Dava konusu süreçte Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesinde araştırma vazifelisi olarak 35 inci husustan ötürü mecburi hizmetle yükümlü bir öğretim elemanı diğer bir yükseköğretim kurumuna tabip öğretim üyeliği için atanmaya hak kazanmıştır.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ilgilinin mecburi hizmetinin bulunması ve hizmetine gereksinim duyulması sebebiyle talebini reddetmiştir.
Yargıya yansıyan olay sonrası mevzu hakkında Yönetim Mahkemesi, davacının atanmak istediği hekim öğretim üyesi takımının, bulunduğu kurumda ifa ettiği araştırma vazifelisi takımından daha üst bir vazife olduğu, atanmak istediği yerde kendi özel şartlarına, maddi ve manevi olarak kendini geliştireceğine inandığı bir vazifede daha verimli olabileceği konularını göz önüne alarak süreci iptal etmiştir.
Danıştay ise, mecburi hizmetle yükümlü olan kişinin devredilme yollarının (eş ve sıhhat mazereti) kanunda açık olduğu, bunun dışında bir takdir hakkının yargı kararıyla zorlanmasının hukuka uygun olmadığı, bu halde muvafakat taleplerine olumlu cevap verilmesinin gelişmekte olan üniversitelerde nitelikli akademik işçi açığına sebep olacağından ötürü dava konusu süreçte hukuka karşıtlık olduğuna hükmederek Yönetim Mahkemesinin kararını bozmuştur.
T.C.
DANIŞTAY
8. DAİRE
Temel: 2014/11523
Karar: 2019/3727
İstemin Özeti : Çanakkale Yönetim Mahkemesi’nin 15/10/2014 gün ve E:2014/621, K:2014/896 Sayılı kararının hukuka karşıt olduğu öne sürülerek, 2577 Sayılı Kanun’un 49. hususu uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi Kanısı : Davacının öğretim vazifelisi olarak vazife yaptığı kısım dava açıldığı sırada kapalı olup, öğrenci alımı olmadığından sürecin iptali istikametinde verilen karar bu istikametiyle hakkaniyete uygun olduğundan, İstemin reddi ile Mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
KARAR : Dava, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Çan Meslek Yüksekokulu Gereç ve Materyal Sürece Teknolojileri Kısmında araştırma vazifelisi iken, davacının Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Mühendislik ve Tabiat Bilimleri Fakültesi Materyal Mühendisliği Kısmında mevcut olan yardımcı doçent takımına atanması için muvafakat verilmemesine dair 07.03.2014 tarih ve 2837 Sayılı sürecinin iptali istemiyle açılmıştır.
Yönetim Mahkemesince, davalı idarece davacının hizmetine muhtaçlık duyulduğu münasebet gösterilerek muvafakat verilmemiş ve davacının her ne kadar yükseköğrenimine uygun bir meslekte vazifesini ifa etmekte olduğu görülmekte ise de, atanmak istediği yardımcı doçent takımının, bulunduğu kurumda ifa ettiği araştırma vazifelisi takımından daha üst bir vazife olduğu, atanmak istediği yerde kendi özel şartlarına, maddi ve manevi olarak kendini geliştireceğine inandığı bir misyonda daha verimli olabileceği konuları gözönüne alındığında, dava konusu süreçte hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle, sürecin iptaline karar verilmiştir.
2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Yükseköğretim Şurasının Görevleri” başlıklı 7. unsurunun (a) bendinde “Yükseköğretim kurumlarının bu Kanunda belirlenen hedef, maksat ve unsurlar doğrultusunda kurulması, geliştirilmesi, eğitim-öğretim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi ve yükseköğretim alanlarının muhtaçlık duyduğu öğretim elemanlarının yurt içinde ve yurt dışında yetiştirilmesi için kısa ve uzun vadeli planlar hazırlamak, üniversitelere tahsis edilen kaynakların, bu plan ve programlar çerçevesinde tesirli bir biçimde kullanılmasını nezaret ve kontrol altında bulundurmak” Yükseköğretim Konseyinin vazifeleri ortasında sayılmış, “Öğretim Elemanı Yetiştirme” başlıklı 35. hususunda “Yükseköğretim kurumları; kendilerinin ve yeni kurulmuş ve kurulacak başka yükseköğretim kurumlarının gereksinimi için yurt içinde ve dışında, kalkınma planı prensip ve amaçlarına ve Yükseköğretim Şurasının belirteceği gereksinime ve asıllara nazaran öğretim elemanı yetiştirirler.
