Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 320 milyar metreküplük dev doğalgaz keşfini açıklaması sonrası doğalgazın karaya ulaştırılması için başlatılan çalışmaların ayrıntıları da muhakkak oluyor. Doğalgazın denizaltından borularla kıyıya ulaştırılması için yaklaşık 175-200 kilometre boru çizgisi döşenmesi planlanırken, boruların çıkış noktasının en yakın kıyı olan Zonguldak olacağı hesap ediliyor.
DENİZ TABANI HARİTALANDIRILACAK
Çalışmalar kapsamında süreç adım adım ilerleyecek. Uzmanlara nazaran, Karadeniz’in 2.100 metre derinliğe ulaşabilen çanak halindeki yapısının hem kule ve platform kurulumları hem de boru sınırı çekilmesini nasıl etkileyeceğini hesaplamak için deniz tabanı haritası çıkarılacak. Tıpkı vakitte gaz keşfi yapılan Sakarya Gaz Alanı’nın (Tuna-1 Lokasyonu) etrafında tespit kuyuları açılması ve yeni rezerv alanı olup olmadığının tespiti de yapılacak. Çalışmalar sonrasında kapasiteye ve gazın bulunduğu alanın büyüklüğüne nazaran kule ve platform kurulumlarının hesaplanması bekleniyor.
PLATFORMLARI TPAO KURABİLİR
Off-shore (kıyıdan açıkta) doğalgaz platformu kurma noktasında 2006 yılından bu yana çeşitli adımlar atan Türkiye Petrolleri (TPAO) Karadeniz’deki doğalgazı da kendisi işletecek. TPAO’nun uzun vakittir çeşitli ebatlarda off-shore platformlar kurduğu biliniyor. Bu noktada bölgede kurulacak olan kule ve platformların da yerli imkanlarla yapılması öngörülüyor. Güç uzmanları, bölgenin derinliği de göz önüne alındığında buradaki kimi süreçler için yabancı bir yüklenici firma ile de iş birliğine gidilebileceğini belirtiyor.
DOĞALGAZ ÇIKARILIP DİREKT BORUYA BASILAMIYOR
Doğalgaz yer altından çıkarıldığında içerisinde yer alan sülfür ve su üzere unsurların boruları aşındırması sebebiyle çıkarılan doğalgaz direkt borulara verilemiyor. Bu nedenle doğalgazı içindeki unsurlardan arındırmak için denizde bir doğalgaz sürece merkezi kurulması gerekecek. Yani kule ve platform inşaatlarının akabinde iş bitmeyecek. Doğalgazın borulara verilebilmesi için arındırıcı bir tesis inşa edilecek.
BORU DÖŞEMEYİ ‘J TİPİ’ GEMİLER YAPABİLİYOR
Öteki yandan yapılan keşfin Türkiye kıyılarına çıkarılması için bir boru sınırı döşenecek. Uzmanlar bu boru çizgisinin Zonguldak kıyılarına çıkarılmasını beklerken bunun için 175-200 kilometre denizin altından boru döşenmesi gerekeceği kestirim ediliyor. Denizin üzerinden boru döşenmesinin karadaki boru döşemesine nazaran bir nebze daha kolay olduğu belirtilirken Türkiye’de bunu yapabilecek yerli bir geminin bulunmadığı öğrenildi. Karadeniz’in 2.100 metre derinliğe sahip olması göz önüne alındığında bu noktada vazife yapabilecek geminin “J tipi” denilen büyük döşeme gemileri ile yapılabiliyor. Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez de milletlerarası ölçekte bir ihale yapılarak boru sınırı döşemesinin yapılabileceğini açıklamıştı.
SEKİZ BİN KİLOMETREKARE İÇİN ORUÇ REİS ADAY
Ayrıyeten Karadeniz’de 250 kilometrekarede bulunan gazın etrafındaki 8.000 kilometrekare alanın da sismik taramalarının yapılması bekleniyor. Sismik tarama için ise şu anda en büyük aday ise Doğu Akdeniz’deki vazife mühleti sona erecek olan Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi olarak görülüyor. Oruç Reis’in Navtex duyurusu bugün (23 Ağustos) sona erecek. Türkiye’nin öteki araştırma gemisi Barbaros Hayrettin Paşa’nın ise bulunduğu bölgedeki vazife mühleti 18 Eylül’de bitiyor.
