekli araştırmaları yapmak, satın alma sürecine ait evrak ve kayıtları adabına uygun olarak tanzim ve koruma etmek, satın alınan mal ve hizmetleri belirlenen mukavele ve şartlara uygun olarak teslim almak ve ilgililere teslim etmek, stoklanmasına muhtaçlık duyulan malları yöntemine uygun depolamak, sorumlu ve yetkili bireylere doküman karşılığında teslim etmek, mal hareketlerine ait tüm evrakları muhasebe kayıtlarına uyumlu olarak tanzim ve koruma etmek, depo kurallarına yönelik güvenlik, paklık ve tertip faaliyetleri yürütmekle sorumludur.
(7) Kantin şube sorumlusu: Muhtaçlık duyulan malları tespit etmek ve heyete bildirmek, satışa sunulacak malları teslim almak, etiketlemek, günlük hasılatın satış sorumlusundan teslim alınması, hasılatın mutemede teslim edilmesi, varlıkların berbata kullanımının önlenmesi ve kayıplara karşı korunması ile paklık, tertip ve güvenliğin sağlanması hususlarında gerekli önlemleri almakla sorumludur.
(8) Satış sorumlusu: Satışa sunulan malları satışa hazırlamak, satış listesinde belirtilen fiyattan satışını yapmak, satış hasılatını mutemet, şube sorumlusu yahut nöbetçi heyetine teslim etmek, paklık, tertip ve sistemi sağlamakla vazifeli ve sorumludur.
(9) Gereksinim halinde kantine bağlı işletilen gelir kaynağı ve/veya yan kuruluş sorumlusu olarak birlik kumandanı tarafından işçi görevlendirilebilir. Bu işçi, görevlendirildiği gelir kaynağı/yan kuruluş için muhtaçlık duyulan malların tespiti ve kantin heyetine bildirilmesi, satışa sunulacak malların teslim alınması, etiketlenmesi, belgelendirilmesi, günlük hasılatın satış sorumlusundan teslim alınması, hasılatın mutemede teslim edilmesi, varlıkların berbata kullanımının önlenmesi ve kayıplara karşı korunması ile paklık, tertip ve güvenliğin sağlanması bahislerinde yetkili, misyonlu ve sorumludur.
Kantin şubeleri
UNSUR 12 – (1) Bir kantine bağlı olarak;
a) Üst komutanlık hisseleri kesildikten sonra geliri ilişkin olduğu birlik tarafından kullanılmak üzere, birebir birliğe mensup birbirine yakın iki yerleşkede konuşlanan yahut birebir yerleşkede konuşlanmakla birlikte farklı komutanlıklara bağlı bulunan birliklerde,
b) Geniş bir alana yayılmış olan birlik hudutları içerisinde,
c) Birlik içindeki ve dışındaki lojman bölgelerinde,
ç) Atış ve tatbikat yahut eğitim için uzun müddetli olarak vilayet ve ilçe merkezi dışına yahut yurt dışına intikal eden birlik yahut kurumlarda,
d) Vilayet ve ilçe merkezlerine uzak ve ulaşımı güç yerlerde konuşlu birliklerde,
e) Kış kaideleri nedeniyle ulaşımı sağlayan karayollarının sık ve uzun mühletlerle kapandığı bölgelerdeki konuşlu birliklerde,
şubeler açılabilir.
(2) Fakat, birinci fıkrada belirtilen kıstaslara uygun olarak kantin şubesi açılması teklif edilecek birlik ve kurumlardaki vazifeli olan işçi ve ailelerinin mevcudunun, kantin hizmeti vermeyi gerektirecek ölçüde olması hususu dikkate alınır.
Kapatılma ve seferberlik hali
UNSUR 13 – (1) Rastgele bir sebeple kapatılması gereken kantinlerin nakit, mal, demirbaş ve dokümanları, Kıyı Güvenlik Komutanlığı tarafından verilecek emre nazaran öbür bir kantine, vardiya yatakhanelerine, eğitim ve kongre merkezlerine, toplumsal tesislere, gazinolara, moral eğitim merkezlerine devredilebilir. İlgili birlik komutanlığınca sonuç hakkında bir ay içerisinde silsileler yolu ile Kıyı Güvenlik Komutanlığı İşçi Başkanlığına, Kıyı Güvenlik Komutanlığı Denetleme, Teftiş ve Tetkik Başkanlığına ve kantin gelirlerinden hisse gönderilen öbür kurumlara bilgi verilir.
(2) Devredilen kantine ilişkin mallar ile devralan kantin satış fiyatları ortasında farklılık olması durumunda 30 uncu unsura nazaran fiyat düzenlemesi yapılabilir.
(3) Seferberlik ilanı ile kantin heyet lideri ve üyeleri; kantin sefer vazife yerine götürülecekse birlik kumandanı tarafından görevlendirilen çalışana; birlik güvenlik sonları içerisinde kantin ögesi bırakılacak ise birlikte kalacak tesellüm heyetine, emredilen ölçüde kantin sermayesini, evraklarını ve demirbaşlarını dönem teslim evrakı ile devreder ve asli vazife yerlerine katılırlar. Kantin şubeleri, muhtaçlığın sonlanması durumunda kantin başkanlığının bağlı olduğu birlik kumandanının onayıyla kapatılır.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Kantinlerden Yararlanma, Tertip ve Hizmet Asılları
Kantinlerden yararlanma
UNSUR 14 – (1) Kantinlerden;
a) Birlik içerisinde bulunması halinde; 2692 sayılı Kanunun 7 nci unsurunda belirtilen işçi,
b) Birlik dışında yahut lojmanlar bölgesinde bulunması halinde; Kıyı Güvenlik Komutanlığı çalışanı, Jandarma Genel Komutanlığı çalışanı, TSK çalışanı ve bunların bakmakla yükümlü oldukları şahıslar,
yararlanabilirler.
Tertip ve paklık
UNSUR 15 – (1) Kantinlerin tertip ve paklığı aşağıdaki temeller çerçevesinde sağlanır:
a) Kantinlerin iç tasarımı, vazifeli işçinin çalışmalarında verimlilik ve istifade eden çalışana kolaylıklar sağlayacak halde yapılır.
b) Paklık unsurları, besin hususlarından farklı yerde depolanır ve satışa sunulur.
c) Çabuk bozulabilen hususlar ile dondurulmuş besin unsurları uygun soğutucularda satışa sunulur.
ç) Kantinler günün makul saatlerinde temizlenerek hiçbir surette kirli kalmalarına müsaade edilmez.
d) Kantin ve depolarının haşerelere karşı faal bir biçimde korunabilmesi için gerekli tedbirler kantin heyeti tarafından, kiralanmış ünitelere ait tedbirler kiracı tarafından alınır. Kiralanmış ünitelerin denetiminden kantin heyeti sorumludur.
Hizmet asılları
HUSUS 16 – (1) Kantinden yararlanan işçiye en iyi hizmeti vermek için:
a) Kantinde reyon/satış sorumlusu olarak görevlendirilecek işçi, bu misyonu en iyi formda yapabilecek olanların içinden seçilir.
b) Kantinden yararlanacaklar ile kantinde misyonlu işçi ortasındaki bağlarda terbiye ve nezaket kurallarına dikkat edilir.
c) Kantinden yararlananlar, kendilerine farklı muamele yapılması için misyonlu çalışandan istekte bulunamaz.
