Kar getirici uğraşılarda bulunmak fiili sübut bulması nedeniyle meslekten çıkarma cezası alan polis memuruna “son savunma yaptırılmaması” münasebeti ile verilen cezayı istinaf duruşması bozdu.
Kız kardeşinin imtiyaz sahibi olduğu siyasi gazetenin imtiyaz sahibi vekili olarak çalıştığı hususunun subut bulan polis memuruna son savunma hakkı verilip verilmediği hususuna vurgu yapan duruşma, “Devlet memurluğundan çıkarma ve meslekten çıkarma cezasının verilmesinde, bu biçimde bir savunma hakkının tanınmasını memur statüsü açısından değerli bir garanti olarak öngörüldüğüne” vurgu yapıldı.
KONYA NAHIYE YÖNETIM DURUŞMASI
3. İDARİ DAVA DAİRESİ
Esas No : 2018/1017
Karar No : 2018/1447
İSTİNAF YOLUNA BAŞVURAN (DAVACI): …
VEKİLLERİ: …
KARŞI TARAF (DAVALI) : EMNİYET UMUMI MÜDÜRIYETI
VEKİLİ : …
İSTEMİN ÖZETİ: … Vilayet Emniyet Müdüriyetinde polis memuru olarak hizmet yapmakta iken, “Devlet Memurları tarafından yapılamayacağı Devlet Memurları Kanununda gösterilen kar getirici uğraşılarda bulunmak” fiilini işlediği nedeniyle hakkında başlatılan soruşturma neticesinde getirilen teklif üzerine Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğünün 8/29. Hususu uyarınca Meslekten Çıkarma cezasıyla tecziye edilmesine ait 07.01.2016 tarih ve 2016/1 karar sayılı Emniyet Umum Müdüriyeti Yüksek Disiplin Heyeti Kararının iptali ile süreç nedeniyle mahrum kaldığı ve kalacağı tüm mali ve özlük haklarının iadesi istemiyle açılan davada; davacının, kız kardeşinin imtiyaz sahibi olduğu N… isimli günlük siyasi gazetenin imtiyaz sahibi vekili olarak çalıştığı hususunun subut bulduğu davacının kendi sözü ve gazetenin 15/16 ve 19 Ocak 2015 tarihli nüshalarında yapılan haberlerin içerikleri itibariyle anlaşıldığı, bu durumda, davacının kız kardeşinin imtiyaz sahibi olduğu N… isimli günlük siyasi gazetenin imtiyaz sahibi vekili olarak çalıştığı hususunun davacının kendi sözü ve gazetenin 15/16 ve 19 Ocak 2015 tarihli nüshalarında yapılan haberlerin içerikleri itibariyle sabit olması ve bu çalışmaların davacının hizmetten uzaklaştırıldığı bir devirde yapılması ile yapılan işlerin niteliği de göz önüne alındığında yardım maksadını aşar boyutta olduğu kanaatine varıldığından mevzuatta öngörülen ve gösterilen çıkar getirici uğraşılarda bulunmak hatası kapsamında olduğu anlaşılan davacının fiili nedeniyle tesis edilen dava konusu süreçte hukuka ve mevzuata karşıtlık görülmediği, öte yandan, davacının süreç nedeniyle mahrum kaldığı ve kalacağı tüm mali ve özlük haklarının iadesi talebine gelince; Anayasa’nın 125. hususunun son fıkrası uyarınca, yönetimin, kendi aksiyon ve süreçlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu, laf konusu istemin dayanağı olan sürecin hukuka münâsib olması nedeniyle bu talebin de kabulü mümkün görülmediği gerekçesiyle davanın reddi tarafında verilen Isparta Yönetim Duruşması’nın 26/12/2017 gün ve E: 2016/1614 K : 2017/2347 sayılı kararının; davacı vekili tarafından, hukuka alışılmamış olduğu, savunma hakkının kullandırılmadığı, atfedilen tezlerin soyut olduğu, hiçbir somut delile dayanmadığı ileri sürülerek kaldırılması istenilmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ: İstinaf talebinin reddi ile Mahallî Duruşma kararının onanması gerektiği savunulmuştur.
