Memleketler arası Güç Ajansı (IEA) Lideri Fatih Birol, global iktisadın düzelmesi için yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşısının değerli olduğunu belirterek, “Piyasada büyük bir belirsizlik var, talebin canlanması uzun vakit alabilir. Kullanılmayan bir petrol stoku var dünyada ama artık her şey aşı etrafında dönüyor” dedi.
Birol, İktisat Gazetecileri Derneği (EGD) tarafından dijital ortamda düzenlenen toplantıda, güç dalındeki son gelişmelere ait değerlendirmelerde bulundu.
Salgının güç kesimini olumsuz etkilediğini ama en büyük darbeyi petrol sanayisinin aldığını vurgulayan Birol, petrol sanayisi tarihinde bu türlü bir devir yaşanmadığını aktardı.
Birol, petrol fiyatlarında bu süreçte önemli dalgalanma yaşandığına işaret ederek, şöyle konuştu:
“Şu anda petrol fiyatları epeyce düşük, 50 dolar civarında. Ben kısa müddet içerisinde petrol fiyatlarının 70 dolar üzere bir düzeye çıkabileceğini düşünmüyorum. Piyasada büyük bir belirsizlik var, talebin canlanması uzun vakit alabilir. Ayrıyeten, kullanılmayan bir petrol stoku var dünyada ama artık her şey aşı etrafında dönüyor. Aşı sıkıntıya derman olacak mı? Aşı salgını denetim altına alıp, iktisadın yine düzlüğe çıkmasını sağlayacak mı sağlamayacak mı? Aşı, Kovid-19’a karşı derman olursa piyasalarda biraz toparlanma bekleyebiliriz ancak toparlanma olsa da petrol fiyatlarının çok yüksek bir düzeye geleceğini düşünmüyorum. Salgında üçüncü dalga gelirse, fiyatlarda tekrar bir düşüş görebiliriz. Fiyatların düşmesi bilhassa ABD kaya petrolü için iyi haber değil. Bu petrolün 40 dolar düzeyine gereksinimi var ki karlı olabilsin.”
Ekonomileri ve toplumsal hayatları petrol ve gaz gelirlerine bağlı olan ülkelerde önemli ekonomik meseleler gördüklerini lisana getiren Birol, bunun ileride toplumsal ve siyasi meselelere yol açabileceğine dikkati çekti.
Gelecek elektrikli araçlar ve pak güçte
Yenilenebilir gücün bu süreçte büyümeye devam ettiğini ve bu büyümenin katlanarak artacağını anlatan Birol, şunları kaydetti:
“Eskiden kral kömürdü, yeni kral güneş ve bu kaynaklardan azamî biçimde faydalanmak çok kıymetli. Bunun yanı sıra dünya otomobil dalının geleceği de katiyetle elektrikli olacak. Bundan kaçış yok. Bu çabucak tahminen yarın olmayabilir, vakit alacak fakat o noktaya gerçek gidiyoruz. Dünyadaki en büyük otomobil üreticilerinde elektrikli araçların hissesi giderek artıyor. Ülkeler, kendi otomobil dallarını gelecek için hazırlamak üzere çeşitli adımlar atıyor.”
Birol, pak güç teknolojilerine daha karlı ve risksiz olduğu için yatırım yapıldığını söz ederek, şöyle devam etti:
“Önümüzdeki yıl dünya gücünün gündemini yenilenebilir güç ve dünyanın bu hususta ne yapacağı belirleyecek. Birçok ülke iklim değişikliğini engellemek için emisyonları azaltma maksatları koydu. Bu gayelere ulaşmanın yolu pak güç teknolojilerini daha fazla kullanmaktan geçiyor. İklim siyasetleri yeni idareyle birlikte Amerikan siyasetinin temeline oturacak. ABD yeni idareyle kendi ismine iklim değişikliğiyle gayrette kimi taahhütlerde bulunacak ve dünya çapında bu hususta bir seferberlik ilan edecek. Dünyanın bir numaralı iktisadı ABD’nin ‘istikbal yeni güç teknolojilerinde’ demesi, dünyadaki ve ABD’deki yatırımcılara büyük bir sinyal olacak. Bu bakımdan ABD’deki seçim dünya güç ve iklim istikrarlarını önemli olarak değiştirecek.”
“Enerji verimliliği Sakarya Gaz Alanı’ndaki keşif kadar önemli”
Türkiye güç bölümündeki gelişmelere de değinen Birol, bu yıl Karadeniz’de Sakarya Gaz Alanı’ndaki gerçekleştirilen keşfin ithalat bağımlılığını azaltması açısından kritik bir değerde olduğunu vurguladı.
Buna karşın Türkiye’nin hala kıymetli bir ithalatçı pozisyonunda olduğunu lisana getiren Birol, “Doğal gazı ikame edecek güç çeşitlerine tartı vermemiz gerekiyor. Bunun başında da yenilenebilir güç geliyor. Karadeniz’deki gaz keşfi çok değerli ancak bu problemimiz çözüldü demek değil. Güç verimliliği Sakarya Gaz Alanı’ndaki keşif kadar kıymetli.” değerlendirmesinde bulundu.
Birol, Türkiye’nin elektrik üretiminde doğal gazın önemli bir hissesi bulunduğuna ve doğal gaz fiyatlarının bu açıdan kıymetli olduğuna dikkati çekerek, dünyada şu anda gaz fiyatlarının çok düşük düzeylerde olduğunu kaydetti.
Türkiye’nin de yakın bir vakitte en kıymetli tedarikçilerinden biri olan Rusya ile mevcut gaz kontratlarını gözden geçirme vaktinin geldiğini aktaran Birol, “Eğer burada fiyatları aşağı çekebilirsek ki çekmemiz için çok fazla imkan var, o vakit doğal gaz ve elektrik faturalarında bir düşüş bekleyebiliriz.” diye konuştu.
Memurlar
