Mülkünü işyeri olarak kiraya veren vatandaş, kiracının projeye karşıt olarak değişiklikler yaptığını, her türlü bakım işletme ve tamiratın kiracıya ilişkin olduğunu savunarak Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurdu.
Davacı mülk sahibi, davalı ile ortalarında kira kontratları bulunduğunu, kiracının işyerinde projeye ters birçok değişiklikler yaptığını, kira kontratında kiralanan mülkteki her türlü bakım, işletme, tamir ve hasar işlerinin kiracı tarafından karşılanacağının belirtildiği halde kiracının hasarları gidermediğini öne sürdü.
Mahkeme aracılığıyla ziyan ölçüsü ve tamir müddetinin tespit edildiğini, tespit edilen hasar bedeli ile 4 aylık tamir mühleti kira bedelinin tahsili gayesiyle takip başlatıldığını, davalının haksız yere takibe itiraz ettiğini belirterek, itirazın iptaline karar verilmesini talep etti.
Mahkemede tabir veren davalı kiracı ise kiralanan taşınmazın teknik üniversite öğretim görevlilerince yapılan inceleme sonucunda binaya güçlendirme yapılması yahut tekrar inşa edilmesi gerektiği tarafında rapor alındığını lisana getirdi. Binada davacının bilgisi dışında projeye ters imalatlar yahut yıkımların yapılmadığını, gerekli bakım ve tadilatların yapıldığını, dava konusu binanın zelzele riski münasebetiyle zarurî olarak boşaltıldığını ve binanın yıkılarak tekrar yapılması gerektiğini belirterek davanın reddini diledi.
‘Kötü kullanım nedeniyle oluşan ziyan ve hasardan sorumlu’
Mahkeme, davanın kabulüne, davalının icra belgesine yapmış olduğu itirazının iptaline, takibin devamına, alacak yargılamayı gerektirdiğinden davacı faydasına icra inkar tazminatı takdirine yer olmadığına karar verdi. Kararı hem kiracı hem de mülk sahibi temyiz etti.
Yargıtay 6. Hukuk Dairesi, davalının hor kullanma tazminatına yönelik itirazını yerinde buldu. Daire; kiracının kontrata uygun kullanma hasebiyle oluşan eskime ve bozulmalardan sorumlu olmadığına, makus kullanım nedeniyle oluşan ziyan ve hasardan sorumlu olduğuna hükmederek mahkeme kararını bozdu. Yine yapılan yargılamada mahkeme davanın kısmen kabulüne hükmetti. Davalı kararı temyiz edince bu kere devreye Yargıtay 3. Hukuk Dairesi girdi.
Yargıtay kararında, 14 yıl boyunca mülkte olağan kullanımdan ötürü bozulmalar meydana geldiği hatırlatıldı. Oy birliğiyle verilen kararda şu tabirler yer aldı:
“Yapılan hesaplama sonucunda 14 yıllık yıpranma hissesinin da yüzde 17 oranında olacağı belirtilerek sonuca ulaşıldığı anlaşılmaktadır. Kiracı kontrata uygun olağan kullanma hasebiyle oluşan eskime ve bozulmalardan sorumlu olmayıp münhasıran makus kullanım nedeniyle oluşan ziyan ve hasardan sorumludur. Davalının kiralananı kullandığı müddet ve kullanma maksadı gözetildiğinde olağan kullanımdan kaynaklanan yıpranma ve eskimelerin olacağı kuşkusuzdur.
O halde mahkemece alınacak uzman raporu ile hor kullanım nedeniyle oluşan ziyan ve hasar belirlenirken her bir kira mukavelesi ve kiralananın cinsi ve durumu başka ayrı kıymetlendirilerek tekrar her bir kiralananın kullanım müddeti her bir kira kontratına nazaran başka farklı hesaplanarak kullanım mühleti ile orantılı olarak yıpranma hissesinin hesap edilip alacaktan düşülmesi gerekir. Mahkemece gerçek zararın belirtilen formda tespit edilerek sonucuna nazaran bir karar verilmesi gerekirken kira kontratlarının yıl ortalamasının alınması suretiyle yanılgılı hesaplama yapılan eksper raporuna dayalı olarak yazılı biçimde karar verilmesi gerçek görülmemiş bozmayı gerektirmiştir. Mahkeme kararının bozulmasına oy birliği ile karar verilmiştir.”
Memurlar