TÜRK MİLLETİ ISMINE
Karar veren Konya Nahiye Yönetim Duruşması 3. İdari Dava Dairesi’nce işin gereği görüşüldü:
Dava; … Vilayet Emniyet Müdüriyetinde polis memuru olarak hizmet yapmakta iken, “Devlet Memurları tarafından yapılamayacağı Devlet Memurları Kanununda gösterilen çıkar getirici uğraşılarda bulunmak” fiilini işlediği nedeniyle hakkında başlatılan soruşturma neticesinde getirilen teklif üzerine Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğünün 8/29. Unsuru uyarınca Meslekten Çıkarma cezasıyla tecziye edilmesine dair 07.01.2016 tarih ve 2016/1 karar sayılı Emniyet Umumî Müdüriyeti Yüksek Disiplin Şurası Kararının iptali ile süreç nedeniyle mahrum kaldığı ve kalacağı tüm nakdî ve özlük haklarının iadesi istemiyle açılmıştır.
Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğünün 8. hususunun (29) nolu bendinde; “Devlet Memurları tarafından yapılamayacağı Devlet Memurları Kanununda gösterilen kar getirici uğraşılarda bulunmak,” fiili meslekten çıkarma cezasını gerektiren fiil ve haller arasında sayılmıştır.
682 sayılı Umum Kolluk Disiplin Kararları Hakkında Kanun Kararında Kararnamenin Süreksiz 1. unsurunda; “Bu unsurun yürürlüğe girdiği tarihten evvel 657 sayılı Kanun, 6413 sayılı Kanun ve 3201 sayılı Kanun ile 23/3/1979 tarihli ve 7/17339 sayılı Bakanlar Heyeti Kararı ile yürürlüğe konulan Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü kararlarına nazaran resen yahut yetkili disiplin heyetlerince verilmiş olan disiplin cezaları bu Kanun Kararında Kararname kararları uyarınca verilmiş addolucağı” kararına bölge verilmiştir.
Anayasa’nın 129. unsurunun 2. fıkrasında, memurlar ve öbür kamu hizmetlileri ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları mensuplarına savunma hakkı tanınmadıkça disiplin cezası verilemeyeceği karara bağlanmıştır.
Anılan Anayasa kararının münasebetinde, “yapılacak disiplin kovuşturmalarında ve disiplin cezası pratiğinde ilgiliye isnad olunan hususun bildirilmesi, dinlenilmesi, savunmasını yapma imkanı tanınması bu unsur ile teminat altına alınmaktadır” tabirlerine nokta verilerek, disiplin cezaları ile ilgili olarak Anayasal teminata bağlanan savunma hakkının içeriği belirtilmiştir.
682 sayılı K.H.K.’nın “Savunma Hakkı” başlıklı 31. hususunda de; “(1) Disiplin amirleri yahut disiplin şuraları tarafından savunma alınmadan disiplin cezası verilemez. (2) Disiplin amirince yahut yetkili disiplin heyeti lideri ya da görevlendireceği konsey üyelerinden biri tarafından ilgiliden savunma istenir. Savunma için verilen mühlet yedi günden az olamaz. Mühleti içinde savunmasını yapmayan işçi, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır. (3) Hakkında disiplin soruşturması yapılan işçi, 2. fıkra mucibince kendisinden savunma istenmesinden itibaren soruşturma evrakını inceleme hakkına sahiptir. (4) Hakkında meslekten çıkarma cezası yahut Devlet memurluğundan çıkarma cezası istenen işçi, soruşturma evrakını incelemeye, tanık dinletmeye, disiplin heyetinde kelamlı yahut yazılı olarak kendisi yahut vekili vasıtasıyla savunma yapma hakkına sahiptir.” düzenlemesine bölge verilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 129. Unsurunda de, ”Yüksek disiplin heyetleri kendilerine intikal eden evrakların incelenmesinde, gerekli gördükleri takdirde, ilgilinin sicil belgesini ve her nevi evrakı incelemeye, ilgili kurumlardan malumat almaya, yeminli tanık ve bilirkişi dinlemeye yahut niyabeten dinletmeye, mahallen keşif yapmaya yahut yaptırmaya yetkilidirler. Hakkında memurluktan çıkarma cezası istenen memur, sicil evrakı hariç, soruşturma evrakını incelemeye, tanık dinletmeye, disiplin heyetinde kelamlı yahut yazılı olarak kendisi yahut vekili vasıtasıyla savunma yapma hakkına sahiptir.” kararına, 130. hususunda, “Devlet memuru hakkında savunması alınmadan disiplin cezası verilemez. Soruşturmayı yapanın yahut yetkili disiplin şurasının 7 günden az olmamak üzere verdiği mühlet içinde yahut belirtilen bir tarihte savunmasını yapmayan memur, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır.” kararına bölge verilmiştir.
