Türkiye Büyük Millet Meclisi Yöneticisi Mustafa Şentop, Ayasofya’nın ibadete açılmasının tarihi bir vukuat olduğunu belirterek, “Milletimizin gönlünde Ayasofya’nın cami olarak kullanılması kararı vardı. Mahkemelerimiz Türk milleti ismine karar veriyor. Bu kararla uzun vakittir milletimizin içinde ve gönlündeki hasret sona ermiştir” dedi.
TBMM Lideri Şentop, TBMM’de açıklama yaptı. Ayasofya’nın ibadete açılmasının tarihi bir gün olduğunu belirterek, “Bugün bu kararla bir arada tarihi bir gün. Danıştay 10. Dairesi Ayasofya’nın camiden müzeye çevrilmesi ile ilgili Bakanlar Heyeti kararını iptal etti. Bu iptal üzerine eski, hale dönmüş oldu. Camiyi müzeye çeviren karar iptal edildiği için cami müzeye çevrilmemiş hale geldi. Karar ile Ayasofya cami olarak ibadete açılmış oldu. Cumhurbaşkanımızın yayınlamış olduğu kararname ile bu kararın uygulanma haline dair bir uygulanma formunu, pratiğe dair süreç. Bununla da bütün camilerin de olduğu üzere Ayasofya’nın cami olarak idaresine dair Diyanet İşleri Başkanlığına verilmiş oluyor. Ayasofya’nın ibadete açılması bir tarihi hadise. Ayasofya bizim kuşağımızın, bir çok kuşağın ülkülerinde cami olarak açılması gereken bir yapı olarak her devir taraf almıştı, amaç, düş, hayal olarak bölge almıştı. ‘Zincirler kırılsın, Ayasofya açılsın’ sloganı gençliğimizin, evvelki gençliğin en kıymetli sloganlarından birisiydi. Bu hususta o periyodun gençlik önderlerinden Sayın Cumhurbaşkanımız bu hususta o yıllarda büyük çaba gösteren kişiydi. Onun Cumhurbaşkanlığı periyodunda gerçekleşmiş olması, Ayasofya’nın camiye çevrilmiş olması ayrıyeten mealli. Danıştay kararı memleketler arası hukuk bakımından değerlendirmeler içeriyor. İç hukuk bakımından çok çetin değil. Ayasofya Fatih Sultan Mehmet tarafından kurulan vakfın cami olarak , Vakfiye’de nokta alıyor. Vakfiye’de Ayasofya’nın cami olarak kullanılmasına dair karar var. Vesair camiler Sultan Ahmet, Süleymaniye üzere kendilerine has vakfiyeleri var.ç tasarruf hedefi da Vakfiye’de belirtilmiş. vakfiye’de belirtilen bu emelin değiştirilmesi sahih değil. bu mevzu yalnızca Türkiye’nin iç hukukunda değil, gayrı memleketlerin de Kıbrıs’ta İngiliz idaresindeyken vakıf ürünlerinin tahsis edilen hedefleri doğrultusunda kullanılmalarına cihetinde iç hukuk düzenlemeleri yapılmış. Bu bakımdan vakıfta belirlenen esasların devlet hukukları tarafından benimsenmesi dünyada kabul edilen yaklaşım. Burada iç hukuk çerçevesinde vakfiyedeki tasarruf hedefine münasip olarak kullanılması, buna hilâf olan Bakanlar Heyeti karının iptali tarafında karar. Memleketler arası hukuk bakımından Dünya Kültür mirasına dahil olan bir yapı olması itibariyla değerlendirmeler var. Dünya Kültür mirasına dahil olan Ayasofya değil, Sultan Ahmet, Süleymaniye de var. Bir yapının Dünya Kültür mirasına dahil olması içim müze olması gerekmiyor, bu mirasa dahil camiler de var. Burada kastedilen şey, bütün insanlık için bedelli, kıymetli olmasıdır. Bu yapıtın korunması konusunda bir yaklaşım, deklerasyon olması. Tasarruf hedefinin milletlerarası kurum, kuruluş, mukavelelere nazaran belirleneceği mealine gelmiyor. Bu kontratlara egemenlik haklarına hürmet gösterileceği, iç hukuk düzenlemelerine nazaran bu işlerin yürütüleceğine dair kararlar var. Memleketler arası mukavelelere nazaran Türkiye’nin burayı nasıl kullanacağına dair karar salahiyeti var, bu teslim ediliyor” sözlerini kullandı.
Şentop, şöyle konuştu:
“Milletimizin gönlünde Ayasofya’nın cami olarak kullanılması kararı vardı. Mahkemelerimiz Türk milleti ismine karar veriyor. Bu kararla uzun vakittir milletimizin içinde gönlündeki hasret sona ermiştir. Iyi olsun.”