Öğretim elemanı yetiştirilmesi maksadıyla üniversitelerin araştırma vazifelisi takımları, araştırma yahut doktora çalışmaları yaptırmak üzere öbür bir üniversiteye, Yükseköğretim Kurulunca süreksiz olarak tahsis edilebilir. Bu formda doktora yahut tıpta uzmanlık yahut sanatta yeterlik payesi alanlar, bu eğitimin sonunda takımlarıyla birlikte kendi üniversitelerine dönerler.
Yurt içi yahut yurt dışında yetiştirilen öğretim elemanları, genel kararlara nazaran bağlı oldukları yükseköğretim kurumlarında mecburi hizmetlerini yerine getirmek zorundadırlar. Bu mecburi hizmet, eş durumu ve sıhhat mazeretleri hariç olmak üzere diğer yükseköğretim kurumlarında ve kamu kurum ve kuruluşlarında yerine getirilemez. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyenlere, yükseköğretim kurumlarında misyon verilmez. Özel kanunlarla getirilen mecburi hizmet çalışmaları bu karar dışındadır. ” kararına yer verilmiştir. “Bir Üniversite İsmine Bir Öteki Üniversitede Lisansüstü Eğitim Gören Araştırma Vazifelileri Hakkında Yönetmelik”in 4. hususunun 4. fıkrasında da, 2547 Sayılı Kanun’un 35. hususuna paralel olarak, görevlendirilme yahut atama sürecinden evvel adaylardan, kendilerine takımı tahsis edilen üniversite yahut teknoloji enstitüsünde 2547 Sayılı Kanun’un 35. unsuru kuralları içinde lisansüstü eğitim-öğretim mühleti kadar mecburi hizmeti yerine getirmek zorunda olduklarına dair bir taahhüt ve kefalet senedi alınacağı belirtilmiştir.
Münasebetiyle, 2547 Sayılı Kanun’un 35. unsuru uyarınca öğretim elemanı yetiştirilmek üzere öteki bir üniversitede lisansüstü eğitim-öğretim yapmak üzere görevlendirilen araştırma vazifelileri için anılan Kanunda ve Yönetmelikte mecburi hizmet yükümlülüğünün öngörüldüğü tartışmasızdır.
Belgenin incelenmesinden, davacının Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Çan Meslek Yüksekokulu Materyal ve Materyal Sürece Teknolojileri Kısmı’nda araştırma vazifelisi olarak misyon yaptığı, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Mühendislik ve Tabiat Bilimleri Fakültesi Materyal Mühendisliği Kısmı’nda mevcut olan yardımcı doçent takımına atamasının yapılması için müracaatta bulunduğu, müracaatının kabul edilmesi üzerine Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Rektörlüğü’nden 11/12/2013 tarihli yazı ile muvafakat istediği, muvafakat verilmesi isteminin hizmetine gereksinim bulunduğundan bahisle, 07/03/2014 tarih ve 2837 Sayılı davalı yönetim süreci ile reddedilmesi üzerine anılan sürecin iptali istemiyle de iş bu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
2547 Sayılı Kanun’un üstte anılan 35. hususunun son fıkrası uyarınca öğretim elemanlarının mecburi hizmetlerini takımlarının bulunduğu yükseköğretim kurumunda yerine getirmeleri yasal bir mecburilik olup, bunların bu yükümlülüklerini yerine getirmeden, takımlarının bulunduğu yükseköğretim kurumunu onay vermesi konusunda yargı yoluyla zorlama imkanı bulunmadığı açıktır. Kaldı ki bu formda muvafakat taleplerine olumlu karşılık verilmesinin gelişmekte olan üniversitelerde nitelikli akademik işçi açığına sebep olacağından, dava konusu süreçte hukuka karşıtlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, davacının talebinin reddine ait süreçte hukuka karşıtlık bulunmadığından davanın reddi gerekmekte iken, dava konusu süreci iptal eden Mahkeme kararında türel isabet bulunmamaktadır.
SONUÇ : Açıklanan nedenlerle; Çanakkale Yönetim Mahkemesi’nin temyize mevzu kararının bozulmasına, evrakın yine bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın bildiri tarihini izleyen 15 ( onbeş ) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 26.04.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
Memurlar