Gerek 682 sayılı KHK da gerekse 657 sayılı DMK ‘da öteki cezalar bakımından memura yalnızca 7 günden az olmamak üzere savunma hakkı tanınmışken, memuriyetten çıkarma ve meslekten çıkarma cezaları açısından, soruşturma ile ilgili evrakın incelenmesinden yahut vekili vasıtasıyla kelamlı savunma yapılmasına kadar geniş bir savunma hakkı tanınmış bulunmaktadır.
Yasa koyucu disiplin cezası bakımından ilgili açısından en ağır sonuçları doğuran Devlet memurluğundan çıkarma ve meslekten çıkarma cezasının verilmesinde, bu biçimde bir savunma hakkının tanınmasını memur statüsü açısından kıymetli bir garanti olarak öngörmüştür
Anayasa ve 657 sayılı Kanun’un ve 682 sayılı KHK’nın yukarıda alıntısı yapılan hususlarının birlikte değerlendirilmesinden; Devlet memurunun yahut vesair kamu vazifelilerinin vazifesine son verilmesi sonucunu doğuran disiplin cezalarının verilebilmesi için, kelam konusu disiplin cezalarını vermeye yetkili merciiler tarafından, ilgili kamu hizmetlisinin hakkındaki tezleri, bu savların dayandığı delilleri, üzerine atılı fillerin hukuksal nitelendirmesini ve önerilen disiplin cezasını öğrenmesi sağlanarak, savunma yapmasına imkan tanınmasının hukuken farz olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda, Yüksek Disiplin Kurulunca hakkında Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılması teklif edilen ilgiliye son savunma hakkı tanınması gereklidir.
Dava belgesinin ile birebir soruşturma kapsamında tesis edilen bir öbür meslekten çıkarma cezasına dayanak olan soruşturma raporu ve eklerinin incelenmesinden; … Vilayet Emniyet Müdüriyeti buyruğunda polis memuru olarak vazife yapan davacı hakkında, düzmece evrak düzenleyerek av bayilerinden mermi aldığı ve bu mermileri para karşılığında piyasada sattığına ait ihbarın yapıldığı, bunun üzerine disiplin soruşturmasına başlanıldığı, bu soruşturma devam eder iken … bölgesinde yayın yapan N… isimli günlük siyasi gazetenin 15/16 ve 19 Ocak 2015 tarihli nüshalarında davacının gazetenin imtiyaz sahibi vekili olduğu cihetinde haberlerin çıkması üzerine bu bahsin da kıymetlendirilmesi için 30.01.2015 tarihli ek tahkik onayının verildiği, soruşturma ahir düzenlenen 24.11.2015 tarih ve 157 sayılı disiplin raporunda; T…ın 15.01.2015 tarihli … vilayetinde günlük olarak yayın yapan N… isimli günlük siyasi gazetenin imtiyaz sahibi vekili olarak çalışması, bu mevzuda alınan sözünde kız kardeşinin verdiği resmi vekalet ile imtiyaz sahibi vekili olarak çalıştığını kabul etmesi nedeniyle Devlet Memurları tarafından yapılamayacağı Devlet Memurları Kanununda gösterilen yarar getirici uğraşılarda bulunmak günahını işlediği kıymetlendirilerek Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğünün 8/29. hususu yeterince meslekten çıkarma cezasıyla tecziyesinin teklif edildiği, … Valiliği Vilayet Polis Disiplin Şurası tarafından 23/12/2015 tarih ve 2015/81 saylı karar ile Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğünün 