İktisatta yaşanan güçlü toparlanma sonrası para ve maliye siyasetinde başlayan olağanlaşma süreci ile Lider Recep Tayyip Erdoğan’ın iktisatta ve yargıda ıslahat merkezli yeni devir söylemi, yabancıların Türkiye’ye bakış açısını değiştirdi. Yabancı yatırımcıların bilhassa ekim ortasından bu yana sendikasyon kredileri, eurobond ihracı, swap ve pay senedi ile devlet tahvili aracılığıyla Türkiye’ye sağladığı finansman 20 milyar dolara ulaştı.
BORSADA 11 YILLIK REKOR KIRILDI
Rotayı Türkiye’ye çeviren yabancı yatırımcılar bilhassa Borsa İstanbul’da tesirini gösterdi. 6-20 Kasım tarihleri ortasındaki iki haftada pay senedi piyasasında 1 milyar dolarlık net alım yapan yabancı yatırımcılar, daha evvelki 13 haftada sattıklarının tamamını geri aldı. Yabancı alımlarının tesiriyle Borsa İstanbul’da endeks 6 Kasım’dan bu yana yüzde 11.5 yükseldi. Bu devirde süreç gören şirketlerin piyasa kıymeti 227 milyar lira artarak 1 trilyon 726 milyar liraya ulaştı. Endeks birebir vakitte 1.351 puanla tarihinin en yüksek düzeyini gördü. İktisat idaresinin “piyasa dostu” adımlarıyla BIST 100 endeksindeki aylık yükseliş yüzde 19.5 ile Nisan 2009’dan bu yana en iyi performansa işaret etti.
TÜRK TAHVİLİNE HAMLE
Yabancıların olumluya dönen beklentileri, yurtdışı piyasalarda ihraç edilen tahvillere de yansıdı. Hazine, ekim ve kasım aylarında gerçekleştirdiği iki tahvil ihracı ile 4 milyar 750 milyon dolarlık finansman sağladı. Tahvil ihracında ekim ayında yüzde 6.4 olan faiz, kasım ayında yüzde 6’ya geriledi. Kelam konusu ihraçlara iki kattan fazla talep geldi. Ekim ayında ayrıyeten Ülker Bisküvi yurtdışında 650 milyon dolarlık tahvil ihraç gerçekleştirdi. 450 milyon dolar amacıyla başlayan ihraca 1.8 milyar dolarlık talep geldi.
SWAP’LA 7 MİLYAR DOLAR
BANKACILIK düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK), olağanlaşma adımları doğrultusunda bankaların yurtdışı yerleşiklerle yapılan vadede TL satım istikametinde gerçekleştirecekleri para swapı, forward, opsiyon ve öbür türev süreçlere ait limitleri artırması, bu kanalla son 3 haftada yaklaşık 7 milyar dolarlık yabancı girişi sağladı. BDDK aldığı kararla, bankaların yurtdışı yerleşiklerle yapılan swap limitlerini vadesine 7 gün kalan süreçler için yüzde 2’den 5’e, vadesine 30 gün kalan süreçler için yüzde 5’ten 10’a, vadesine 1 yıl kalan süreçler için yüzde 20’den 30’a yükseltti.
5.2 MİLYAR $ SENDİKASYON
TÜRKİYE iktisadına ait olumsuz algı operasyonlarına karşın, bankacılık dalının sendikasyon kredilerini yenileme oranları, yabancının inancını teyit etti. Türk bankaları son 2 ayda yurtdışı piyasalardan 5.2 milyar dolarlık sendikasyon kredisi sağladı. Bu devirde İş Bankası 1 milyar, Yapı Kredi Bankası 855 milyon, Akbank 800 milyon, Garanti Bankası 640, Eximbank 561, QNB Finansbank 350, TEB 335 dolar meblağında sendikasyon kredisi sağladı. QNB Finansbank krediyi yüzde 130 oranında yenilerken, Yapı Kredi ve Akbank, ağır talep üzerine ölçüsü artırdı. Vakıfbank 660 milyon dolarlık kredisini yüzde 109 oranında çevirdi.
MERKEZ BANKASI VE BDDK’DAN KRİTİK ADIMLAR
SPK, BIST-30 Endeksi’nde açığa satış yasağını kaldırdı.
TCMB, yabancı para zarurî karşılık oranlarını artırdı.
TCMB, piyasa yapan bankalara yönelik APİ limitlerini sıfırladı.
Bankalararası Para Piyasası’nda borç alabilme limitleri yayı yarıya düşürüldü.
Altın ve öteki tüm yabancı para yükümlülüklerinde
zarurî karşılık oranları artırıldı.
TCMB eylülde 2, kasımda 4.75 puanlık faiz artırımı yaptı, sadeleşmeye gidildi.
Yabancı bankalarla swap limitleri iki defa artırıldı.
BSMV binde 2’ye indirildi, TL mevduatta stopaj düşürüldü.
Bankalararası Para Piyasası’nda borç alabilme limitleri sıfırlandı.
BDDK etkin rasyosu uygulamasına son verme kararı aldı.
2 yılın akabinde 10 yıllık tahvil ihracı yapıldı.
TCMB zarurî karşılık sisteminde sadeleştirmeye gitti.
Oktay Özdabakoğlu
Memurlar
