Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Siyaseti Heyeti (PPK) toplantı özetinde, “Gelişmiş ülkelerde siyaset faizlerinin düşük düzeylerini koruyacağına dair algının pekişmesi ve teşvik paketleri, önümüzdeki periyotta gelişmekte olan ülkelere yönelen portföy akımlarındaki olumlu görünümü sürdürebilecek ögeler olarak bedellendirilmektedir.” tabirlerine yer verildi.
Heyetin 24 Aralık’taki toplantısına ait yayımlanan özette, kasım ayında tüketici fiyatlarının yüzde 2,3 arttığı, yıllık enflasyon 2,14 puan yükselerek yüzde 14,03 olduğu belirtildi.
Enflasyondaki yükselişin temel mal ve besin kümelerinden kaynaklandığı, hizmet ve güç kümelerinde hudutlu artışlar gerçekleştiği bildirilen özette, besin enflasyonundaki yükselişte işlenmemiş besin kümesinin daha belirleyici olduğu, temel mal kümesinde ise güçlü malların olumsuz ayrıştığı tabir edildi.
Özette, bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonları ve eğilimlerinin arttığı kaydedildi.
Besin ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonunun kasım ayında 4,57 puan artışla yüzde 21,08’e yükseldiği hatırlatılan özette, şu değerlendirmelere yer verildi:
“İşlenmiş besin enflasyonu 1,43 puan artışla yüzde 15,92 olurken, işlenmemiş besin enflasyonu 8,24 puan yükselişle yüzde 27,02’ye ulaşmıştır. İşlenmemiş besin enflasyonundaki artışta, mevsim geçişine bağlı arz istikametli ögelerin yanı sıra birikimli döviz kuru tesirleriyle taze meyve ve zerzevat kıymetli rol oynamıştır. Öte yandan, memleketler arası ziraî emtia fiyatları ve döviz kuru gelişmelerini takiben, başka işlenmemiş besin içinde değerli yüke sahip olan yumurta ve tavuk kalemleri bariz fiyat artışları sergilemiştir. Kelam konusu gelişmeler işlenmiş gıdayı da olumsuz etkilemiştir. Ekmek ve tahıllardaki artış eğilimi kasım ayında hızlanmış, memleketler arası fiyatlar ve döviz kuruna hassaslığı yüksek olan katı ve sıvı yağlar kalemi güçlü fiyat artışlarıyla öteki işlenmiş besin kümesinde öne çıkmıştır.”
– “Enflasyon beklentilerindeki yükseliş aralık ayında devam etti”
Özette, güç fiyatlarının kasım ayında yüzde 0,84 arttığı, küme yıllık enflasyonunun sonlu bir yükselişle yüzde 4,28 olduğu belirtildi.
Memleketler arası petrol fiyatlarındaki gelişmeleri takiben akaryakıt fiyatlarının yüzde 1,37 artarken, konut kümesinde katı yakıt kalemindeki yüzde 3,44’lük artışın dikkati çektiği bildirilen özette, şunlar kaydedildi:
“Temel mal fiyatları kasım ayında yüzde 3,76 artmış, küme yıllık enflasyonu 3,23 puan yükselerek yüzde 15,32 olmuştur. Süratli kredi genişlemesine bağlı olarak güçlü seyreden iç talep şartları ve birikimli döviz kuru tesirleriyle sağlam mal kümesi enflasyonundaki yükseliş eğilimi barizleşmiş ve küme yıllık enflasyonu 6,71 puan artışla yüzde 26,5’e ulaşmıştır. Aylık yüzde 9,7 oranındaki artışla araba fiyatları öne çıkmış; mobilya ile elektrikli ve elektriksiz aletlerdeki güçlü fiyat artışları da sürmüştür. Öbür temel mallar kümesinde fiyat artışları sürat kazanmış ve yıllık enflasyon 2,06 puan artışla yüzde 11,46 olmuştur. Başka yandan, zayıf seyreden talep şartlarına bağlı olarak giyim ve ayakkabıda yıllık enflasyon düşmeye devam etmiş ve yüzde 0,76’ya gerilemiştir.”
Toplantı özetinde, hizmet fiyatlarının kasım ayında yüzde 0,62 arttığı, küme yıllık enflasyonunun 0,5 puan yükselerek yüzde 11,42 olduğu belirtildi.
