İlçeye bağlı Aktarla köyünde 1994 yılında yapılan kurtarma hafriyatında lahit bulundu. Roma periyoduna ilişkin lahidin üzerinde Grekçe harflerden oluşan sözler ve Yunan mitolojisinde gözlerine bakanı taşa çevirdiğine inanılan Medusa figürü olduğu belirlendi. Yapılan incelemelerde lahidin üzerinde, ‘Her kim ki hürmet ve merhamet hisleriyle yaklaşanlar Rab’dan iyilik görsünler. Lakin makus niyetle yaklaşanlar, mezarı ele geçirmeye çalışanlar yahut diğer bir kötülük yapanlar için bu dünya basılmaz, denizler aşılmaz olsun. Çocuklarının, bilhassa de eşlerinin hayrını görmesin, rızkı azalsın’ formunda beddua yazıldığı belirlendi. 1700 yıl öncesine ilişkin gizemli lahit, Amasya Müzesi’nde sergileniyor.
‘MEZAR SOYULMASIN VE TAHRİP EDİLMESİN DİYE YAZILMIŞ’
Lahit hakkında bilgi veren Amasya Müzesi Müdürü Celal Özdemir, “Beddualı lahidin üzerinde antik çağ mitolojisinde gözlerine bakan bireylerin taşa çevirdiğine inanılan Medusa’nın kabartmaları, çeşitli mitolojik yaratıklar ve o günün modası olan eserler var. Nureni Aktarla Lahdi dediğimiz lahit müzemizde sergileniyor. Lahidin 3 tarafında kabartma olarak tasvir edilmiş çeşitli mitolojik yaratıklar var. Bu lahidin batı dar yüzünde 5 satırlık Grekçe antik bir yazıt var. Elimizdeki bilgilere nazaran, mezarlar çoklukla antik devrin inancı gereği meyyit gömerken, günlük hayatta kullandıkları değerli eşyaları mezarın içerisine meyyit ikramı olarak bırakıyorlar, öbür dünyada kullansın diye. Bunun sonucunda de genelde antik mezarların birden fazla soyguna tabi tutuluyor, tahrip ediliyor. Bunu önlemek için mezar sahibi, muhtemelen ölmeden evvel imalatını vermiş, bu lahdi yaptırmış, akabinde da mezarın soyulmaması ve tahrip edilmemesi için Grekçe beddua yazdırmış. Yeniden tıpkı vakitte mezarı korusun diye antik devirde çok korkulan bizim Gorgo kızları dediğimiz Medusa’nın kabartmaları da yapılmış. Tüm bunlar mezarın soyulmaması, içindeki meyyit armağanlarının alınıp çalınmaması, mezara ziyan verilmemesi için yapılan ihtar niteliğinde yazılardır” dedi.
‘BEDDUAYA KARŞIN MEZAR SOYULMUŞ’
Beddua ve ikazlara karşın mezarın, Roma periyodunda soyulduğunu belirten Özdemir, “Yaklaşık 1700-1800 yıllık bir mezar lahit. Mezar sahibinin profilden verilmiş bir kabartması var, tekrar mezar sahibesinin eşinin kabartması da var. Kurtarma hafriyatı yaptığımız periyotta lahdin içinde 4 iskelet bulduk. 2’si yetişkin anne ve babaydı, 2’si de kenara alınmış çocuk iskeletleriydi. Medusa kabartmalarına ve beddua yazılarına karşın mezarın dar yüzünden girilerek mezarın içerisindeki meyyit armağanları olarak tabir ettiğimiz takıların ve değerli eşyaların alındığını belirledik. Yani beddualara ve ihtarlara karşın maalesef mezarı soymuşlar. Kurtarma hafriyatını yaptığımız periyotta hiçbir meyyit ikramı bulamadık. Şu an müzemizde sergilenen bu lahit, müzemizin de en farklı ve dikkat çeken yapıtlarının başında geliyor” diye konuştu.
Memurlar
