Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Türkiye’nin, Yenilenebilir Güç Kaynak Alanları (YEKA) yarışlarıyla her yıl yenilenebilir güç kapasitesini artıracağını belirterek, “Haftaya pazartesi prestijiyle güneş gücünde birinci küçük YEKA yarışlarımızı da gerçekleştireceğiz. Bu müsabakaları daha evvel 1000 megavat üzere tek modüllü alanlarda gerçekleştiriyorduk. Artık 10, 15 ve 20 megavat büyüklüğünde 74 yarış gerçekleştireceğiz.” dedi.
Dönmez, Sabancı Üniversitesi İstanbul Milletlerarası Güç ve İklim Merkezi (IICEC) tarafından çevrim içi düzenlenen “Dünyada ve Türkiye’de Yenilenebilir Gücün Bugünü ve Yarını” başlıklı toplantıda, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının gölgesinde global iktisadın önemli darboğazdan geçtiğini söyledi.
Yenilenebilir gücün, bu türlü bir periyotta büyüyen ender bölümlerden olduğunu kaydeden Dönmez, “Yenilenebilir güç dalı Kovid-19 krizini alt etti desek çok da yanlış bir kıymetlendirme yapmış olmayız. Günümüze hakim olan bir jargonla söz edersek, kesim, krizin yarattığı aksiliklere karşı bir nevi antikor geliştirdi.” diye konuştu.
Gelecek 5-10 yıl içinde yenilenebilir güçten sağlanan elektriğin kömür elektriğini geçmesinin beklendiğini anlatan Dönmez, şöyle devam etti:
“Yani yaklaşık 50 yıldır doruktaki yerini koruyan fosil yakıtlar tahtını yenilenebilir güce bırakacak. İklim değişikliğiyle ilgili tasaların artmasıyla, yenilebilir güce yapılan yatırımların önümüzdeki 5 yıl içerisinde 2 kat artması bekleniyor. Böylesine süratli bir değişimin bizler de tam ortasındayız. Türkiye’nin yenilenebilir güç öyküsü bugün gençlik periyodunu yaşıyor diyebiliriz. Her geçen gün daha dinamik, daha hareketli, daha fazla paydaşın yer aldığı bir kesim haline geliyor. Bugün Türkiye’nin toplam şurası gücü 97 bin megavat düzeyini geçti. Son 20 yılda konseyi güçte yaşanan 3 katlık artışta özel bölüm yatırımlarının hissesi büyük. Bugün kamunun elektrik üretimindeki hissesi yıllık ortalama yüzde 15-20 civarında.”
– Türkiye yenilenebilir güç liginde basamakları tırmanıyor
Bakan Dönmez, Türkiye’nin bilhassa son 10 yıldaki yapısal düzenlemeleri ve yatırım ortamının desteklenmesine yönelik siyasetleriyle yenilenebilir güç alanında değerli ilerleme kaydettiğini vurguladı.
Avrupa Birliği 2020 İlerleme Raporu’nda da bunun teyit edildiğini söyleyen Dönmez, “Bugün şurası gücümüzün yüzde 52,3’lük kısmı yenilenebilir güç kaynaklarından oluşuyor. 2011 yılında yüzde 25,4 olan yenilenebilir kaynakların elektrik üretimimizdeki hissesi, 2019’da yüzde 43,9, 2020’de ise yüzde 42,4 oldu. Bu yılın birinci çeyreğinde devreye aldığımız şurası gücün yüzde 98’ini yenilenebilir kaynaklar oluşturdu. Geçen yıl yenilenebilir şurası gücünde dünyada 12’nci, Avrupa’da 5’inci sıraya yükseldik. 2002-2020 devrinde yenilenebilir güç heyeti gücünü en çok artıran dünyada 9’uncu, Avrupa’da 4’üncü ülke olduk.” tabirlerini kullandı.
Dönmez, her yıl gerçekleştirilecek YEKA yarışlarıyla Türkiye’nin üst sıraları zorlamaya devam edeceğini lisana getirdi.
Ulusal Güç ve Maden Siyaseti kapsamında her yıl en az 1000 megavat rüzgar ve 1000 megavat güneş YEKA yarışı yapmayı hedeflediklerini belirten Dönmez, “YEKA’lar bir Türkiye modeli olarak ortaya çıktı. Hem kaynak hem de teknoloji bazında Türkiye’de yenilenebilir gücün gelişimi ismine kıymetli bir adım oldu. Haftaya pazartesi prestijiyle güneş gücünde birinci küçük YEKA müsabakalarımızı da gerçekleştireceğiz. Bu yarışları daha evvel 1000 megavat üzere tek kesimli alanlarda gerçekleştiriyorduk. Artık 10, 15 ve 20 megavat büyüklüğünde 74 yarış gerçekleştireceğiz.” diye konuştu.
Dönmez, küçük YEKA modeliyle küçük ve orta ölçekli olmak üzere daha fazla yatırımcıyı sürece dahil edeceklerini aktardı.
– Sanayi tesislerine özel çatı tipi düzenlemeleri esnetilebilir
Dönmez, YEKA yarışlarıyla yerli teknoloji üretimi alanında kıymetli adımlar atıldığını, rüzgar, güneş, hidroelektrik, jeotermal ve biyokütlede kullanılan pek çok ekipmanın yerli imkanlarla karşılandığını söyledi.
Yenilenebilir güçteki yasal düzenlemeler ve teşvik düzeneklerinin yatırımların önünü açtığını lisana getiren Dönmez, “İklim değişikliğiyle çaba kapsamında Avrupa Birliği’nin karbon vergisi ve ülkelerin sıfır emisyon maksatları üzere teşvik edici ögeler da önümüzdeki devirde karbonsuz üretim kaynaklarının hakimiyetini daha da pekiştirecek.” dedi.
Dönmez, daha fazla yenilenebilir güç kaynağının devreye alınması gerektiğini belirterek, şunları kaydetti:
“Türkiye’nin elektrik talep artışı yüzde 5 olsa, bu yıllık kabaca 15 milyar kilovatsaat talep artışı olacak demektir. Bu da 7 bin 500 megavat güneş santralinin üretimine eşit. Rüzgar olarak ise 4 bin 500 megavat diyebiliriz. Ya da diğer bir senaryoda talebimiz yüzde 3 artsa, bizim her yıl 4 bin 500 megavata yakın güneş santrali yapmamız lazım ki bu talebi karşılayabilelim. Sanayicilerimizin kendi muhtaçlığı kadar çatı güneş tesisi yapmasının önünü açtık. Maliyetleri yarı yarıya düşürme imkanı sağladık. Elektronun devleti-özeli olmaz. Ucuz neyse sanayicimizin de kendi elektriğini üreterek maliyetini yarı yarıya düşürmesini bekliyoruz. İleride, sanayi tesislerine özel olarak çatı tipi düzenlemelerini esnetebiliriz. Lakin bunlar da yetmez. Mevcut düzenlemeler kapsamındaki yenilenebilir artışının sonlarına gelmiş olabiliriz. Artık yapısal bir değişim planı yapmamız kaçınılmaz olacak.”
Memurlar
