Soru : Memur hakkında ceza davası diye açıldı idari soruşturma bekletilebilir mi? Hadise üzerinden şu anda 13 ay geçti rastgele bir soruşturma geçirmedim. Bana daha sonra dava sonucuna nazaran soruşturma açıyoruz diyebilirler mi?
Yanıt: Devlet Memurları Kanununun 136. Unsuruna nazaran tıpkı vakadan ötürü memur hakkında ceza kovuşturmasına başlanmış olması, disiplin kovuşturmasını geciktirmemekte, memurun ceza kanununa nazaran mahkum olması yahut olmaması halleri ayrıyeten disiplin cezasının uygulanmasına ket olmamaktadır.
Kanunun 127. Hususunda ise, “Bu Kanunun 125 inci hususunda sayılan fiil ve halleri işleyenler hakkında, bu fiil ve hallerin işlendiğinin öğrenildiği tarihten itibaren;
a) Uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarında bir ay içinde disiplin soruşturmasına,
b) Memurluktan çıkarma cezasında altı ay içinde disiplin kovuşturmasına,
Başlanmadığı takdirde disiplin cezası verme salahiyeti zamanaşımına uğrar.
Disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallerin işlendiği tarihten itibaren nihayet iki yıl içinde disiplin cezası verilmediği takdirde ceza verme salahiyeti zamanaşımına uğrar.” kararları bölge almaktadır.
Laf konusu kararlar birlikte değerlendirildiğinde, yargılama sürecinin devam etmesinin, memur hakkında disiplin soruşturması yapılmasına yahut yapılan soruşturmanın durmasına tesiri bulunmadığı kesin olarak anlaşılmaktadır. 127. hususta öngörülen hengam aşımı mühletleri dolabileceğinden, yargılama sürecinin sonuçlanmasını beklemek mümkün değildir. Kanun kararı açık olup, yargılama sürecinin disiplin devir aşımını durdurucu yahut kesici tesiri bulunmamaktadır. Yargılama devam ediyor olsa bile başlamış olan disiplin soruşturması tamamlanacak, soruşturma raporunun içeriğine nazaran disiplin cezası verilecek yahut verilmeyecektir.
Bu durum pratikte dertler yaşanmasına sebebiyet vermektedir. Duruşmada beraat ettiği halde disiplin cezası verilmesi yahut zıddı olarak mahkum olduğu halde disiplin cezası almama durumları oluşabilmektedir.
Lakin, disiplin süreci devam ederken yargılamanın sona ermesi halinde verilen duruşma kararının disiplin cezası verilmesi yahut verilmemesi üzerinde tesiri bulunmaktadır. Danıştay 10. Dairesinin 27.10.1987 gün ve E.1987/2015, K.1987/1721 sayılı Kararında, “Bir kamu hizmetlisinin üzerine atılı disiplin hatası, birebir hengamda ceza maddesine nazaran kabahat niteliğinde ise ve ceza yargılaması sonucunda cürmün ögelerinin oluşmaması ya da günahın o kişi tarafından işlenmediğinin saptanması gerekçesiyle ilgili beraat etmiş ise bu beraat kararının disiplin cezası verilmesindeki bağlayıcılığı tartışmasızdır. Lakin delil zayıflığı nedeniyle verilen bir beraat kararı, disiplin cezası verilmesi konusunda mutlak mealde bağlayıcı nitelikte değildir. Esasen ceza hukuku açısından da delil zayıflığı nedeniyle verilen beraat kararı tam aklanma niteliği taşımamaktadır. Bu nedenle davacının, delil zayıflığından beraat etmesi önünde hadisenin, disiplin soruşturması sırasında toplanan deliller ve tanık sözleriyle irdelenmesi gerekmektedir.” denilmektedir. Bunun aykırısı bir durumda yani, yargılama sonucu günahı sabit görülerek mahkum olan bir memur için yönetimin disiplin sürecinde bu fiil işlenmemiştir diyerek soruşturmayı sonuçlandırması akıllıca olmayacaktır.
Sonuç olarak, 657 sayılı Kanunun 127. hususunda belirtilen vadeler geçtikten sonra yönetimin duruşma kararını münasebet göstererek soruşturma açması ve disiplin cezası vermesi mümkün değildir. Gelgelelim yargılama sonucunda verilen mahkumiyet kararı memurluğa mahzur nitelikte ise yönetimin 98/b hususu kapsamında ilgilinin memuriyetine son vermesi gerekecektir.
Memurlar