ç) Mal satış süreçlerinde işletme hesabı temeline nazaran muhasebe sistemi uygulayan kantinlerde, başka işletme defteri ve başka para teslim defteri tutularak ve kantin bilançosunda Kantin Gelirleri, İş Ocakları Karı kısmında Konsinye Satış hanesi açılarak elde edilen kar direkt yazılmak kaydıyla, tek nizam hesap planı uygulayan kantinlerde ise farklı hesap kodunda gösterilerek, konsinye yolu satış yapılabilir.
d) Kelam konusu konsinye satış sürecinde;
1) Mukavele hizmeti aksatmayacak biçimde, en fazla bir yıl olarak düzenlenir. Kontrat yapılacak firma ya da kişi, minimum üç firma, kuruluş yahut kişi ortasından teklif yöntemi ile seçilir, dokümanları kontrollerde aranır.
2) Bir sefer mukavelesi feshedilen firma yahut kişi iki yıl mühlet ile ihaleye alınmaz.
3) Yapılan kontrat tarafların imzalamasını müteakip kontrat başlama tarihinde yürürlüğe girer.
4) Vergi dairesine kayıtlı olmayan kişi, kuruluş, firma ile kontrat yapılmaz. Kontrat tarihi prestijiyle, katılaşmış vergi borcu ile toplumsal güvenlik prim borcu olmadığına dair dokümanların ilgili kantin heyetine sunulması gerekir.
5) Konsinye satış yapılacak reyonlardaki mal yahut eşya için mal sahibine ve kantine kalacak oranlar başka ayrı belirtilmek suretiyle kantin heyeti kar oranını toplam satış fiyatı üzerinden yahut eser bazında firmayla ortaklaşa belirler ve fiyat 30 uncu hususta belirtilen oranı aşmayacak biçimde oluşturulur. İşletecek firma tarafından firmasına kesilmiş fatura yahut üretim evrakı ile mal yahut eşyanın kantine girişi yapılır. Mal yahut eşya, kantine giriş esnasında kantin heyeti tarafından denetim edilir. Konsinye olarak satışı yapılan mallara ait olarak, kantin işletmesi satış kayıtları temel alınarak, malı satılan konsinyatör işletme tarafından 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Metot Kanununda öngörülen tarz ve asıllar dahilinde kantin başkanlığına 7 gün içerisinde fatura düzenlenir.
6) Konsinye olarak satılmak üzere bekleyen malın mülkiyeti satış gerçekleşinceye kadar malı gönderene aittir. Malın satılmaması, değiştirilme muhtaçlığı doğması yahut malın reddine karar verilmesi durumunda mal yükleniciye iade edilir.
7) Mukavele yapılmadan evvel firmadan ticaret sicili istenir ve gerekli araştırma yapılır.
8) Özlük hakları ilgili firmaya ilişkin olmak üzere eserin satışa hazırlanmasında firma işçisi sigortası yaptırılmak suretiyle çalıştırılabilir. Personellerin güvenlik tahkikatı ilgili firma ya da kişi tarafından yaptırılmadan işbaşı yaptırılmaz. Mukavelede; kantin başkanlığında firma işçisinin çalıştırılıp çalıştırılmayacağı, çalıştırılması halinde bu işçiye yönelik kantin başkanlığı ile firmanın sorumlulukları, hangi asıllarda çalıştırılacağı belirtilir. Ayrıyeten, bu konuların takibi kantin heyetince yapılır.
9) Kantinin öteki bir kısmında satışa sunulan mal ve eşya, kantin heyetince yapılacak kontrat kararlarına nazaran kontratlı satış reyonlarında ve otomat makinelerinde de satılabilir.
10) Kontratlı satış reyonunda ve otomatlarda satılacak eserler ve satış fiyatları kantin heyeti tarafından satış reyonunu işleten firma yetkilileri ile koordine edilerek tespit edilir.
11) Kontratlı satış reyonunda satılan her türlü mal ve eşyanın hesabı mutlak surette kantin kasasında süreç görür, işletme defterine giriş yapılır.
12) Kontratlı satış asıllarına karşıt hareket mukavelenin fesih nedeni sayılır.
13) Kantinlerde, ortalarında kabul edilebilir doğal bir temas olması halinde mal ve hizmet alımları birlikte yapılabilir.
Sıhhat ve besin kontrolü
HUSUS 17 – (1) Kantinin sıhhat ve besin kontrolü aşağıdaki asıllar çerçevesinde yapılır:
a) Beklenen iş kazalarına anında müdahale edilebilmesi için, birinci yardım sıhhiye dolabı bulundurulur.
b) Birinci yardım yapabilecek bilgi ve marifete sahip, 29/7/2015 tarihli ve 29429 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İlkyardım Yönetmeliği gereği kâfi sayıda bir işçi görevlendirilir.
c) Bütün ünitelerde, genel paklık, besin hijyeni üzere hususlarda kantin başkanlığı tarafından gerekli tedbirler alınır.
ç) Çalışan çalışanın:
1) Hastalıkları ile ilgili işyeri yöneticisine/sorumlu işçiye bilgi vermek yükümlülüğü mevcut olup, her türlü sağlık/periyodik muayeneleri ile ilgili evrakları tertipli olarak koruma edilir.
2) Misyona yönelik periyodik kollayıcı sıhhat muayenelerinin resmi yahut sivil sıhhat kuruluşlarının ilgili servislerinde yaptırılması sağlanır.
3) Aşıları vaktinde yaptırılır.
4) El, yüz, saç, sakal, kılık, kıyafet temizlikleri her gün denetlenir.
d) Satışa sunulan raf ömürlü besin hususlarının raf ömrünün takibi konusunda gerekli tedbirler alınır.
e) Kantin başkanlıklarınca satın alınan besin unsurlarının sıhhat açısından denetimleri gereksinim duyulması halinde birlik komutanlığı tarafından yaptırılır. Bu misyon, besin denetim ve hijyen kontrol vazifelisi, birlik tabibi yahut muayene kurulu başkanlığına verilebilir. Yapılan denetimin sonucunda iki nüsha tanzim edilecek raporun bir nüshası kantin heyetince, öbür nüshası ise besin denetim ve hijyen kontrol görevlisince koruma edilir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Kantinin İşletilmesi
Gelir kaynaklarının ilişkisi
HUSUS 18 – (1) Birliklerde mevcut hiçbir gelir kaynağı/yan kuruluş temas dışı bırakılamaz. Bu gelir kaynakları:
a) Vardiya yatakhaneleri, eğitim ve kongre merkezleri, toplumsal tesisler, gazinolar, moral eğitim merkezleri bulunmayan birliklerde kantine bağlanır ve kantin heyeti tarafından yönetilir.
b) Vardiya yatakhaneleri, eğitim ve kongre merkezleri, toplumsal tesisler, gazinolar, moral eğitim merkezleri bulunan birliklerde temas, hizmet ilgileri dikkate alınarak birlik komutanlığınca belirlenir. Konaklama hedefiyle işletilen hiçbir tesis kantin başkanlığına bağlı olarak işletilemez.
