Piyasalarda tansiyon yükseldi. Türk lirası Ağustos 2018’in akabinde, yabancı para üniteleri karşısında yeniden önemli bedel kayıpları yaşıyor. Dolar 7,30’a yaklaşarak yeni tepe yaptı. Avro 8,65’i geçerek bütün vakitlerin en yüksek düzeyine ulaştı. Borsa da yüzde 3’ü aşan bedel kaybı ile 1.040 düzeyinin altını test etti. Analistler; Merkez Bankası rezervlerine dair telaşlar, Türkiye’nin de içinde bulunduğu gelişen ülkelerden para çıkışı ve yurt içinde artan döviz talebinin, kurları üst taşıdığını belirtiyor.
BORÇ İÇİN ALIM
Rezervdeki gerilemeye karşın kurda durulma olmamasının, döviz talebinin, arzdan daha yüksek olduğunu gösterdiğini belirten analistler “Özel dalın döviz açık konumu var. Bu cins periyotlarda ‘daha da artabilir’ tasasıyla, borcun vadesi gelmese de erkenden döviz biriktirme eğilimine giriyorlar. Bu talep de dövizi üst taşıyor. Salgın periyodunda turizmin durması da ülkeye döviz girişini azalttı. Merkez Bankasının kelamlı yahut siyaset aksiyonu yoluyla müdahalesi kelam konusu olabilir. Kur şoku daha da derinleşirse, faiz artırımı dahi masaya gelebilir. Öncesinde fonlama maliyetini yükseltme, tahvil alım programını durdurma üzere aksiyonlar alınabilir” görüşünü lisana getiriyor.
YABANCI ÇIKIYOR
Alnus Yatırım Araştırma Müdürü Yunus Kaya “ABD dolarının dünyada paha kaybettiği ortamda, emtialarda olanların para kazandığı bir periyotta, TL varlıklarında düşüş var. Burada yabancı yatırımcının hali tesirli. Borsa İstanbul’da 2012’de yabancı alımları 5,3 milyarı bulmuştu. 2013’de 0,4 milyar dolarlık satış sonrası, 2014’de 2,2 milyar dolarlık daha giriş olmuştu. O günden sonra borsanın yabancıya (2017 dışında) cazip gelmediği görülmektedir. 2018’de 2 milyar dolar, 2019’da 0,6 milyar dolar pay satan yabancılar, 2020 yılının birinci yedi ayında tam 5,1 milyar dolarlık satış yaparak en büyük çıkışı gerçekleştirdiler” dedi.
BANKALAR UCUZLADI
Pay bazlı sayıları da açıklayan Kaya, şöyle devam etti: Yedi ayda TÜPRAŞ’ta satış meblağı 575 milyon dolara, Garanti’de 783 milyon dolara, Akbank’ta 407 milyon dolara, Yapı Kredi’de 227 milyon dolara, İş Bankasında 175 milyon dolara ulaştı. Bu satışlar, banka endeksinin yılbaşından beri yüzde 30 aşağıda olmasına sebep olmuştur. O denli ki bankalar artık 5 F/K ile süreç görmektedir. Ereğli ve Tekfen de önemli satış yiyen paylar… Aselsan, Migros, Koza ve Vestel üzere paylarda alım yaptılar. Umarız, yakın vakitte bu alımlar genele yayılır. Borsada lakin 1.120 düzeyi üst geçilirse iyimserliğe dönülebilir.
MERKEZ: TAKİPTEYİZ
Merkez Bankası, piyasada oluşan hareketlerin yakından takip edildiğini duyurdu. Yapılan açıklamada “Uygulamaya alınan mali ve nakdî siyasetler, global salgın hastalığın, Türkiye iktisadı üzerindeki tesirlerinin sonlandırılmasında ve üretken kapasitenin korunmasında başarılı olmuştur. Son devirde açıklanan bilgiler iktisadi toparlanmanın güç kazandığına işaret etmektedir. Ağustos başı prestijiyle iktisadi faaliyetteki olağanlaşma süreciyle birlikte, gayeli ek likidite imkanları kademeli olarak azaltılacaktır. Merkez Bankası, fiyat istikrarı ve finansal istikrar temel hedefleri çerçevesinde, elindeki bütün araçları piyasalardaki çok oynaklığın azaltılması doğrultusunda kullanacaktır” denildi.
Memurlar