TPAO’YA BEŞ VILAYETTE ARAMA RUHSATI VERİLDİ
Türkiye Petrolleri Anonim Iştirakine (TPAO), beş kentte dört petrol arama ruhsatı verildi. Buna nazaran, TPAO’ya Diyarbakır, Şanlıurfa, Batman, Mardin ve Adıyaman’da, kimileri birden fazla ilin hudutlarında yer alan toplam dört saha için petrol arama ruhsatı tahsis edildi. Yüz ölçümleri 29 bin 634 hektarla 61 bin 55 hektar ortasında değişen alanlar için verilen ruhsatlar beş sene mühletle geçerli olacak.
BAKAN DÖNMEZ: EKONOMİK BİR FİYATLA OLACAK
Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Karadeniz’deki keşifle birlikte ithalatta önemli bir azalma beklediklerini söyledi. Fatih Sultan Mehmed Türbesi’ni ziyaret sonrası kıymetli açıklamalarda bulunan Bakan Dönmez “Türkiye’nin 2023 gayelerinden biri de dünyanın en gelişmiş 10 iktisadı ortasına girmek. Bu keşif bu yola giden en büyük araçlarımızdan birisi olacak. Sayın Hazine ve Maliye Bakanı’mız da açıkladı. Cari açıklığın azaltılması olumlu istikamete geçmesinde en büyük katkıyı sağlayacak ögelerden birisi. Bu keşifle bir arada ithalatımızda önemli bir azalma bekliyoruz” dedi. Doğalgaz bulunan sahanın umut verici olduğunu aktaran Bakan Dönmez “Şimdi önümüzde 6.000 kilometrekarelik bir alan daha var. Hızla bir planlama yaparak sismik çalışma başlatacağız” diye konuştu. Bakan Dönmez konuşmasını şöyle sürdürdü: Gerek kendi, kaynaklarımızla ürettiğimiz doğalgazı gerekse ithalat yoluyla Türkiye’ye gelen doğalgazı rekabete açıp ulusal ve milletlerarası oyuncuların rekabet edeceği, günün sonunda başta Türkiye’deki vatandaşlarımız olmak üzere çok daha ekonomik fiyatlarla bu cinsini kullanabilecekleri alt yapıyı da oluşturmuş oluyoruz. Yalnızca Türkiye açısından değil bilhassa Güneydoğu Avrupa’da gerçekleşecek doğalgaz ve elektrik ticaretinin de merkez üssü haline getirmeyi amaçlıyoruz. Türkiye’ye yalnızca Rusya’dan değil İran’dan Azerbaycan’dan doğal gaz geliyor. Tahminen Doğu Akdeniz’de de keşif olacak. Bu kadar gazın geldiği yerde rekabetin olmaması mümkün değil. Rekabet her vakit tüketicinin lehine olur. Malın bol olduğu yerde fiyatların düşmesinin kaçınılmaz olduğunu söyleyebiliriz. Her halükarda kendi üreteceğimiz gazın ithal edeceğimiz gaza nazaran daha ekonomik olacağını bugünden söyleyebiliriz. Vatandaşlarımız o bahiste müsterih olsun.
SIRADA PETROL VAR
Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş, Türkiye’nin gaz alanının daha derin kısımlarında petrol de bulunabileceğini söyledi. Türkiye’nin doğalgaz alanının Romanya’nın Neptun gaz/petrol alanının güneye hududunda yer aldığını hatırlatan Bektaş “Jeolojik olarak Karadeniz petrol alanının Hazar petrol havzasının doğuya hakikat devamı olduğu görüşü nedeniyle, milletlerarası şirketler ve TPAO, Karadeniz’de sismik faaliyetlerini sürdürmüşler ise olumlu sonuç almışlar. Sondajın maliyeti, petrol fiyatlarındaki düşüş sebebiyle petrol şirketleri Karadeniz’den çekilmişlerdi. Lakin Türkiye bu bahiste Karadeniz’den asla vazgeçmedi” dedi.