Kantin sermayesi
UNSUR 19 – (1) Kantinin kuruluş sermayesi Kıyı Güvenlik Komutanlığınca belirlenir. Sermaye aşağıdaki yollardan sağlanır:
a) Genel olarak yapılacak bağışlar.
b) Kuruluş kademesindeki promosyonlar.
c) Kıyı Güvenlik Komutanlığının onayı ile sermayesi ve geliri fazla olan kantinlerden verilecek mal ve para ile sermayesi fazla olan vardiya yatakhaneleri, eğitim ve kongre merkezleri, gazinolar, moral eğitim merkezlerinden sermayesi kısıtlı olan kantinlere verilecek para.
ç) Gelir getiren yan kuruluşların sermayelerinden yapılacak nakiller.
d) Düzenlenecek müsamere ve cümbüş gelirleri.
e) Kendi gelirlerinin yetersiz olması durumunda, talep edilen gereksinimin karşılanması niyetiyle, üst komutanlık hisselerinden tahsis edilecek kaynak.
(2) Kantin sermayesi her ay en az Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan bir evvelki ayın Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) oranı kadar arttırılır. Sermaye fiyatının hesaplanmasında mahkemeye intikal etmiş alacaklar dahil edilmez. Lakin mahkemeye intikal etmiş alacak meblağının bir evvelki ayın sermayesinin yüzde ellisini geçmesi halinde; artırılacak meblağın hesaplanmasında sermayenin yüzde ellisi dikkate alınır. Bu süreçte; Tüketici Fiyatları Endeksi, % 4 ve daha az ise Tüketici Fiyatları Endeksi oranı kadar, % 4’ten fazla ise % 4 oranında arttırma yapılır. Bu oran, Kıyı Güvenlik Komutanlığı tarafından her ay yayımlanır. Enflasyondaki olağandışı artışlar halinde, bu oran Kıyı Güvenlik Komutanlığı tarafından belirlenir.
(3) Kantin geliri toplamının; ilgili ay için yapılacak sermaye artırım fiyatını karşılamaması halinde kantin geliri toplamından 39 ila 42 nci unsurlarda belirtilen meblağlar düşüldükten sonra kalan fiyat kadar sermaye artırımı yapılır.
(4) Bir sonraki yıla aktarılmamış olmak kaydıyla ilgili ay için belirlenen sermaye artırım oranından fazla yapılan artırım meblağlarının bir sonraki ay gelirleriyle birlikte harcanmasında birlik kumandanı yetkilidir.
(5) Kantin sermayesinin gereksinim duyulan ölçünün çok üstüne çıkması durumunda; takvim yılına başlangıç sermayesinin en fazla % 25’ine kadar olan kısmı, Kıyı Güvenlik Komutanlığından onay alınmasını müteakip öncelik erbaş ve erlere yönelik projeli birlik gelişim faaliyetlerinde olmak üzere, kantinin hizmet verdiği birlik/kurumların, ödeneği olmayan yahut kafi gelmeyen başka resmi yahut mecburî işlerine, o yıl içerisinde harcanabilir.
Avans
UNSUR 20 – (1) Kantin sermayesi ve geliri borç verme gayesi ile kullanılamaz. Fakat, kantin başkanlığının bağlı olduğu birlik kumandanının yazılı müsaadesi alınmak ve hizmetle ilgisi olmak kaydıyla içinde bulunulan ayın sonuna kadar kapatılması kuralıyla avans verilebilir. Verilen avans, hizmetin bitiminde gerekli evrak düzenlenerek en geç verilen ayın sonunda kapatılır. Birinci avans kapatılmadan ikinci avans verilemez. Birliğe verilmiş avans, yılsonu kapanış bilançosunda devredilemez.
Kantin alacaklarının takibi
UNSUR 21 – (1) Kantin alacaklarının takip ve tahsilinden kantin başkanlıkları sorumludur. Kantin alacaklarının takip ve tahsili aşağıdaki asıllar çerçevesinde yürütülür:
a) Bir kabahatle kontağı bulunmayan alacaklara ait davalar, Kıyı Güvenlik Komutanlığı Hukuk Hizmetleri Başkanlığı tarafından hukuk mahkemelerinde Kıyı Güvenlik Komutanlığı ismine açılır ve takip edilir.
b) Bir cürümle kontaklı olan dava evrakları, savcılığa sunulmak üzere bağlı bulunduğu komutanlığa iletilir.
c) Kantinle ilgili olarak isimli makamlara intikal eden davalar, mahkeme harç ve masrafları, kantin gelir yahut sermayesinden ödenmek üzere Kıyı Güvenlik Komutanlığı Hukuk Hizmetleri Başkanlığı takip ve sorumluluğundadır.
ç) Rastgele bir nedenle isimli makamlara intikal etmiş davaların ne etapta olduğunun takibinden (savcılık/mahkeme/temyiz basamağı ve benzeri) ve alacağın tahsil edilerek kantin sermayesine ek edilmesinden kantin başkanlıkları sorumludur. Heyetler ortasında yapılacak dönem teslimlerde bu konuya ait bilgi ve evraklara yer verilir.
Gereksinimlerin tespiti
UNSUR 22 – (1) Kantine alınacak malların cins ve ölçüsü;
a) Koruma ve satış imkanları,
b) Sermayenin yeterlilik durumu,
c) Kantinden istifade eden işçinin istekleri,
ç) Satış istatistikleri,
dikkate alınarak kantin heyeti tarafından muhtaçlık listeleri belirlenir.
(2) Kantinden istifade eden işçinin isteklerini tespit etmek maksadıyla her yıl anket düzenlenir.
Mal alım temelleri
UNSUR 23 – (1) Alımda dikkat edilecek konular aşağıda belirtilmiştir:
a) Kantinde satılacak mallar, muhtaçlık listesine nazaran toptan yahut perakende olarak temin edilir.
b) Mal bedelinin peşin ödenmesi temeldir. Lakin, mal bedeli aşikâr bir vadede yahut taksitle de ödenebilir. Kantin, kredili mal alımlarından ötürü gelecek yıla borç devredemez. Kredi kartı slipleri fiyatı karşılığı alınan mallar, peşin alınmış sayılır.
c) Birebir vilayette bulunan kantin heyetlerinin toplu ve standart mal alımlarında ortak hareket etmelerine itina gösterilir.
ç) Kantine yakın merkezlerde bulunmayan yahut istenilen kalitede olmayan mallar, birlik kumandanının müsaadesi ile civar merkezlerden sağlanır. Bu alımların taban düzeyde tutulması için gerekli tedbirler, sorumlu komutanlık tarafından alınır.
d) Kantinde satılacak mallar, piyasa araştırması yapılmak suretiyle alınır.
e) Mal alımında, piyasa araştırma asıllarına bağlı kalınarak hipermarketler, toptan mal satan hal ve merkezlere öncelik verilir. Yapılacak piyasa araştırmasında en ucuz teklifi veren firmanın malı kantin heyetince kıymetlendirilir. Fakat fiyat uygunluğu yapılacak anketler ile belirlenecek olan tüketici tercihleri üzere etkenler bir ortada kıymetlendirilerek en düşük teklifi veren firma münasebeti de belirtilmek suretiyle birlik kumandanının onayının bulunduğu bir tutanakla tercih edilmeyebilir.
f) Öteki kamu kurumlarının kantin heyetlerince yapılan mal alım mukavelelerine dahil olunması yahut kelam konusu heyetlerin yüksek iskonto ile mal aldıkları yerlerden alım yapılması ve iskontodan istifade edilmesi imkanları araştırılır.
g) Toptan yapılacak alıma ödenecek para ölçüsü, kantinin günlük alımdaki ödemesini aksatmayacak oranda olur.
