Ahmet Meşhur’un yazısı;
Maaş katsayısındaki artışlar kamu işçisine ve emeklilerine nasıl yansıyacak?
Kaynak ve Maliye Bakanlığı 6 Temmuz 2020 tarihinde mali ve toplumsal haklara ait genelge yayımlayarak memur ve memur emeklileri ile sözleşmeli işçiye ne kadar artırım yapılacağını belirledi. Artık memurlar, sözleşmeli işçi, kimi kamu işçisi ve memur emeklilerinin artırımdan nasıl etkileneceğini başlıklar halinde açıklayacağız. Başkaca, aşağıda açıklamış olduğumuz hususların yanında yapılan birçok ödemenin de maaş katsayısına bağlı olduğunu tabir etmek isteriz.
Memur maaş katsayıları ne kadar artacak?
Açıklanan pahalılık rakamları sonrasında memur ve memur emeklilerine yansıtılacak 5,75 nispetindeki artırıma nazaran 01/07/2020-31/12/2020 periyodunda beğenilen olmak üzere; Aylık katsayısı (0,154461), memuriyet taban aylığı göstergesine uygulanacak taban aylık katsayısı (2,417699), iş güçlüğü, iş riski, temininde güçlük ve mali sorumluluk artırımlarının aylık meblağlara çevrilmesinde uygulanacak yan ödeme katsayısı ise (0,048985) olarak belirlenecektir.
Bu rakamlardan aylık katsayısı ile taban aylık katsayısı emekli maaşını etkilemektedir. Münhasıran taban aylık katsayısındaki artışlar emekli maaşını hayli fazla etkilemektedir. Zira, memurlarda taban aylık meblağından gelir vergisi ve emekli kesintisi kesilmekte iken emeklilerde taban aylık meblağları üzerinden hiçbir kesinti yapılmamaktadır.
Sözleşmeli işçinin ahit tavanı ne kadar arttı?
Kamu kurumlarında birden fazla sözleşmeli işçi statüsünde çalışan işçi olduğu için bunların fiyat tavanları da nispeten farklıdır. Memur maaşlarına yansıtılacak artırım artışına nazaran 399 sayılı Kanun Kararında Kararname’nin 3’üncü unsurunun (c) bendi uyarınca sözleşmeli olarak çalıştırılan çalışanın fiyat tavanı 8.454,34 TL’ye yükseltilecektir.
Başbakanlık’ta Çalıştırılacak Sözleşmeli Işçi Hakkında Hizmet Mukavelesi Esaslarının 8’inci hususunda mekan alan Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Yöneticisi’nin aylık ahit fiyat fiyatı, 56.400 gösterge rakamı ile aylık katsayısının çarpımı suretiyle hesaplanan 8.711,6 TL’dir.
Mevzuatı uyarınca istihdam edilen sözleşmeli çalışanın hizmet akdi esaslarında mekan alan taban ve tavan fiyatları % 5,75 orantısında artırılacaktır.
18/7/2017 tarihli ve 2017/T-8 sayılı Yüksek Planlama Heyeti Kararı’na ekli (EK-I)’de gösterilen kümelerin en düşük ve en yüksek temel fiyatları ile bu kümelere nazaran temel fiyatı belirlenen çalışanın temel fiyatları % 5,75 nispetinde artırılacaktır. Temel fiyat artışıyla birlikte muvaffakiyet ve kıdem fiyatı de arttırılacaktır.
399 sayılı Kanun Kararında Kararname’nin kapsamı dışında kalan kamu iktisadi teşebbüsü ve bağlı iştiraklerinde (özelleştirme kapsam ve programında bulunanlar dahil) çalışan sözleşmeli işçinin 30/06/2020 tarihi itibarıyla muteber olan akit fiyatları %5,75 orantısında artırılacaktır. Lakin, bunların mukavele fiyatı meblağları, ilgili devirde anılan Kanun Kararında Kararname’nin eki (II) sayılı cetvele dahil emsali işçinin yekun kontrat fiyatı fiyatını geçmeyecektir.