TÜRKİYE İÇİN DÖNÜŞTÜRÜCÜ BİR TESIRE SAHİP
Merkezi İskoçya’da bulunan araştırma ve danışmanlık şirketi Wood Mackenzie tarafından, Karadeniz’de Sakarya Gaz Alanı’nda keşfedilen doğalgaz rezervinin geliştirilmesi durumunda Türkiye için “dönüştürücü” olacağı belirtildi. Açıklamada görüşlerine yer verilen şirket analistlerinden Thomas Purdie, 320 milyar metreküplük sayının Türkiye’nin açık orta en büyük keşfi ve 2020’nin de en büyük küresel keşiflerinden biri olduğunu kaydetti.
TL İSTİKRAR KAZANACAK
İsveç’in en büyük bankalarından SEB’in Iktisat Strateji Lideri Per Hammarlund, Türkiye’nin Karadeniz’de doğalgaz bulmasını ülke ismine olumlu bir durum olduğunu belirterek ”Türkiye’nin uzun vadede borçlanma gereksinimi azalacak, Türk lirası istikrar kazanacak” dedi.
İSTİHDAMA BÜYÜK KATKISI OLACAK
Türkiye Petrol, Kimya, Lastik Personelleri Sendikası (PETROL-İŞ) Genel Lideri Süleyman Akyüz: Bu ülkenin yurttaşı olarak sevinmemek mümkün değil. Rezervin bulunması ülke insanına ve endüstrisine moral olacaktır. 2023’ten itibaren gerek istihdama, gerek üretime, gerek döviz girdi ve çıktılarına yansıması olacağını düşünüyoruz. 320 milyar metreküplük bir üretim alanının açılması, bunun başka sınırlarımıza getirilmesi; gerek çıkarma, gerek çevirim, gerek taşıma esnasında hayli bir istihdam sağlayacaktır. Planlamalar nedir bilmiyorum ancak mevcut istihdamın ikiye katlanacağını yahut daha fazla olacağını düşünüyorum. Cevdet Fırat Aydoğmuş ANKARA
PAZARLIKTA TÜRKİYE’NİN ELİ GÜÇLENDİ
Sabancı Üniversitesi İstanbul Memleketler arası Güç ve İklim Merkezi (IICEC) Araştırma Yöneticisi Bora Şekip Güray: Karadeniz’de keşfedilen doğalgaz rezervi güç kesiminin inançlı, rekabetçi ve sürdürülebilir büyümesine değerli katkı sağlayacak. Keşif, gelecek birkaç senede doğalgaz ithalat müzakerelerinde Türkiye’nin elini güçlendirecek
FITCH’TE HAZIMSIZLIK YAPTI
Türkiye müjdeli haberi milletlerarası derecelendirme kuruluşlarında hazımsızlık yaptı. Fitch Ratings müjdeli haber açıklandıktan sonra Türkiye’nin kredi notunu “BB-” olarak teyit etti, not görünümünü ise “durağan”dan “negatif”e çevirdi. Fitch Ratings’in zamanlamasına dikkat çeken AK Parti Iktisat İşleri Lideri Nurettin Canikli “Neden artık yapıyor bu açıklamayı? Nedeni çok kolay: Doğalgaz rezervi keşfinin açıklanması çok olumlu bir hava oluşturdu. Bu olumlu havanın iktisatla ilgili beklentilere de yansıması kaçınılmazdır. Tam da bu noktada Fitch devreye sokuluyor ve ekonomik beklentilerin iyileşmesinin önünü kesmeye çalışıyor. Boşuna çırpınıyorlar. Su akar, mecrasını bulur. Olan takımlı baykuşlara oluyor. Zati bozuk olan istikrarları, doğalgaz keşfi ile birlikte yerle bir oldu. Ağızlarını bıçak açmıyor. Ayasofya’nın açılışından sonra yataklara düşenlerle birlikte matem ilahileri dinliyorlar” dedi.
OSMAN ÇOBANOĞLU
Memurlar