ğ) Satın alınacak malların ölçüsü ve satın alma yeri konusunda kantin heyetine baskı yapılamaz.
h) Kantinde satılmak üzere alınan mallara ilişkin faturaların ödemesi yapılmadan ve mal satışa sunulmadan evvel, müşterek sorumluluk gereği, cins, ölçü ve maliyetleri hakkında bilgi edinilmek gayesiyle, faturanın gerisi kantin heyeti tarafından imzalanır ve kantin lideri tarafından onaylanır.
ı) Promosyon alımları da dahil olmak üzere mal alım kontratları, bir mali yıl içerisinde tamamlanacak halde ve 22 nci unsurda belirtilen gereksinim tespit temelleri dikkate alınmak suretiyle, o mali yıl içerisinde vazife yapacak kantin heyeti tarafından yapılır. Yeni kontrat yapılıncaya kadar eski kontrat ile alıma devam edilebilir. Bu müddet 30 takvim gününü geçmez.
Mal iade asılları
HUSUS 24 – (1) Mal iade asılları şunlardır:
a) Tüketici açısından; 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna uygun olarak tüketicinin korunması ve aydınlatılmasına dikkat edilir. Bu kapsamda; ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda yer alan yahut satıcı tarafından vaat edilen yahut standardında tespit edilen nitelik ve/veya niceliğine alışılmamış olan ya da tahsis yahut kullanım maksadı bakımından bedelini yahut tüketicinin ondan beklediği yararları azaltan yahut ortadan kaldıran maddi, hukuksal yahut ekonomik eksiklikler içeren mal yahut hizmetlerin müşteriler (tüketici) tarafından iade edilmek istenmesi halinde 6502 sayılı Kanun kararları çerçevesinde süreç yapılır. Eksiklikler içeren malların müşteriler tarafından iade edilme talebi kabul edilerek karşılığında varsa birebir cins ve ölçüde (birebir değişim) mal verilir yahut kendisine bedeli ödenir. Bedelinin ödenmesi durumunda tutanak düzenlenerek iade eden müşteriye imzalattırılır.
b) Kantin Heyeti Açısından; Tüketici tarafından kantine iade edilen mallar ile kantin başkanlığınca tespit edilen ayıplı/kusurlu malların yahut gereğince satış hareketi olmadığı için yapılan muahede gereği firmasına iadesi gereken malların iade süreçleri iade faturası ile olur.
c) Kantin Hesapları Açısından; Düzenlenen iade faturası bilgileri kantin hesaplarında süreç görür.
Alım heyeti ve memuriyet mahalli dışına görevlendirme
HUSUS 25 – (1) Satışa sunulan malların alımlarında alım heyeti, en az iki kantin görevlisinden, birlik gereksinimleri kapsamında yapılacak alımlarda ise biri kantin vazifelisi olmak üzere en az üç ve tek sayıda üyeden oluşur. Memuriyet mahalli dışından yapılacak alımlarda, alım heyetine araç tahsis edilmiş ise yevmiyeleri, edilmemiş ise yol masrafı ve yevmiyeleri 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu kararlarına nazaran kantin gelirlerinden ödenir. Memuriyet Mahalli dışına birlik kumandanı tarafından kantin faaliyetleri ile ilgili olarak görevlendirilen kantin heyeti lider ve üyelerinin yol masrafı ve yevmiyeleri görevlendirme buyruğunda belirtilmek kaydıyla bu unsur temellerine uygun olarak kantin gelirlerinden ödenebilir.
Mal alım destek evrakları
UNSUR 26 – (1) Yapılan bütün alımların karşılığında fatura alınır. 213 sayılı Kanun çerçevesinde, fatura düzenleme yükümlülüğü bulunmayanlardan mal yahut hizmet alınması halinde ise, faturada bulunması gereken bilgileri içeren harcama pusulası düzenlenir ve kantin liderine onaylatılır. Faturalarda;
a) Faturanın düzenlenme tarihi, seri ve sıra numarası,
b) Faturayı düzenleyenin ismi, varsa ticaret unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası,
c) Müşterinin ismi, ticaret unvanı, adresi, varsa vergi dairesi ve hesap numarası,
ç) Malın yahut işin nevi, ölçüsü, fiyatı ve meblağı,
d) Satılan malın teslim tarihi ve irsaliye numarası ile imza ve bedelin büsbütün alındığına dair beyanın,
bulunması zaruridir.
(2) Kantinlerde mal alım ve onaylı masraflar için muharrir kasa fişi kullanılması halinde, muharrir kasa fişlerinin tıpkıçekimi alınır, tıpkıçekim yapılan kağıda müellif kasa fişi yapıştırılır, tıpkı kağıda o fiş ile alınan materyalin; cinsi, ölçüsü, fiyatı, fiyatı, alım tarihi ne gayeyle alındığı ve nerede kullanıldığı yazılır ve kantin heyeti tarafından imzalanır.
Müsaade ve yetki evrakları
HUSUS 27 – (1) Kantinlerde “Tütün, tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kağıdı, sigara filtresi, alkol ve alkollü içkilerin üretim, satış ve sunum faaliyetlerine ait müsaade ve yetki belgeleri” alınmak şartıyla tütün mamullerinin satışı yapılabilir. Kontratlı erbaş/erler ile erbaş/erlerin istifade etmediği kantin, kantin şubeleri yahut yan işletmelerde alkollü içki satışı yapılabilir.
Kiralama süreçleri
UNSUR 28 – (1) Kantinlerin tamamı, bir kısmı, kimi şubeleri yahut reyonları ilgili birlik kumandanının onayı ile kiraya verilebilir ya da üçüncü şahıslara işlettirilebilir. Özel bir ihtisas gerektiren hizmetlerin; işçi yetersizliği yahut maliyeti nedeniyle verilememesi durumunda bu hizmetler, hizmet alınması yoluyla da dışarıdan karşılanabilir. Ortalarında kabul edilebilir doğal bir ilişki olması halinde mal ve hizmet alımları birlikte yapılabilir.
(2) Kantinlerin kiraya verilmesi süreçleri, 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa uygun olarak gerçekleştirilir.
(3) Kantinlerin işletilmesi, işlettirilmesi yahut kiraya verilmesi birlik komutanlıklarınca yerine getirilir. Bu formda elde edilen gelirler, genel bütçe gelirleri ile ilişkilendirilmeksizin kantin gelirlerine dahil edilir.
(4) Kiraya verilen tesis, ünite yahut işletmelerin elektrik, su ve yakacak sarfiyatları kiralayan firma tarafından ödenir.
Mal satım asılları
HUSUS 29 – (1) Kantinde mal satışı nakit, banka kartı yahut kredi kartı karşılığında yapılabilir. Kantin çalışanı, kendisi yahut diğeri hesabına mal alıp satamaz.