Şentop, “Ayasofya’da ne devir namaz kılacaksınız” sorusuna önümüzdeki hafta içerisinde olabileceğini tabir etti.
Baro Liderlerine ait kıymetlendirme yapan Şentop, “Bugün gelmeleri istikametinde tekrar bu davetler kendilerine de yapılıyor, söyleniyor, şayet hiç duymayan varsa çok megafonla anons yapıyorlar, kendileri ben de çekimler var, medyalar var. Ben de kendilerine buradan seslenelim, Baro yöneticilerimiz Meclise herkesin girdiği üzere gelebilirler, yani kimliklerini bırakarak, giriş kartı alarak Meclise girebilirler. Umumi Konseydeki görüşmeleri izleyebilirler. Bunun için milletvekili arkadaşımızın arabasının içerisinde illegal tırnak içerisinde illegal bir yoldan içeriye girmelerine gerek yok. Yani kimlik vermeden kayıt yaptırmadan giriş kartı almadan girmelerine gerek yok, hepimiz hukukçuyuz, onların da hukuk kurallarına Meclisin içtüzük dahil yönetmelikleri ve kurallarına uyması lazım. Ben buraya istediğim üzere istediğim biçimde girerim diyen varsa o vakit hukuk kuralları buradaki kurallar devreye girer. Buna gerek yok otomobilin gerisinde, velev alana yatarak falan saklanarak girmelerine gerek yok, kimliklerini bırakıp Baro Yöneticileri girebilir. Lakin biz Baro Liderleri olarak sade girmek istemiyoruz işte biz 1000 tane daha avukat arkadaşımız var, daima birlikte gireceğiz. 1000 avukatla birlikte buraya girmek burada Meclis çalışmalarını o devir etkilemeye yönelik engellemeye yönelik bir faaliyet gerçekleştirmek manasına gelecektir, niyet bu formda yorumlanabilir buna gerek yok.” dedi.
Konulmuş kurallar olduğunu hatırlatan Şentop, “Meclisimizin görüşlerini herkese açıklayabilir, kulislerde milletvekillerimiz de görüşebilir, buna bir mani bir durum yok. Komitede ilgili aşamada giriş yasağı vardı, meclisimizde hala vardır, giriş yasama Komite’deki kaideleri hepiniz gördünüz. Mecliste hizmet yapan arkadaşlarsınız. Orada en büyük komite salonumuz olduğunda ona karşın milletvekillerinin ağır iştirakiyle gerçekleştiği için bu salgın koşullarında yapılan her işte milletvekillerimiz dahil herkes şikayetçi oldu.
Bir de oraya ilaveten 80 Baro Yöneticimiz ve yeni katılırsam Barolar Birliği Idare Şurası üyeleri vesaire oradaki bu çalışmaların sağlıklı bir biçimde yürütme imkanı yoktur. Bir de encümen çalışmalarına katılabilmek için iç tüzüğe nazaran komite tarafından bir şahsın davet edilmesi gerekir 30. unsuruna nazaran ise birtakım arkadaşlarımızın tuhaf tuhaf cahil cahil açıklamaları var. Daha evvel falan kişi falan komiteye gelmiştir. Bırakın Adalet Encümeninde bu kanun görüşülürken gelen Barolar Birliği temsilcileri var ,nasıl geldiler. İç tüzük 30. hususa nazaran komite istediği kimseleri o görüşülen mevzuatla ilgili olarak davet ederek onlarla onların görüşlerini alabilir.” diye konuştu.
Şentop, açıklamasına şöyle devam etti:
“İç tüzük 30’a nazaran davet edilen kişi olsa onları buraya girişle ilgili olan o yasaklı onlar açısından da bir istisna oluşum ediyor ve girebiliyorlar. Münasebetiyle Baro Liderleriyle ilgili bu türlü bir talep şayet olmuş olsaydı encümenin onların da o devirde girme imkanı olabilirdi. Bu bir istisnası olurdu, pratiğimizi anlatabiliyor muyum? İç tüzüğe nazaran daha evvel komitelere gelip haber verenler olmuştur, Adalet Encümeninde Barolar Birliği temsilcileri bir girmiştir fakat bunlar Komite’nin daveti ile olmuştur. Encümen davet ettikten sonra 80 Baro Lideri olsa onlar da girebilirlerdi, fakat bu türlü bir davet yok. Birkaç kişi için davet yapıldı, gelmediler.
Ancak Umum Şura bu mealde müsait, Umumî Konsey art tarafındaki izleyici locası dediğimiz kısım geniş bir kısım orta ara kurallarına münasebetli olarak oturmak takip edebilmek mümkün. Onun için burada bu sınırlamayı arkadaşlarımızla talebi üzerine biraz gevşetmiş olduk bunu da burada söz etmek isterim”
Memurlar