Sözleşmeli bilişim işçisinin sözleşmeli tavan fiyatı 37 bin 684 TL oldu
Sözleşmeli Işçi Çalıştırılmasına Ait Esasların 3’üncü hususunun 2. fıkrasında taraf alan fiyat tavanı 7.536,85 TL’ye yükseltilecektir. Münhasıran bu fiyat 5502 sayılı Kanun’a nazaran istihdam edilen bilişim bilirkişilerinin akit tavanları ile 375 sayılı KHK kapsamında istihdam edilen bilişim eksperlerinin mukavele tavanlarını arttırdığını tabir etmek isteriz. Bu rakamlara nazaran 375 sayılı KHK kapsamında çalıştırılan sözleşmeli Bilişim Kompetanlarına ödenecek tavan brüt fiyat 7.536,85*4 = 30.147 TL, 5502 sayılı Kanun kapsamında çalıştırılan bilişim kompetanlarına ise tavan brüt fiyat 7.536,85*5 = 37.684 TL olacaktır.
Katsayı artışları taban geçim indirimini arttırdı mı?
Taban geçim indirimi meblağları 2020 yılının birinci 6 aylık periyodu için belirlenen taban fiyata nazaran belirlendiği için bu meblağlarda değişiklik olmayacaktır. Buna nazaran, 2020 yılının tamamında minimum geçim indiriminin hesaplanmasında esas alınacak brüt minimum fiyat meblağı 2.943 TL’dir.
Ayrıyeten, katsayı artışı, çalışmayan eş için 2.273, çocuklar için ise 250 gösterge (0-6 yaş için 500) rakamının maaş katsayısı ile çarpımından oluşan meblağ üzerinden ödendiği için çocuk ve aile yardımı fiyatını da arttıracaktır.
Maaş farkı ödemesi yapılacak mı?
Memur ve sözleşmeli işçi maaşları peşin ödendiği için 01/07/2020-14/07/2020 tarihleri arasındaki maaş farkı meblağları hesaplanarak hesaplara yatırılacaktır.
Muhtarların maaşları ne kadar arttı?
Köy muhtarları ile kent ve kasaba mahalle muhtarlarına, 14.750 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak ölçüde aylık ödenek verilir. Bu ödenek damga vergisi hariç rastgele bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz. Muhtar ödeneği, her ayın on beşinci günü vilayet hususî yönetimleri tarafından ilgililere peşin olarak ödenir.
Buna nazaran muhtar maaşları 14.750 * 0,154461 = 2.278,299 TL Bu meblağdan binde 7,59 damga vergisi olan 17 TL kesildiğinde muhtarlara ödenecek net maaş ise 2.261 TL olacaktır.
Mevt yardımı fiyatı ne kadar arttı?
657 sayılı Kanun’un 208’inci hususuna nazaran, ölen devlet memurunun yakınlarına 9500 * 0,154461 = 1.467,37 * 2 = 2.934,75 TL meblağında vefat yardımı ödenecektir. Memur olmayan eş ile aile yardımı ödeneğine müstehak çocuğu ölenlere ise 1.467,37 TL meblağında mevt yardımı ödenecektir.
Milletvekili iken vefat edenler için 9500 * 0,154461 = 1.467,37 * 12 = 17.608,554 TL mevt yardımı yapılacaktır. Lakin, milletvekilliği sona erenlerin ölmesi halinde ise 17.608,554/2 = 8.804 TL meblağında vefat yardımı yapılacaktır.
Doğum yardımı meblağı arttı mı?
Türk vatandaşlarına, canlı doğan 1. çocuğu için 300 TL, 2. çocuğu için 400 TL, üçüncü ve sonraki çocukları için 600 TL doğum yardımı yapılmaktadır. Bu yardım Türk vatandaşı olan ana yahut babaya, her ikisi de Türk vatandaşı ise anaya yapılmaktadır. Memur ve çalışanlarda bu kapsamda doğum yardımı almaktadırlar.
Bu fiyatlar uzun yıllardır artırılmamıştır. 2020 yılında en azından yine değerleme nispetinde arttırılmalıydı, lakin arttırılmadı. Ayrıyeten, 633 sayılı KHK’da nokta verilen bu düzenlemenin bir mantık içerisinde gözden geçirilmesinde yarar olduğunu düşünüyoruz. Hiç kimsenin bu rakamlara güvenerek çocuk yapmayacağını birilerinin hem anlaması hem de anlatması gerekiyor.
Memurlar