Satış fiyatının belirlenmesi
HUSUS 30 – (1) Satış fiyatı, kantin heyeti tarafından aşağıdaki temeller dahilinde belirlenir:
a) Promosyon gelirleri hariç olmak üzere sağlanacak aylık ortalama brüt satış kar oranı, %10’u aşamaz. Satılan malın özelliğine nazaran kar oranı değişebilir.
b) Satış fiyatı belirlenirken, piyasada bulunabilen bozuk para temel alınır.
c) Kar oranının belirlenmesi, malın katma paha vergisi hariç olmak üzere çıplak ünite fiyatı üzerinden yapılır. Müteakiben ödenen katma kıymet vergisi ölçüsü eklenerek satış fiyatı belirlenir. Satış fiyatının belirlenmesinde, malın mümkün firesi ile ambalaj ve taşıma sarfiyatları dikkate alınmaz.
ç) Birebir vilayette bulunan kantinlerin satış fiyatları ortasında ayniyet sağlanmasına itina gösterilir.
d) Her malın bulunduğu rafın üzerine alım ve satım fiyatını gösteren etiket konur. Kantinlerden faydalanan işçinin kantine giriş yapmadan alışveriş yaptığı kantinlerde satış fiyatları alım yapacak çalışanın göreceği uygun bir yere asılır.
e) Kantine bağlı olarak çalışan ve üretim yapan yan kuruluşlarda üretilen yiyecek ve içeceklerin belli bir standartta olması için içerisine konacak erzakın cinsini ve ölçüsünü gösteren, muaddel cetveli hazırlanır ve birlik kumandanına onaylatılır. Kelam konusu bu yiyecek ve içeceklerin satış fiyatları, maliyet cetveli ile belirlenir. İmal için alınan materyallerin alış fiyatı değiştikçe, maliyet cetveli yine düzenlenir. Yan kuruluş hesabı, muaddel cetvelinde belirtilen partinin yahut porsiyonun satış fiyatı üzerinden hesaplanır ve alınır. Maliyet cetveli kantin lideri tarafından onaylanır.
f) Kiralanan yerlerdeki hizmet ve satış fiyatlarının piyasadaki perakende satış ve hizmet fiyatlarının üstünde olmaması hususu mukavelede belirtilir.
(2) Model değişikliği, kapatılan kantinlerden devralınan mallar ile kantinde satılan mallar ortasındaki fiyat uyuşmazlığı ve benzerlerinin piyasa ucuzlaması üzere çeşitli nedenlerle karlı satış imkanını yitiren mallar, kantin heyetinin imzası ve birlik kumandanının onayını taşıyan bir tutanakla tespit edilir. Kelam konusu malların maliyetinin % 50’sinden aşağı olmamak kaydıyla indirimli satışına, birlik komutanlığı tarafından yetki verilmesi kaydıyla kantin heyeti karar verebilir; % 50’den fazla indirimli satış yapılabilmesi, minimum Bölge ve eşiti düzeyindeki birlik kumandanının onayına bağlıdır.
Müellif kasa/elektronik pos aygıtları süreçleri
UNSUR 31 – (1) Kantinlerde muharrir kasa kullanılması zaruridir. Kantin gelirlerinin kâfi olması durumunda barkod sistemi temin edilerek kullanılabilir. Müellif kasalar, elektronik pos aygıtları, mesai başlangıcında kasiyerlerin huzurunda sıfırlanarak ruloları takılır. Mesai bitiminde, müellif kasa, elektronik pos aygıtları rulosundaki ölçü ile kasadaki nakit para ve kredili satışların slip toplamı ölçüsü kasa sorumlusu tarafından karşılaştırılır. Eşitlik olmaması halinde, nedenleri araştırılır.
Günlük hasılatın toplanması
HUSUS 32 – (1) Günlük hasılat, mesai saatleri içerisinde kasa sorumlusunca kantin kapatılmadan çabucak evvel, para teslim defteri ile imza karşılığında teslim alınır. Para teslim defteri iki nüsha tutulur. Bir tanesi kasa sorumlusunda, başkası ise parayı teslim eden sorumluda bulunur. Teslim alınan para her iki deftere de yazılır ve defterler karşılıklı olarak imzalanır. Mesai sonrası ve tatil günleri hasılatı birlik nöbetçi amirinin görevlendireceği bir nöbetçi subayı tarafından teslim alınır. Teslim alınan hasılat, bir tutanakla sonraki gün nöbeti teslim alan nöbetçi subayına teslim edilir. Tatil günlerinde toplanan kantin hasılatı, tatilin bitiminde kantin heyetine tutanakla teslim edilir. Bu durum, nöbet jurnaline ve ayrıyeten para teslim defterlerine işlenip, imza edilir. POS aygıtlarından yapılan satışlar sonrasında alınan slip/fişler de nakit para niteliğindedir. Tıpkı halde para teslim defterinin ilgili hanesine işlenir.
Hasılatın kıymetlendirilmesi
HUSUS 33 – (1) Satışlardan elde edilen hasılat ve kantinin nakdi sermayesi kantinin bulunduğu vilayet ve ilçede bulunan bir kamu sermayeli bankanın şubesinde; kamu sermayeli bankaların şubesinin bulunmadığı vilayet yahut ilçede ise kantin heyetince belirlenecek mali bünyesi güçlü ve yüksek getiri sağlayan bir mevduat bankası şubesinde kantin heyeti ismine açılacak Türk Lirası cinsinden bir hesaba yatırılır. Bankadan para çekme süreci kantin lideri ve muhasip üyenin çift imzası ile yapılır.
(2) Kantin paraları, birliğin bulunduğu vilayet ve ilçede banka şubesi olmadığı takdirde birlik komutanınca belirlenecek para kasasında koruma edilir.
Kantinde bulundurulabilecek para
UNSUR 34 – (1) Kantinde bulundurulabilecek günlük para ölçüsü, kantinin bir ay evvelki günlük satış ortalamasının beş katını geçemez. Fazlası kantin ismine açılmış banka hesaplarına yatırılır.
BEŞİNCİ KISIM
Gelirler ve Masraflar
Gelirler
UNSUR 35 – (1) Kantin gelirleri;
a) Kantin ve yan kuruluşlarının karları,
b) Banka faizleri,
c) Gereksinim fazlası boş ambalaj materyali satışları,
ç) Tasfiye edilen başka kantinlerden devredilecek mal ve para ile tasfiye edilen vardiya yatakhanelerinden, eğitim ve kongre merkezlerinden, gazinolardan ve moral eğitim merkezlerinden devreden para,
d) Düzenlenecek müsamere ve cümbüş gelirleri,
e) Sermayesi ve geliri fazla olan kantinlerden, vardiya yatakhanelerinden, eğitim ve kongre merkezlerinden, gazinolardan ve moral eğitim merkezlerinden yapılan sermaye nakli,
f) Firmalar tarafından yapılan promosyon bağışlarından,
g) Kira gelirleri,
ğ) Mal ve Hizmet alımlarında ve kiralamada kontrat kapsamında yüklenici firmalardan tahsil edilecek ceza bedelleri,
h) Stant, fuar, reklam ve öbür gelirlerden,
ı) Kendi gelirlerinin yetersiz olması durumunda, talep edilen gereksinimin karşılanması niyetiyle, üst komutanlık hissesinden tahsis edilecek kaynaktan,
oluşur.
