Yaklaşık bir yıldır bütün dünyayı saran koronavirüs salgını her yaştan insanı hem fizikî hem de ruhsal açıdan etkiledi. Kimi hayatını kimi sıhhatini kimi sevdiğini kaybetti. Hepimizin virüsün bulaşma, hasta etme ve ölümlere yol açma tesirine ağırlaştığı şu günlerde uzmanlar, koronavirüsün çocuklar üzerindeki uzun devir tesirlerine dikkat çekiyorlar. Pandemi devri çocuklarının gelecekte telaş seviyeleri yüksek, hayata karşı inançsız, korkak ve ruhsal hastalıklara daha yatkın yetişkinler haline geleceğini söyleyen Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Doç. Dr. Sebla Gökçe, “Çocuklar ailelerin duyduğu dertten, gerilimden, sokaklarda gördükleri maskeli hayattan, toplumsal uzaklıktan büyüklerden daha fazla etkileniyorlar. Pandeminin getirdiği ruhsal sorunlar ergenlik devrinde intihara kadar varan depresyona sebep olabilir” diyerek anne babaları virüse ait korkularını çocuklarına abartılı olarak yansıtmamaları konusunda uyardı. Doç. Dr. Sebla Gökçe, virüs telaşının yaş kümelerine nazaran çocukları nasıl etkilediğini anlattı…
BEBEKLER DAHA AZ UYUYOR
0-1 YAŞ: Annenin, babanın tasası bebeklerde huzursuzluk, uyku ve beslenme sorunları formunda ortaya çıkıyor. Bu periyotta bebeğin anne babaya (gelecekte ruhsal durumunu belirleyecek olan) ‘güvenli bağlanma’ geliştirmesi beklenirken ailenin depresyonu, derdi, yüksek gerilim seviyesi, bağlanmayı etkileyebiliyor. Bu durum çocuğun gelecekte toplumla uyumsuz, sağlıklı başka beşerlerle sağlıklı bağlar kuramayan şahıslar haline gelmesine sebep olabilir.
İŞTAHSIZ VE HUZURSUZ ÇOCUKLAR
1-3 YAŞ: Bu yaş kümesindeki çocuklarda daha çok ailelerinin nasıl hissettiğine bağlı olarak, ayrılık telaşı, anneye babaya yapışma, ayrılmak istememe, onların yokluğunda huzursuzluk, uykuya dalamama, sık uyanma, endişeli hayal görme, huzursuzluk, öfke nöbetleri ve iştahsızlık görülebiliyor. İnsanların virüs bulaşır telaşı sebebiyle gösterdikleri davranışları gözlemlemeleri, ailelerinin ve kreşe gidiyorsa öğretmenlerinin bu hususlarda daima uyarması dış dünyayı olduğundan çok daha tehlikeli algılamalarına yol açabilir.
VİRÜSÜ CANAVAR ÜZERE ALGILIYORLAR
3-6 YAŞ: Okul öncesi bu devirde ailenin çocuğa yansıyan olumsuz hislerinin yanı sıra, toplumsal etraf eksikliği sebebi ile toplumsal, bilişsel gelişimi beklenenden daha yavaş olabilir. Bu yaş kümesinde çocuklar virüsleri onlara ve sevdiklerine ziyan verebilecek canavarlar olarak algılayabilir, dış dünyadan bu sebeple daha çok korkabilirler. Bilhassa onları korkutabilecek görsellerden, konuşmalardan korumak çok kıymetli.
MEVT KORKUSU YAŞIYORLAR
6-11 YAŞ: Birinci ve ortaöğretim çocuklarının online eğitime gereğince ahenk sağlayamama, dışarıda oyun oynayamama ve yaşıtlarıyla vakit geçirememeleri psikolojilerini olumsuz etkiliyor. Bunun üzerine ailelerin öğretmen rolüne geçmesi sebebi ile anne babanın öfke ve tükenmişlik hisleri çocuğa çok daha net halde yansıyor. Bu hisler aile içi çatışmaları artırıyor. Vefatı algılayabilen bu yaştaki çocuklar bir yakınını kaybettiyse ya da bu devirde sıkça etrafından yakınını kaybedenleri duyuyorsa dertleri daha da artar.
“SALGIN İNTERNET BAĞIMLILIĞINI ARTIRDI”
11-14 YAŞ: Ergenliğin başlangıcı ve orta evrelerindeki bu çocuklar akranları ile görüşememeleri, toplumsal hayatın eksikliği, daima aileleriyle birlikte ve onların denetiminde olmaktan çok etkileniyorlar. Pandeminin varlığını inkar etme eğilimi, etkilenmiyor görünmelerine de bu kümede epeyce sık karşılaşılır. Bu periyottaki tesirler sorumluluklardan kaçma, okul başarısızlıkları, odaklanma ve motivasyon zahmetleri, güç azlığı, zevk aldığı aktivitelere ilgi kaybı, uyku ve yeme sorunları, öfkelilik hali, aile içi çatışmalar ile ekran, oyun, internet bağımlılığı biçiminde görülebilmektedir.
ERGENLERDE DEPRESYON İNTİHARLA SONUÇLANABİLİR
15-18 YAŞ: Ergenliğin orta ve geç devirlerindeki bu yaş kümesinde olağan devirlerde de sıkça görülen gelecek derdinin pandemi ile birlikte daha da ağırlaştığı görülebiliyor. Akranlarından uzak olmaları, aile ile daha fazla vakit geçirme ve sorumluluklarının daha fazla hatırlatılması, çatışmaları, gelecek tasaları ve depresif belirtileri artırabiliyor. Bu kümede ümitsizlik, değersizlik, çaresizlik üzere depresif belirtiler, depresyon sıklığında artış, kendine ziyan verme ve intihar teşebbüsleri bile görülebiliyor.
ZİYNETİ KOCABIYIK
Memurlar
