Öğretim görevlisi alımında ‘desen sınavı’ yapılabilir mi?

Öğretim vazifelisi ve araştırma vazifelisi takımlarına genel ve özel kaideler ile imtihan usul ve değerlendirmeleri, “Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim Elemanı Takımlarına Yapılacak Atamalarda Uygulanacak Merkezi Imtihan ile Giriş Imtihanlarına Ait Metot ve Asıllar Hakkında Yönetmelik“te düzenlenmiştir.

Mezkür Yönetmeliğin 11 inci unsurunun 1 inci fıkrasında; “Giriş imtihanı, imtihan heyeti tarafından; bilim alanı yabancı lisanla ilgili olan ünitelerdeki öğretim vazifelisi takımları ile 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 5 inci hususunun birinci fıkrasının (ı) bendi uyarınca zarurî yabancı lisan dersini vermek üzere atama yapılacak öğretim vazifelisi takımları için adayların mesleksel tabir ve bilgi mahareti ile anlatım yeteneğini ölçecek formda yalnızca kelamlı, bu Yönetmelik kapsamındaki öteki takımlar için ise duyuru edilen alanla ilgili bilgi seviyesini ölçecek formda yalnızca yazılı imtihan olarak yapılır. Yabancı lisanla eğitim ve öğretim yapılan programlardaki öğretim vazifelisi takımlarında kelamlı imtihan yapılır. Lakin senato kararı olması halinde kelamlı imtihan sonucu 60 ve üzeri puan alanlar için yazılı imtihan da yapılır. Bu durumda olanların giriş imtihanı puanı, kelamlı imtihan ile yazılı imtihanın puanlarının aritmetik ortalaması alınarak hesaplanır.” kararı bulunmaktadır.

Bununla birlikte, ilgili Yönetmeliğin “Öncelikli alanlardaki araştırma vazifelisi takımlarına atamalar” başlıklı 15 inci unsurunun 1 inci fıkrasında; “Öğretim üyesi dışındaki öğretim elemanı takımları için Cumhurbaşkanı kararıyla belirlenen ek atama müsaadelerinin en fazla yüzde yirmisi kadar ek atama müsaadesi, Yükseköğretim Heyeti tarafından belirlenen öncelikli alanlarda araştırma vazifelisi takımında lisansüstü eğitim yaptırılması hedefiyle yükseköğretim kurumlarına tahsis edilebilir. Bu kapsamda duyuru edilen araştırma vazifelisi takımları için, bu Yönetmelik uyarınca yapılacak ön kıymetlendirme sonucunda giriş imtihanına katılmaya hak kazananlar için, giriş imtihanı kelamlı olarak yapılır.” Tabiri yer almaktadır.

Bu kararlar doğrultusunda, aşağıdaki tablodan çok daha detaylı olarak görebileceğiniz üzere hangi öğretim vazifelisi ve araştırma vazifelisi alımlarında kelamlı imtihan usulünün uygulanabileceği açıkça belirlenmiştir. Üniversitelerin kelam konusu alımlarda bu prosedürlerin dışında ayrıca bir imtihan seçeneğini uygulamaları, kendilerince prosedür belirlemeleri hukuken mümkün değildir.

Yönetmeliğin birtakım alanlarda imtihan usulünü “yazılı” olarak sonlandırması bilhassa özel yetenekle alım yapan fotoğraf üzere alanlarda üniversitelerin ders vermek üzere alacakları öğretim vazifelisi takımlarına müracaat eden adayları seçmelerinde zorluk yaşatmaktadır. Hakikaten, hal bu türlü olunca birtakım üniversitelerimiz yönetmeliğin dışına çıkarak kendi usullerini belirlemek durumunda kalmaktadır.

Örneğin, Şırnak Üniversitesi tarafından Hoş Sanatlar Fakültesi Fotoğraf Kısmına alınacak Öğretim Vazifelisi için 20 Ağustos 2020 tarihinde giriş imtihanı yapılacaktır. Imtihanın formülü ilgili fakültenin web sayfası üzerinden duyuru edildiği üzere üç etaplı olarak belirlenmiştir. Bunlar; Desen Imtihanı, Fotoğraf Imtihanı ve Uygulama Değerlendirme-Portfolyo İncelemenin yapılacağı Mülakat.

Bu noktada şu hususu öncelikle belirtmek gerekirse, üniversitenin belirlediği imtihan usulü aslında Fotoğraf alanının ruhuna ve mantığına uygundur. Fotoğraf Kısmında ders verecek bir öğretim vazifelisi alınırken sırf bir yazılı imtihan yapmak yerine kişinin yeteneklerini desen ve fotoğraf imtihanlarıyla görmek son derece doğaldır. Buradaki temel eza maalesef Yükseköğretim Heyeti tarafından yürürlüğe konan yönetmeliğin imkan vermemesidir.

Sonuç olarak, üniversitelerin bilhassa ders verecek öğretim vazifelilerinin alındığı birtakım uygulamalı alanlarda başvuran adayların salt yazılı bilgilerini görmek yerine yeteneklerini görebilmeleri açısından uygulamalı imtihanlara gereksinimi olduğu bir gerçektir. Münasebetiyle, üniversitelerin bu bahiste gereksinimlerini gidermek emeliyle belli alanlarda uygulamalı imtihana imkan veren düzenlemelerin YÖK tarafından yapılmasında yarar olacaktır!

Memurlar