TBMM Lideri Mustafa Şentop, bir gazetede, “Meclis Lideri, hükümet sisteminin başkanlık sistemi olduğunu itiraf etti” değerlendirmesi yapıldığını anımsatarak, “16 Nisan 2017’den beri Türkiye’de hükümet sistemi, başkanlık sistemi. Bunu bilmeyen ve bunu ben itiraf ettiğim vakit öğrenen bir kişinin bu kadar büyük bir bilgi fukaralığı ile bir şeyler yazıyor olabilmesi büyük bir yürek ve cüret isteyen bir şey. Lakin maalesef Türkiye’de her malın alıcısı var.” dedi.
Şentop, Ankara Üniversitesi ve Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi tarafından TBMM’de düzenlenen “1921 Anayasası’nın Kabul Edilişinin 100. Yılı” sempozyumunun açılış konuşmasını yaptı.
Türkiye’de 16 Nisan 2017’de referandum ile kabul edilen yeni hükümet sistemi bulunduğuna işaret eden Şentop, bu bağlamda yürütülen tartışmalarda birçok temel kavramın, birbirine karıştırıldığını gördüklerini söyledi. Şentop, bunlarla ilgili hiçbir şey okumamış, hiçbir şey bilmeyen birçok kişinin bu hususlarda konuştuğunu, yazdığını gördüklerini tabir ederek, şunları kaydetti:
“Kuvvetler ayrılığı yani yasama ve yürütme erklerinin birbirinden ayrıldığı bir sistem. Bu sistemde, kuvvetlerin sert, katı halde ayrılması sonucu başkanlık sistemi dediğimiz bir hükümet sistemi ortaya çıkıyor. Yumuşak ayrım dediğimiz sistemde ise parlamenter sistem ortaya çıkıyor. İkisi ortasında bir karma model olarak da yarı başkanlık yahut yarı parlamenter sistem diyebileceğimiz bir sistem var. Münasebetiyle bizim bugün 16 Nisan 2017 referandumu ile kabul ettiğimiz sistem, bu çerçevede kuvvetler ayrılığı ve birliği bağlamında kuvvetler ayrılığını temel alan, hatta sert, katı kuvvetler ayrılığını temel alan bir sistem başkanlık sistemi. Öncelikle bu iki erkin, yasama ve yürütmenin birbirinden bağımsız olarak millet iradesine dayanması, iki başka seçimle seçilmesi problemi. Halbuki parlamenter sistem, yumuşak kuvvetler ayrılığı sisteminde tek seçimle hem yasama hem yürütme seçiliyor. Daha doğrusu yasama seçilmiyor, yürütme onun içinden çıkıyor. Birçok kişi burada sistemin tabiatı gereği olmayan, büsbütün siyasi konjonktür gereği olan konulardan hareketle, bir nevi kuvvetler birliği sistemi varmış üzere kıymetlendirme ve yaklaşımlarda bulunuyorlar. Siyasi partilerin yapısı, siyasi partiler sistemi bağlamında tartışılabilecek farklı bir bahistir. O bakımdan bugün Türkiye’de anayasal olarak yürürlükte olan hükümet sistemi, bir başkanlık sistemidir.
Çok tuhaf, bu kelamı bir yerde söyledim, bir gazetede yapılan değerlendirmede, ‘Meclis Lideri hükümet sisteminin başkanlık sistemi olduğunu itiraf etti’ diyor. Bunu okuyunca çok utandım, nasıl itiraf etmişim diye. Aslında 16 Nisan 2017’den beri Türkiye’de hükümet sistemi, başkanlık sistemi. Bunu bilmeyen, ben itiraf ettiğim vakit öğrenen bir kişinin bu kadar büyük bir bilgi fukaralığıyla bir şeyler yazıyor olabilmesi hakikatten büyük bir yürek ve cüret isteyen bir şey. Maalesef Türkiye’de her malın alıcısı var. Eski bir tabir, sözlerin mazur görülmesini isterim; ‘topal atın kör alıcısı olur’ derler. Hasebiyle her lafın, her kelamın, her değerlendirmenin 83 milyonluk ülkede az yahut çok alıcısı olacaktır. Bir tartışmayı yürüteceksek, olabilir herkesin değerlendirmesine, kanaatine, ulaştığı sonuca hürmetimiz var lakin bunların hakikat bilgilere dayanması lazım. Farklı fikirlere sahip olabiliriz fakat bilgilerde şayet yanlışlık, çarpıtma varsa ona itiraz etmemiz lazım. Daima bir arada gerçek bilgiyi edinip, ondan sonra isteyen o bilgiden öteki bir yorum, farklı bir yorum elbette çıkarabilir. Fakat bilgide bir yanlışlık, çarpıtma yahut bilgisizlik varsa o vakit ona daima birlikte müdahale etmemiz gerekir.”
(Sürecek)
Memurlar
