Türkiye Müteahhitler Birliğinin (TMB) yayınladığı ‘Nisan 2021 İnşaat Kesimi Tahlili Raporu’, dalda son devirde pandeminin de tesiriyle yaşanan badireleri gözler önüne serdi. Emtia fiyatları ve döviz kurlarında yaşanan yükseliş ile birlikte bölümde girdi maliyetlerinde görülen yüksek artışların önemli sorun olmayı sürdürdüğüne değinilen raporda, TÜİK İnşaat Maliyet Endeksi’nin ocakta yüzde 27,8, şubatta ise yüzde 27,6 arttığına dikkat çekildi. Raporda, geçen yıl konut fiyatlarında başlayan artışın, inşaat maliyetlerinde izlenen yükseliş paralelinde devam ettiği vurgulandı. Merkez Bankası tarafından hesaplanan Konut Fiyat Endeksi’nin ocakta yıllık bazda yüzde 30,4 artış kaydettiği hatırlatılan raporda, 2011 yılı başından bu yana açıklanan endeks bilgi setinde en süratli yıllık yükselişin yaşandığı kaydedildi.
İnşaat kesiminde piyasa koşullarındaki süratli değişim, kurdaki dalgalanmalar, salgın ve salgın önlemleri nedeniyle çalışma koşullarının değişmesi, iş programlarındaki aksamalar nedeniyle önemli finansal ve operasyonel problemler yaşandığı anlatılan raporda “Bu problemler devamında dalın çok sayıda alt kesimle bağı kapsamında iktisadın genelinde nakit muhtaçlığını artırarak kısa vadede kıymetli nakit akışı problemlerine sebep olmaktadır” denildi.
VERGİ YÜKÜ HAFİFLETİLMELİ
Mevcut tabloda, kamu projelerindeki maliyet artışlarının karşılanabilmesini teminen firmalara fiyat farkı ödemesi yahut koşula bağlı olmayan fesih hakkının tanınmasını içeren bir düzenleme gereksiniminin artarak devam ettiği vurgulanırken, şu tabirlere yer verildi: Dalın üzerindeki finansman yükünün hafifletilmesi konusunda bir gelişme beklenirken stopaj ve KDV tevkifat oranlarında yapılan artışlar firmalar üzerindeki baskıyı artırmıştır. Bu kapsamda kesim üzerindeki vergi yükünün azaltılması büyük ehemmiyet taşımaktadır. Dalda borçluluk oranlarında artış da sürmektedir. Yapılandırma 2020’de 25 milyar TL büyüklüğüne ulaşmıştır. İnşaat kesiminin problemli kredilerde başı çektiği izlenmektedir. BDDK bilgilerine nazaran; Ocak 2021 prestijiyle inşaat bölümünde kullanılan nakdi kredi toplamı bir yılda yüzde 20’den fazla artarak 300 milyar TL’ye ulaşmış, tıpkı devirde tahsili gecikmiş kredi oranı ise yüzde 9 olarak kaydedilmiştir.
KESİM NELER BEKLİYOR?
KREDİ KAMPANYASI TALEBİ
Birinci el konut satışlarının toplamdan aldığı hisse yüzde 30-31 bandına kadar düşerken, 2020 yılı yaz devri yüzde 60’a yaklaşan ipotekli satış oranı da yüzde 15-20 aralığına geriledi. Bu çerçevede bilhassa birinci el konut satışlarına yönelik düşük faizli tüketici kredisi kampanyalarının hayata geçirilmesinin dalın desteklenmesi açısından kıymetli olduğu belirtilmektedir.
YURT DIŞI İŞGÜCÜNE YASA
Bölümün yurt dışı projelerinde istihdam edilen ve sayısı yaklaşık 35 bin olarak söz edilen Türk işgücü sayısının salgının akabinde yaklaşık 100 bine çıkarılması öncelikli maksatlardan biri olarak belirlenmiştir. Yurt dışı müteahhitlik projelerinde istihdam edilen Türklerin elde ettikleri fiyat gelirlerinin vergiden istisna tutulması önerisi kapsamında TMB ile GİB bünyesinde çalışma başlatıldı. İşçi-işveren uyuşmazlıkları konusundaki meseleler için yasal düzenlemeye de muhtaçlık bulunuyor.
5,4 TRİLYONLUK ‘HASSASİYET’
Bölüm, yılın birinci üç ayında yurt dışında 3,1 milyar ABD doları fiyatında 52 proje üstlendi. Böylece yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinde bugüne kadar üstlenilen proje meblağı 424,5 milyar ABD Doları’na ve proje sayısı da 10 bin 725’e yükseldi. Önümüzdeki devirde Orta Doğu ve Afrika bölgelerinde 5,4 trilyon ABD doları büyüklüğünde yeni projenin hayata geçirilmesi beklentisi dalın güçlü olduğu bu coğrafyada izlenecek hassas ve proaktif yaklaşımları daha da değerli hale getirdi.
KONUT HESABI AKTİF OLMALI
Daha uzun soluklu olarak, konut segmentindeki canlanmanın pek çok dalda canlandırıcı tesiri dikkate alınarak alternatif gayrimenkul finansman modelleri geliştirilmesi ve bilhassa dar gelirliler için konut hesabı uygulamasının faal hale getirilmesi önerilmektedir. Ulaşılabilir konut arzının önünde yüksek olan arsa fiyatlarının da pürüz teşkil ettiği bedellendiriliyor.
BAŞKAN ÇELİK
Memurlar
