Hürriyet’ten Ece Çelik’in haberine nazaran:
Koronavirüs salgınının Türkiye’ye de sıçradığı mart ayından beri pandeminin en büyük savaşçıları sıhhat çalışanları. 10 aydır bu periyodun en fedakar bireyleri olarak ailelerini görmeden, müsaade kullanmadan çalıştılar. Bu da elbette sıhhat çalışanlarının psikolojilerini zorluyor. Son günlerde kurallara uymayan ve aşı olmak istemediğini söyleyenlere karşı ‘vatan hainliği’ne varan suçlamalar da oluyor. Son olarak Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Yılmaz “Maalesef içimizde kurallara uymayan, benim vatan haini olarak isimlendirdiğim bir küme var. Bizler cephede savaşırken onlar villalarda parti veriyor. Yaklaşık 40-50 kişinin tıpkı konuttan çıktığını görüyoruz. Siz istediğiniz kadar cephede savaşın, art planda vatan haini şahıslar bu tavırlarına devam ederse bizim bunun üstesinden gelmemiz çok zor” dedi. Pekala bu tip sert açıklamalar halk nezdinde işe fayda mı yoksa geri mi teper? Uzmanlara sorduk…
TÜKENMİŞLİK SENDROMU
– Psikiyatrist Dr. Samuray Özdemir: Sıhhat çalışanları dünyanın her yerinde hem fizikî hem ruhsal manada yorulmaya başladılar; araştırmalar tükenmişlik sendromunun giderek artan oranlarda görünür olmaya başladığına işaret ediyor. Salgınla gayrette toplumun birtakım kesitlerinin alınması gereken tedbirlere uymaması aslında “Boşuna mı ölüyoruz?” diyen sıhhat çalışanlarını ümitsizliğe ve toplumsal aidiyet hislerini yine gözden geçirmeye itiyor. Pandemiden kurtulmanın tek yolu olan aşıya birtakım bölümlerin kuşkucu yaklaşımı maalesef sağlıkçının çaresizlik hissetmesine yol açıyor. Fakat toplumun şartsız dayanağını artlarında hissettikleri sürece güçlerini yine kazanabilecekler. Aşının ehemmiyeti topluma bilim insanlarınca anlatılmalıdır. Toplumun endişe ve kuşkularına öfkeyle değil, empatiyle yaklaşılmalı; aşının aktifliği ve yan tesirleri konusundaki sorular kanıtlanmış bilgiler ışığında kolay bir lisanda açıklanmalıdır. Öteki ülkelerde aşı aksiliğiyle gayrette bilhassa sevilen, hürmet duyulan ünlü şahısların aşılarını canlı yayında yaptırdıklarına ve olumlu kanılarını ekranlardan toplumla paylaştıklarına şahit oluyoruz. Bunu biz de yapabiliriz; aşılanan kişi sayısı arttıkça bir eşik aşılacak ve motivasyon olabilecektir.
AŞI FİKRİNİ ETKİLEMEZ
– Psikolog Prof. Dr. Kadir Özer: Tabip arkadaşımızın söylemi biraz çok lakin bence bu tip telaffuzlar halkı aşı konusunda etkilemez. Her birey kendi içinde bilgi sürecini yapıp sıhhatini muhafaza ismine alacağı önlemlere kendisi karar verir. Zati 10 aydır koronayla ilgili herkesin yakından tanışıklığı var. Önlem için gereğince altyapı oluştu. Birkaç hekim bu türlü açıklamalar yaptı diye halkın fikrinin kolaylıkla değişebileceğini düşünmüyorum. Sıhhat mevtle en çok ilişki kurulan bahistir. Bu sebeple şahıslar aşı olup olmamak değil hangi aşıyı oldukları konusuna baş yorar. Pandemi periyodunda ruhsal olarak en büyük sarsıntısı yaşayan küme sıhhat bölümü çalışanlarıdır. En çok vefatla karşı karşıya kalan, ailelerinden uzaklaşan bir bölümden bahsediyoruz. Bizim vatandaş olarak almadığımız önlemin faturasını birinci dereceden onlar ödüyor. Ben bu tip reaksiyonlar veren hekimlerimizin psikolojilerini yaşadıkları durum çerçevesinde dengeli buluyorum. Onları anlamamız gerekir.
KURALLARA NİÇİN UYMADIKLARINI ARAŞTIRIYORUZ
– Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan: ABD, Avrupa ve Rusya aşıya başladı. Aşı tek tahlil değil lakin çabayı en güçlü halde destekleyen bir araç. Tıpkı siz aşı olursanız lakin komşunuz olmazsa salgının bitmeyeceğini biliyorsunuz. İşte Türkiye’nin de, komşuları da dahil, her ülkenin aşılama yapması gerekir. Toplum Bilimleri Konseyi aşı konusunda topluma yanlışsız bildirileri vermek için kuruldu. Bizler bu konseyde hekimlerimizin reaksiyon gösterdiği kurallara uymayanların neden uymadığını irdeliyoruz. Toplumun düşüncelerini, söylediklerini anlamak gerekiyor. Kurallara uymuyorlarsa neden uymadıklarına bakıp nedeni çözmemiz gerekiyor, halkla iyi irtibat kurmak en değerlisi. Şu günlerde aşıyı topluma en hakikat formda nasıl anlatabiliriz bunu tartışıyoruz. Toplumda sevilen bireylerin aşı kampanyasını desteklemesi kıymetli.
ÇOK BİR ÇIKIŞ OLMUŞ
– Uzman psikolog Dr. Nevin Dölek: “Vatan haini” diye konuşan hekim arkadaş belirli ki biraz duygusallaşmış ve çok bir çıkış yapmış. Sıhhat çalışanları büyük bir emek harcıyor, evlatlarından, ailelerinden farklı kalıyor ve bu emeklerinin sonucunu görmek istiyorlar. Elbette aşikâr dikkatsizlikler yüzünden pandemi bitmiyor, bu da sıhhat çalışanlarında duygusal yansılara yol açıyor. Ancak elbette vatan hainliği ile bu sorun çok farklı bahisler. Bu çok reaksiyon halkta aşıyla ilgili negatif bir algı yaratmaz. Halk da bunaldı ve bir an evvel herkes sağlıklı bir biçimde bu devri atlatmak istiyor. Ben kimsenin sağlam bir aşıya karşı reaksiyonla yaklaşacağını düşünmüyorum. Fakat beşerler beklemekten yana olabilirler, yan tesiri olabilir mi diye kaygı duygusu gelişebilir. Bu noktada otoritelerin aşıyla ilgili daima bilgilendirme yapmaya devam etmesi, şeffaf ve açık bir süreç yönetmesi çok değerli. Devlet ile toplumun daima bağlantı halinde olması insanların aşı konusundaki kararlarını olumlu istikamette etkileyecektir.
Memurlar