Promosyonlar
HUSUS 36 – (1) Promosyon gelirleri:
a) Kullanılacak mal olarak alınmış ise, ilgili saymanlıkça fatura bedelleri üzerinden taşınır mal süreç evrakı kesilerek irada alınır.
b) Satılacak mal olarak alınmış ise, kantin işletme defterine sıfır alış fiyatı üzerinden kaydedilir. Satış fiyatı, emsali malın satış fiyatı ile tıpkı olacak halde süreç yapılır, kantin bilançosunun 2 nci unsuru “kantin gelirleri” hanesine “ticari mal promosyonu” olarak kaydedilir.
c) Nakit olarak alınmış ise kantin bilançosunun 2 nci unsuru “nakit promosyonu” hanesine nakit olarak kaydedilir. Ayrıyeten kasa defterine girdisi yapılarak, muhasebe kayıtlarına intikali sağlanır. Promosyon gelirleri, bir kerede yahut kesim modül harcanabilir. Mali yılsonunda harcanmayan promosyon gelirleri sermayeye dahil edilir.
ç) Bu formda elde edilecek gelir, öncelikle Kıyı Güvenlik Komutanlığı işçisinin eğitim muhtaçlıkları ile birliklerin ödeneği olmayan öncelikli gereksinimlerinin temininde ve kantin sermayesinin enflasyona karşı güçlendirilmesinde kullanılır. Promosyon bağış kontratları ile yapılan süreçlerin evrak ve destekleri, kantin heyeti tarafından teftiş evrakına dahil edilmek üzere teftişi alan Kıyı Güvenlik Komutanlığı hesap müfettişi/müfettiş yardımcılarına ibraz edilir.
d) Promosyon gelirlerinden yapılan harcamalarında 38 inci hususta belirtilen tarz ve asıllar (onay evrakı tanzimi, piyasa fiyat araştırması ve benzeri) uygulanır.
Mal ve hizmet bedeli faturası
HUSUS 37 – (1) Kantinlerde satılan mallardan;
a) Piyasa emsalleri ucuzlayanların, piyasadaki fiyatlar uygulanarak daha ucuza satılabilmesi için ilgili firma tarafından satış fiyatları ortasındaki meblağ kadar malın yahut nakdin kantine verilmesi durumunda,
b) Satışının hızlandırılması için, kantinde satışa sunulan mala/mallara, ilgili firma tarafından bedelsiz olarak ikinci/üçüncü malın/malların promosyon eser olarak ek edilmesi durumunda,
ilgili firmaya, bedelsiz vermiş olduğu mal yahut nakit meblağı karşılığı mal/hizmet bedeli faturası verilir.
Kantin gelirlerinden yapılacak sarfiyatlar ve harcama asılları
UNSUR 38 – (1) Kantin gelirlerinden yapılacak masraflar ve harcama temelleri şunlardır:
a) Kantin gelirleri, birlik komutanın buyruğu ile hizmet verdiği birliğin işçisi ile birliğin gereksinimlerinin karşılanmasına yönelik ödeneği olmayan yahut ödeneği olup da kâfi olmayan mecburî yahut resmi işlere harcanır. Resmi işler, Hazine ve Maliye Bakanlığınca yayımlanan Analitik Bütçe Sınıflandırmasına Ait Rehberin Dördüncü Seviyedeki Ekonomik Kodları kapsamındaki işlerdir. Mali yıl temel alınarak ödeneğin yeterlilik durumunu belirleme yetkisi, birlik kumandanına aittir.
b) Kantin gelirlerinden yapılan genel idare kapsamındaki harcamalardan demirbaş kayıtlarına girecekler, birlik kumandanının onayı ile ve o yılın Aralık ayında son taksitleri bitecek halde taksitle alınabilir.
c) Resmi yahut zorunlu işlerde, erbaş ve erlerin eğitimi, yerleşme, barınma ve moral hizmetleri ile ilgili olanlara öncelik verilir.
ç) Kıyı Güvenlik Komutanlığı envanterinde bulunan ve erbaş ve erler tarafından kullanılan teknik donanımı yüksek ve özel nitelikli askeri araçlardan, kantinin bağlı bulunduğu komutanlık tarafından belirlenen ve Kıyı Güvenlik Komutanlığınca uygun görülen araçların kasko sigortası masrafları kantin gelirlerinden ödenir.
d) Kantin gelirlerinin üstte belirtilenler dışında kalan öbür resmi yahut mecburî işlere sarfına Kıyı Güvenlik Komutanlığı yetkilidir.
e) Ailesinin maddi imkanlarının yetersizliği nedeniyle parası gelmeyen öğrenci, erbaş ve erlere kantin gelirlerinin birlik kumandanı tarafından uygun görülecek ölçüde nakdi yardım yapılabilir. Lakin ödüller/nakdi yardım için yapılacak toplam harcama meblağı kantin aylık gelirinin %5’ini geçemez. Kantin gelirlerinden aidat, yardım ve gibisi nedenlerle, bünyesinde kurulduğu birlik dışındaki kuruluşlara hiçbir ödeme (Tarım ve Orman Bakanlığına ödenen müddet uzatımı ve üyelik bedeli hariç) yapılmaz. Kantinin kuruluş kontağı dışındaki birlikler dahil birden fazla birliğe hizmet vermesi halinde, kantin ve şubelerinin gelirlerinin sarfında işçi ölçüsü ve gelir oranları temel alınır.
f) Şehit olan ve rastgele bir nedenle vefat eden işçi (erbaş ve erler dahil) ailelerin talebi halinde meydana gelen olayla ilgili olarak şahsen olay yerini görerek bilgi almak gayesiyle aile fertlerinin olayın meydana geldiği birliğe bir keze mahsus olmak kaydıyla yapacağı seyahat ve iaşe ve ibate masrafları ilgili birliğin hizmet aldığı kantinin gelir/sermayesinden karşılanır.
g) Birinci takviye yardımı ilgili kantin gelir/sermayesinden defin sürecini gerçekleştirecek aile fertlerine ödenir ve ödendiğine ait teslim tutanağı, üst komutanlık hissesinden karşılanmasına yönelik tahsis talep yazısı ile Kıyı Güvenlik Komutanlığı İşçi Başkanlığına gönderilir. Üst komutanlık hisselerinde biriken fiyatın birinci takviye yardım meblağını karşılayamaması durumunda sermayesi yüksek öteki kantinlerden kelam konusu yardım meblağı karşılanabilir.
ğ) Kantin gelirlerinden; gereksinim duyulduğunda her yıl Kıyı Güvenlik Komutanlığınca belirlenen ünite fiyatı geçmemek kaydıyla güçlü taşınır mal (mobilya, görüntü, televizyon, buzdolabı, çamaşır makinesi, halı ve benzeri) alınabilir. Belirlenen ünite fiyatı geçen muhtaçlıkları için Kıyı Güvenlik Komutanlığından müsaade alınır.
h) Birliğinde kantin bulunan birlik kumandanı aylık kantin karlarından birliğin düzeyi, birliğin pozisyon ve kuruluş özellikleri temel alınmak suretiyle, Kıyı Güvenlik Komutanlığınca her yıl ocak ayı içerisinde tespit edilerek yayımlanacak ölçüler kadar temsil ve ağırlama hizmetleri için harcama yapabilirler.
