Memurlar genel olarak her yıl kademe ilerlemesi her üç yılda bir ise derece yükselmesi yapmaktadır. Kademe ilerlemesinde ve derece yükselmesinde kural olarak vazifeye başlama tarihleri temel alınmaktadır. Hizmette bir yılını dolduran işçi bulunduğu derecede bir ileri kademeye ilerlemekte, bulunduğu derecede üç yılını tamamlayan işçi ise bir üst dereceye yükseltilmektedir. Lakin tıpkı tarihte vazifeye başlayan memurların kademe ve derece terfi tarihlerinin 657 sayılı Kanundaki özel kararlar sebebiyle farklılık gösterdiği durumlar oluşabilmekte, kurumların özlük ünitelerince memurların terfi tarihlerinin tek tek takip edilmesi mecburiliği ortaya çıkmaktadır.
Devlet Memurları Kanununun 64. hususuna nazaran kademe ilerlemesine hak kazanan her sınıf ve derecedeki memurlar, hak kazandıkları tarihten geçerli olmak üzere ve ayrıca bir sürece gerek kalmaksızın bir ileri kademeye ilerlemiş sayılmakta, kademe ilerlemesine hak kazanamayan memurlar, kurumlarınca her ay alınacak toplu onaylarla belirlenmekte, kademe ilerlemesi yapmış sayılanlardan ilerlemeye müstahak olmadıkları sonradan tespit edilenlerin kademe ilerlemeleri, ilerlemiş sayıldıkları tarihten geçerli olmak üzere iptal edilmektedir.
657 sayılı Kanunun 68. unsurunda ise derece yükselmesi için;
a) Üst derecelerden boş bir takımın bulunması,
b) Derecesi içinde en az 3 yıl ve bu derecenin 3. kademesinde 1 yıl bulunmuş,
c) Takımın tahsis edildiği misyon için öngörülen nitelikleri elde etmiş,
olması koşulları aranmaktadır.
Tıpkı tarihte misyona başladıkları halde kademe ve derece terfi tarihlerinin farklı olmasının sebepleri nelerdir?
Devlet memurlarının memuriyete atanmadan evvel yaptıkları kimi işler kısmen yahut büsbütün memuriyette geçmiş üzere sayılmaktadır. Bu biçimde sayılacak müddetler genel olarak 657 sayılı Kanunun 36/C hususunda belirtilmiştir. Ayrıyeten askerliğini memuriyet öncesi yapanların askerlik mühletleri de hizmetten sayılmakta, kademe ve derece terfi tarihlerinin belirlenmesinde dikkate alınmaktadır.
657 sayılı Kanunun 36/C unsuruna nazaran;
– Teknik Hizmetler Sınıfı ve Sıhhat Hizmetleri ve Yardımcı Sıhhat Hizmetleri Sınıfı kapsamına giren memurların bu hizmet sınıfı kapsamına giren misyonları hangi statüde olursa olsun kamu kurumlarında yerine getirmişler se bu mühletlerin tamamı memuriyette geçmiş kabul edilmekte ve terfi tarihini öne çekmektedir. Bu kapsamda hür olarak yahut özel kuruluşlarda çalışılan mühletlerin ise dörtte üçü memuriyette geçmiş sayılmakta ve terfi tarihlerini değiştirmektedir.
– Avukatlık Hizmetleri Sınıfı kapsamına girenlerin memuriyetten evvel avukat olarak çalıştıkları mühletlerin dörtte üçü memuriyette geçmiş sayılmaktadır.
– Memuriyet öncesi gazetecilik yapmış olanların meslekleriyle ilgili misyonlarda istihdam edilmeleri şartıyla bu hizmetlerinin dörtte üçü memuriyette geçmiş sayılmaktadır.
– Özel okullarda öğretmenlik yaptıktan sonra Ulusal Eğitim Bakanlığına atananların özel okullarda geçen müddetlerinin üçte ikisi memuriyette geçmiş sayılmaktadır.
– 4/B kontratlı olarak çalıştıktan sonra memuriyete atananların bu mühletleri intibakta dikkate alınmaktadır.
– Tarım Kredi ve Tarım Satış Kooperatiflerinde çalıştıktan sonra memuriyete atananların bu mühletleri derece ve kademe terfisinde dikkate alınmaktadır.
Ayrıyeten memurken istifa edip 657 sayılı Kanunun 92. unsuru kapsamında atananların geçmiş hizmetlerinin tamamı memuriyette sayılmakta terfi tarihleri tekrar atandığı tarihe nazaran değil eski hizmetleri dikkate alınarak belirlenmekte, memuriyette iken üst tahsili bitirenlerin intibakı yapılırken emsaline takılma durumunda terfi tarihleri emsali temel alınarak tekrar belirlenmektedir.
Görüleceği üzere tıpkı tarihte vazifeye başlayan iki memurun derece ve kademe terfi tarihleri askerlik, üst tahsili bitirme yahut memuriyet dışındaki öbür hizmetlere nazaran değişkenlik gösterebilmektedir.
Pekala tüm memurları kapsayacak formda tek bir terfi tarihinin belirlenmesi mümkün müdür? Diğer bir tabirle tüm memurlar 29 Ekim Cumhuriyet bayramında kademe ve/veya derece terfii yapsalar nasıl olur?
Mevcut mevzuat çerçevesinde bu uygulama memur alımlarının her yıl 29 Ekimde yapılması halinde mümkün olabilecektir. Kamu kurumları farklı tarihlerde işçi alımı yaptıkları için bu mümkün değil. Lakin, TSK’da vazifeli askeri işçi için misal bir uygulama yapılmaktadır. Subay ve astsubayların terfi tarihi 30 Ağustos olarak uygulanmaktadır. Bu çalışanı subaylık nasıpları hangi tarihte olursa olsun, kademe ilerlemesi yahut üst rütbeye yükselmelerine temel olacak nasıpları onay takvim yılının 30 Ağustos tarihi temel alınmaktadır.
Tüm memurların terfi tarihi 29 Ekim olarak belirlense bu durum özlük ünitelerinin ve atamaya yetkili amirlerin yükünü kıymetli ölçüde azaltacaktır. Yıl içinde hangi tarihte atanırsa atansın memurlar 29 Ekimde misyona başlamış üzere kabul edilecek, ilerleyen devirde kademe ve derece ilerlemeleri birebir tarihte yapılmaya devam edecektir. 29 Ekim öncesi ve sonrası atananların fazla yahut eksik kalan müddetleri memuriyet kıdemlerinde ayrıyeten kıymetlendirilerek bir hak kaybı yaşanması önlenebilecek, üst derecelere atanmada takım ezası olması durumunda kıdemi yüksek olanlara öncelik verilebilecektir.
Ufukta bir işçi ıslahatı gözükmüyor. 657 sayılı Kanunla uzunca bir müddet daha birlikte olacağımız anlaşılıyor. Mevcut kademe ve derece sistemi ise 657 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği periyottaki gücünü ve tesirini büyük ölçüde kaybetmiş durumda. Şu anda aylık ölçüsünün belirlenmesinde en değerli etken memurun takım unvanı.
Sonuç olarak memurlar için -29 Ekim olabilir, diğer bir tarih olabilir- tek bir terfi tarihi belirlenmesinin uygulanabilir bir sistem olduğunu, pratik açıdan pek çok yararlar sağlayacağını, özlük ünitelerinin ve atamaya yetkili amirlerin iş yükünü değerli ölçüde azaltacağını değerlendirmekteyiz.
Memurlar
