Soru: Merhaba bende devlet hastanesine yeni atandım, kendi adıma ticari araç alabilir miyim?
Yanıt: 657 sayılı Kanunda memurlar için getirilen yasaklardan biri ticaret yapma ve öbür yarar getirici faaliyetlerde bulunma yasağıdır. Kanunda bu fiilin karşılığı olarak kademe ilerlemesinin durdurulması cezası öngörülmüştür.
Kanunun yasak kapsamını düzenleyen 28. unsurunda, “Memurlar Türk Ticaret Kanununa nazaran (Tacir) yahut (Esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamaz, ticaret ve sanayi kurumlarında vazife alamaz, ticari mümessil yahut ticari vekil yahut kollektif şirketlerde ortak yahut komandit şirkette komandite ortak olamazlar. (Görevli oldukları kurumların iştiraklerinde kurumlarını temsilen alacakları misyonlar hariç). Memurlar, mesleksel faaliyette yahut hür meslek icrasında bulunmak üzere ofis, ofis, muayenehane ve gibisi yerler açamaz; gerçek şahıslara, özel hukuk hükmî bireylerine yahut kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ilişkin rastgele bir iş yerinde yahut vakıf yükseköğretim kurumlarında çalışamaz.
Memurların üyesi oldukları yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve kanunla yahut Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulmuş yardım sandıklarının idare, kontrol ve disiplin şuraları üyelikleri ile özel kanunlarda belirtilen vazifeler bu yasaklamanın dışındadır.
Eşleri, reşit olmayan yahut mahcur olan çocukları, yasaklanan faaliyetlerde bulunan memurlar bu durumu 15 gün içinde bağlı oldukları kuruma bildirmekle yükümlüdürler.” denilmektedir.
Husus kararında yapılmasına müsaade verilen faaliyetlere ek olarak yasaklama kapsamına girmeyen durumların da ticaret yapma ve başka yarar getirici faaliyetlerde bulunma olarak değerlendirilemeyeceği kanaatindeyiz.
Öteki taraftan, Kontratlı Işçi Çalıştırılmasına Ait Asılların 8. unsurunda ise, “Mukavele ile çalıştırılan işçi dışarıda yarar getirici öbür bir iş yapamaz (Avukat, dava vekili, günün yahut haftanın belli saatlerinde çalıştırılacak doktor ve uzman doktor, ilçe ve bucak belediyelerinde çalıştırılacak teknik işçi ve 657 sayılı Kanunun Ek süreksiz 12 ve 13 üncü unsurlarında sayılan işçi ile yurtdışındaki Enformasyon Merkezlerinde görevlendirilecek editörler hariç).” kararı yer almaktadır. Unsur kararında yasaklanan yarar getirici işin kapsamıyla ilgili açıklık olmadığı için bu hususta 657 sayılı Kanunun 28. unsuru temel alınmaktadır.
Yasak kapsamını belirledikten sonra memurun yahut kontratlı çalışanın ticari araç sahibi olmasının tek başına bir sorun oluşturmayacağı kolaylıkla anlaşılabilecektir. İsterse tır sahibi olunsun üstte açıkladığımız yasak kapsamına giren faaliyetler yapılmadığı sürece ticaret ve çıkar getirici faaliyet yasağı ihlal edilmeyecektir.
Memurlar