ı) Temsil ve ağırlama hizmetleri için Kıyı Güvenlik Komutanlığınca verilen yetkinin yetersiz kalması halinde Kıyı Güvenlik Komutanlığından evvelce müsaade alınarak fazla harcama yapılabilir. Bu takdirde masraf evrakına müsaade yazısı eklenir.
i) Kantin gelirleri, tasarruf önlemlerine karşıt lüks ve israf niteliğinde olan tüketim materyalleri için sarf olunamaz.
Hazine hissesi
HUSUS 39 – (1) Birlik dışındaki kantin/kantin şubelerinin aylık gayrisafi hasılatının %1’i en geç takip eden ayın 20’sine kadar genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere ilgili muhasebe ünitesine yatırılır. Bu oranı, sayılan tesislerin faaliyet tipleri prestijiyle topluca yahut farklı başka ya da her bir tesis için farklı ayrı sıfıra kadar indirmeye Hazine ve Maliye Bakanı yetkilidir.
(2) Birlik dışındaki kantinlerin ve şubelerinin bu kapsamda hesaplayacakları hazine hisseleri takip eden ayın yirminci günü mesai bitimine kadar faaliyette bulundukları yerlerdeki Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı muhasebe ünitelerine EK-1’de bulunan Aylık Gayrisafi Hasılattan Tahsil Edilen Fiyata Ait Bildirim ile bildirilir ve birebir müddet içinde yatırılır. EK-1’de Bildirim üç nüsha düzenlenir; iki nüshası muhasebe ünitesine verilir, bir nüshası ise kantin başkanlığında koruma edilir.
(3) Tek sistem muhasebe sistemine nazaran bilanço aslına nazaran defter tutan yerleşke dışındaki kantinler ve şubeleri, aylık gayrisafi hasılattan hazine hissesi olarak hesaplanarak yatırılan fiyatları, ilgili muhasebe kayıtlarına başka hesaplarda takip edilecek biçimde kaydeder.
(4) İşletme hesabı temeline nazaran muhasebe sistemini uygulayan kantinler ise bu meblağları defterlerinin masraf kısmında hazine hissesi olarak belirtir.
(5) Bu kapsamda yatırılan hazine hissesi fiyatları, yatırıldıkları ay sonuna kadar alındı evrakı ile birlikte kıyı Güvenlik Komutanlığına bildirilir.
Masraf evrakları
HUSUS 40 – (1) Masraf evraklarının, alınan materyallerin nerede kullanılacağının açıkça belirtilecek biçimde hazırlanması ve birlik kumandanı tarafından, “Kantin gelirlerinden ödenmesi uygundur” kaydı ile onaylanması gereklidir. Ayrıyeten, “Aylık Masraf Döküm Evrakları Döküm Çizelgesi” de birlik kumandanı tarafından onaylanır. Sarfiyatın niteliklerine nazaran dokümanlar, aşağıdaki üzere düzenlenir:
a) Güçlü taşınır mallarda, ilgili saymanlıkça düzenlenen taşınır mal süreç dokümanı faturaya bağlanır.
b) Sarf edilen mallarda:
1) Tüketilebilir taşınır mal kapsamına girenler, kantin heyetinin ve ilgili işçinin imzalarının bulunacağı, birlik kumandanının onaylayacağı malın nerede, ne vakit, ne biçimde tüketildiğine dair tutanak ile sarf edilmiş sayılır.
2) Tüketilebilir taşınır malların kullanımı sonucunda yeni bir taşınır mal ortaya çıkması durumunda “Tüketim, Üretim ve Elde Edilenler Belgesi” düzenlenir. Harcama yetkilisinin onayını müteakip, ilişkin olduğu mal saymanlığının kayıtlarına intikal ettirilerek irada alınır.
c) Taşıma, ambalaj ve kantinle ilgili yazışma masrafları için fatura, tutanak ve gibisi evraklar kafidir. Yardıma muhtaç erbaş ve erlere yapılan nakdi yardımlar, şehit olan/vefat edenlerin ailelerine yapılan nakdi yardımlar, birinci dayanak yardımı için ise havale/EFT dekontu yahut teslim tutanağı kafidir.
Fireler
HUSUS 41 – (1) Alım ve koruma kusuru olmaksızın evsafını kaybederek hiçbir halde kullanılmaz hale gelen mallar, fire sürecine tabi tutulur. Kusurlu mal alımlarından ve koruma kusurlarından doğan kayıplar fire olarak kabul edilmez.
(2) Fireler, kantin heyeti ile varsa birlik tabibinin yahut besin denetim hijyen kontrol vazifelisi ve birlik kumandanının onayını taşıyan bir tutanakla tespit edilir. Bu tutanak, sarfiyat dokümanları ortasında saklanır. Fire tutanağında belirtilen mallar, muhasebe kayıtlarından düşülür.
Üst komutanlık hisseleri
HUSUS 42 – (1) Kantinlerin aylık bilançoda belirtilen tüm gelirlerinden (brüt satış karı, faiz geliri, promosyon geliri, kira geliri, konsinye geliri ve gibisi gelirler dahil olup, üst komutanlık hisselerinden yapılan tahsisler ile öbür kantinlerden aktarılan nakit kıymetler hariç) ödeyecekleri üst komutanlık hisse oranları, Kıyı Güvenlik Komutanlığı tarafından tespit edilir. Tespit edilen üst komutanlık hisseleri, kantin heyetince, bilançonun birlik kumandanı tarafından onayını müteakip her ayın en geç onuna kadar ilgili hesaba yatırılır. Havale/EFT’lerde havale/EFT masrafları kantin masraflarından sayılır.
(2) Üst Komutanlık hisselerinden kaynak tahsisine Kıyı Güvenlik Komutanlığı yetkilidir.
(3) Üst komutanlık hisselerinin tahsisi ve kıymetlendirilmesi ile tahsis edilen hisselerin harcanmasında 33 üncü ve 38 inci hususlarda belirtilen metot ve temeller uygulanır.
ALTINCI KISIM
Kantinlerde Muhasebe Temelleri
Muhasebe, vergi ve muafiyetler
HUSUS 43 – (1) Muhasebe kayıtlarında aşağıdaki konulara riayet edilir:
a) Kantin hesap yılı, 1 Ocakta başlayıp, 31 Aralıkta son bulur. Kantinler öncelikle bilanço aslına nazaran defter tutulan tek tertip muhasebe sistemine nazaran işletilir.
b) Tek sistem muhasebe sistemi (bilanço esaslı) uygulayacak kantinlerin sermaye limiti, muhtaçlık duyulması halinde Kıyı Güvenlik Komutanlığı tarafından yayımlanır. Tek tertip muhasebe sistemi uygulayan kantinler tek nizam hesap planı, evrak ve kayıtları fiyatlar. İşletme hesabı temeline nazaran muhasebe sistemi uygulayan kantinler, bu Yönetmelikte belirtilen doküman ve kayıtları fiyatlar.
c) Kantinde meydana gelecek kasa fazlasının, her ay düzenlenen yan tesisler kar çizelgesinde gösterilerek, aylık bilançoya intikali sağlanır.
ç) Muhasebe kayıtlarının tutulmasında, kredi kartı slipleri tek tertip hesap planı açıklamalarına uygun olarak ilgili hesapta kayıt altına alınır.