8/29 hususu uyarınca “meslekten çıkarma” cezaları ile tecziyesine karar verilmek üzere ilgili belgenin Emniyet Umum Müdüriyeti Yüksek Disiplin Heyeti’ne sevk edildiği, öteki taraftan vilayet polis disiplin konseyi tarafından davacının savunmasının alındığı, Emniyet Umumî Müdüriyeti Yüksek Disiplin Heyeti’nin 07/01/2016 tarih ve 2016/01 sayılı kararı ile meslekten çıkarma cezası ile tecziyesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Vukuatta; Dairemizin 21.05.2018 tarihli ara karar ile davalı yönetimden, davacı hakkında “meslekten çıkarma” kararını veren Emniyet Umumî Müdüriyeti Yüksek Disiplin Konseyinde davacıya yazılı ve kelamlı savunma yapma imkanı tanınıp tanınmadığının sorulmasına varsa buna ait yazılı ve laflı savunma tutanaklarının istenmesine karar verildiği, gelen karşılıkta, davacının vilayet polis disiplin şurasının 10.12.2015 tarih, bila sayılı yazısı ile son savunma ve kelamlı savunma talebinin olup-olmadığının sorulduğu, savunma talebine yönelik geri bildirimde bulunulmadığı için karar merci olan EGM Yüksek Disiplin Şurası’na belgenin gönderilmesinden sonra bu konseyde ayrıyeten davacının yazılı ve laflı savunma yapması hususunda yeni bir davet yapılmadığı ve son savunmasının alınmadığının belirtildiği görülmüştür.
Bu durumda, yukarıda lafı edilen mevzuat kararları uyarınca hakkında meslekten çıkarma cezası teklif edilen davacı hakkında karar merci olan EGM Yüksek Disiplin Konseyi tarafından son savunması alınmadan tesis edilen dava konusu süreçte hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Öte yandan, Dairemizin bu kararı uyarınca davacı hakkında, son savunması alındıktan sonra yine süreç tesis edilebileceği de açıktır.
Buna ek olarak, davacının süreç nedeniyle mahrum kaldığı tüm nakdî ve özlük haklarının iadesi talebine gelince; Anayasa’nın 125. hususunun son fıkrası uyarınca, yönetimin, kendi hareket ve süreçlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu, kelam konusu istemin dayanağı olan sürecin yargı kararı ile hukuka uymaz bulunması nedeniyle bu talebin de kabulü gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle; istinaf müracaatının kabulüne, istinafa husus kararın kaldırılmasına, dava konusu sürecin iptaline, süreç nedeniyle mahrum kalınan nakdî ve özlük hakların davacıya ödenmesine, davacı tarafından birinci dava aşamasında yapılan 212,60-TL ve istinaf aşamasında yapılan 199,10-TL yargılama masrafları yekunu olan 411,70-TL istinaf yargılama sarfiyatı ile işbu kararın verildiği tarih itirabariyle yürürlükte olan Avukatlık Taban Fiyat Tarifesi uyarınca belirlenen 1.090,00 TL avukatlık fiyatının davalı yönetimden alınarak davacıya verilmesine, alansız alınan 35,90-TL harcın istem halinde öğrenim dairesince davacı tarafa iadesine, kararın bildirim tarihinden itibaren 30 gün içerisinde Danıştay’a temyiz yolu açık olmak üzere 19/10/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Memurlar