Yıllık enflasyonun, lokanta-otel, ulaştırma ve öteki hizmetlerde artarken, kira kaleminde yatay seyrettiği, haberleşmede ise gerilediği bildirilen özette, döviz kuru gelişmelerinin öbür hizmetler kümesinde tesirini sürdürdüğü, şahsî ulaştırma araçlarının bakım ve tamiri, temel hastane hizmetleri ve dişçilik fiyatlarının yüksek fiyat artışlarıyla öne çıkan kalemler olduğu vurgulandı.
Özette, lokanta-otel fiyatlarındaki aylık artışın ise besin fiyatlarındaki gelişmelere paralel olarak güçlendiği söz edildi.
Enflasyon beklentilerindeki yükselişin aralık ayında devam ettiği kaydedilen özette, “Yıl sonu tüketici enflasyonu beklentisi 1,71 puanlık besbelli artışla yüzde 14,18’e ulaşmıştır. Orta vadeli beklentilerdeki güncelleme görece daha hudutlu kalmış; gelecek on iki ay beklentisi 0,07 puan artışla yüzde 10,84’e, gelecek yirmi dört ay beklentisi ise 0,04 puan artışla yüzde 9,24’e yükselmiştir.” değerlendirmesi yapıldı.
– “Küresel iktisada dair datalar üçüncü çeyrekte başlayan kısmi toparlanmanın devam ettiğine işaret etmektedir”
“Küresel iktisada dair bilgiler üçüncü çeyrekte başlayan kısmi toparlanmanın devam ettiğine işaret etmektedir.” tabirine yer verilen özette, fakat, aşıya dair olumlu gelişmelere rağmen, son periyotta artış gösteren Kovid-19 olayları nedeniyle global iktisada ait belirsizliklerin devam ettiği vurgulandı.
Özette, Avrupa ülkelerindeki salgına bağlı kısıtlamaların, dış talep ve ihracat görünümü üzerinde belirsizlik oluşturmakla birlikte, ihracattaki artış eğiliminin devam ettiği belirtildi.
Salgının ve sıhhat tedbirlerinin tüketim alışkanlıkları ve genel harcama davranışına mümkün tesirlerine yönelik belirsizliklerin sürdüğü kaydedilen özette, ham petrol fiyatlarının, salgın öncesindeki düzeylerinin altında seyretmekle birlikte, bir evvelki PPK devrini takiben yüksek oranda arttığı söz edildi.
Özette, buna ek olarak, başta endüstriyel metaller ve ziraî eserler olmak üzere güç dışı emtia fiyatlarında süregelen yükseliş eğiliminin üretici enflasyonu kanalıyla tüketici enflasyonu üzerindeki üst istikametli riskleri artırdığı aktarıldı.
Döviz kurlarının yanı sıra memleketler arası fiyatlardaki gelişmelerin bilhassa besin ve temel mal kümelerinde enflasyon eğilimini olumsuz etkilediği bildirilen özette, şu tabirlere yer verildi:
“Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler genişleyici nakdî ve mali duruşlarını sürdürmektedir. Gelişmiş ülkelerde uzun vadeli faiz oranları tarihi düşük düzeylerdeki seyrini sürdürürken, gerek merkez bankalarının açıklamaları gerekse piyasa beklentileri, düşük faiz ortamının uzun bir müddet devam edeceğine işaret etmektedir. Uygulanan siyasetlerin finansal piyasalar, büyüme ve istihdam üzerindeki aktifliği, ülkeler prestijiyle salgının seyri ile siyaset alanlarının büyüklüğüne nazaran farklılaşabilecektir. Gelişmekte olan ülkelerin portföy piyasalarında, iyileşen risk algısına bağlı olarak, bir evvelki PPK periyodunu takiben yüksek ölçülü girişler devam etmiştir. Çin hariç tutulduğunda, aralık ayında hem borçlanma senedi piyasalarına hem de pay senedi piyasalarına girişlerin arttığı görülmektedir. Gelişmiş ülkelerde siyaset faizlerinin düşük düzeylerini koruyacağına dair algının pekişmesi ve teşvik paketleri, önümüzdeki periyotta gelişmekte olan ülkelere yönelen portföy akımlarındaki olumlu görünümü sürdürebilecek ögeler olarak kıymetlendirilmektedir.”
Memurlar