(2) Vergi ve muafiyetlerde aşağıdaki konulara riayet edilir:
a) Kıyı Güvenlik Komutanlığı tarafından kuruluş gayelerine nazaran işletilen kantinler kurumlar vergisinden muaftır. Bu muafiyet, 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yapılacak vergi kesintilerini (Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi) kapsamaz.
b) Kantinler emlak vergisinden, bu tesislerin mal ve hizmet alımları nedeniyle düzenlediği ödemeye ait kağıtlar ise damga vergisinden istisnadır.
c) Kantinlerin kuruluş emellerine uygun olarak yaptıkları teslim ve hizmetler ile yapacağı 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Kanunun 70 inci unsurunda belirtilen mal ve hakların kiralanması süreçleri Katma Kıymet Vergisinden müstesnadır. Kantinlerin tevkifat kapsamında olan alımlarına ait olarak sorumlu sıfatıyla KDV tevkifatı yapmaları gerekmektedir.
Doküman ve kayıtlar
HUSUS 44 – (1) Kantinde aşağıda yer verilen evrak ve kayıtlar tutulur:
a) Kantin ambar/kiler defteri: Birden fazla şubesi bulunan yahut günlük mal akışı fazla olan kantinlerde kurulacak ambara giren ve çıkan malların kaydında kullanılan ve örneğine EK-2’de yer verilen defterdir. Bu defterde her cins mal için yeteri kadar sayfa açılır. Kantine alınan mallar evvel ambara girer ve defterin ilgili mala ilişkin “Giren” kısmına kaydedilir. Kantin reyonları yahut şubelerinin talebi üzerine çıkan mallar, defterin ilgili mala ilişkin “Çıkan” kısmına kaydedilir. Ay sonunda, geçen aydan devreden mallar ile ay içinde giren malların toplamından, ay içerisinde ambardan çıkan malların toplamı çıkartılarak, sonraki aya devreden mal ölçüsü bulunur. Eski malın tamamının çıkışı yapılmadan, yeni fiyatla alınan malın ambardan çıkışı yapılamaz.
b) Mal giriş ve çıkış/iç dağıtım dokümanı: Ambardan yahut piyasadan satış için alınarak kantine yahut satış şubelerine verilen malların cins, ölçü, alış fiyatı ve meblağıyla, satış fiyatı ve meblağını gösteren ve örneğine EK-3’te yer verilen dokümandır. Dört nüsha olarak düzenlenir. Bir nüshası çıkış nüshası olarak ambarda, bir nüshası satış şubelerinde, bir nüshası alış ve satış etiketlerini düzenlemek için satış sorumlusunda, bir nüshası da alış faturasına eklenerek kantin muhasebesinde saklanır. Çeşitli nedenlerle satış sorumlularından geri alınan mallar için de birebir evrak kullanılır.
c) Kantin işletme defteri: Evvelki aydan devreden malların alış pahaları toplam fiyatıyla (bu fiyatın, ilgili ay sonlarında düzenlenen mal sayım ve tartı çizelgesinde gösterilen malların alış kıymetleri toplam meblağlarına eşit olması gerekir.) ay içinde satın alınan malların cins, alış fiyatı, satış fiyatı ve kar oranlarının kaydedildiği ve EK-4’te yer verilen defterdir. Defter, örneğine EK-5’te yer verilen kullanma talimatına nazaran düzenlenir ve her ay yapılan sayım sonunda EK-6’da yer alan örneğe uygun biçimde ay sonu kapaması yapılır.
ç) Kantin kasa defteri: Kantin nakit hareketlerinin tespit ve takibine yarayan ve örneğine EK-7’de yer verilen bir defterdir. Kasa sorumlusu tarafından, örneğine EK-8’de yer verilen kullanma talimatına nazaran tutulur, muhasebeci tarafından denetimi yapılır, ay sonunda kantin heyeti tarafından imzalanarak birlik kumandanına onaylatılır.
d) Para teslim defteri: Satış sorumluları tarafından mesai günleri her akşam kasa sorumlusuna, tatil günleri kantinde misyonlu işçi yahut nöbetçi subaylarına satışlardan sonra teslim edilecek nakit, banka ve kredi kartı fişlerinin yazıldığı ve örneğine EK-9’da yer verilen defterdir. İki nüsha tutulan bu defterlerden biri kasa sorumlusunda, başkası ise satış sorumlularında bulunur. Teslim alan ve teslim edenlerin imzalarını taşır. Ay sonlarında defterlerin altı kapatılır. Toplam ölçü yazılır ve defterleri kantin heyeti ile hasılatı teslim eden sorumlu imzalar.
e) Mal sayım ve tartı çizelgesi: Tüm kantin heyeti ve reyon sorumluları tarafından ay sonlarında yahut gerektiği vakit, kantinlerdeki mal mevcudu ile bedelini saptamak gayesiyle üç nüsha olarak düzenlenen ve örneğine EK-10’da yer verilen çizelgedir. Bir nüshası satış şubesinde, bir nüshası kantin muhasebesinde, bir nüshası da ambar sorumlusunda bulunur. İdari denetlemelerde gereksinim duyulması halinde, denetleme için görevlendirilen heyet tarafından sayım yapılır. Bu durumda sayıma kantin heyeti ve reyon sorumluları da katılır. Sayım çizelgelerinin her sayfası, satış sorumlusu dahil olmak üzere sayım yapanlar tarafından parafe edilir ve son sayfası, bu bireylerce açık kimlikleri yazılarak imza edilir ve kantin liderince onaylanır.
f) Bilanço: Kantinin ay sonunda yahut muhakkak vakitlerde sayılmak, tartılmak yahut ölçülmek suretiyle tespit edilen mevcutları ile alacak ve borçlarının tasnifli bir halde ve bedelleri prestijiyle gösterildiği ve örneğine EK-11’de yer verilen dokümandır.
g) Gelir tablosu: İşletmenin muhakkak bir devirde elde ettiği tüm gelirler ile tıpkı devirde katlandığı bütün maliyet ve sarfiyatları ve bunların sonucunda işletmenin elde ettiği periyot net karını yahut devir net ziyanını kapsar.
ğ) Yan kuruluş işletme defteri: Berber, terzi, çamaşırhane ve gibisi kantin başkanlığına bağlı olarak hizmet veren işletmelerin tutmak zorunda olduğu ve örneğine EK-12’de yer verilen defterdir. Defter, örneğine EK-13’te yer verilen kullanma talimatına nazaran düzenlenir ve her ay yapılan sayım sonunda EK-12’de yer alan örneğe uygun formda ay sonu kapaması yapılır.
(2) Kurumlar Vergisi ve/veya Katma Paha Vergisi mükellefiyeti tesis edilen kantin işletmeleri bakımından, 213 sayılı Kanun kararları gizlidir.
Destek ve denetim evrakları
HUSUS 45 – (1) Kantin muhasebe kayıtlarında iç kontrolü sağlamak hedefiyle, aşağıda belirtilen destek ve denetim evrakları tutulur:
a) Alım dokümanları: Mal alım faturaları ile örneğine EK-14’te yer verilen fatura yerine düzenlenen harcama pusulasından ibarettir. Bu dokümanlar, kantin işletme defterindeki sıralarına nazaran numaralandırılarak evrak içinde saklanır.
b) Masraf dokümanları: Kantin geli