Dünyada laboratuvar ortamında et üretimi çalışmaları hızlanırken, Türkiye’de de bu kapsamda Ankara Üniversitesi Kök Hücre Enstitüsü Lider Yardımcısı Prof. Dr. Can Akçalı ve takımı tarafından üretimi çok değerli olan et için fiyatı düşürebilecek bir çalışma yapıldı. Bu sayede hayvanları öldürmeden, alınan 1-2 santimetre büyüklüğünde biyopsilerden laboratuvar ortamında ‘temiz et’ üretimi yapmak artık mümkün oluyor. Prof. Dr. Can Akçalı, yaptığı açıklamada, bunun 2013 yılından beri üzerinde araştırma yapılan bir sistem olduğunu belirterek, “İlk kere 2013 yılında Hollanda’da bu formda laboratuvarda elde edilen etten hamburger elde edildi. Bu tadıma sunuldu. Lakin kilosu 300 bin dolardı. Daha sonra yapılan teknolojik gelişmelerle bu fiyat 2 bin 500-3 bin dolar civarında oldu. Bu fiyatın yüksek olmasının ve şimdi ticarileşememesinin nedenlerinden bir tanesi bu iş için kullanılan özel serumun çok değerli olması” dedi.
‘PATENT BAŞVURUSUNU YAPTIK’
Bu serumun anne karnındaki buzağıdan alınarak elde edildiğini söyleyen Prof. Dr. Akçalı, “1 kilogram et için bu serumdan 7 kilogram kullanmak gerekiyor. Bunun litresinin fiyatı da 400 dolar. Biz teknokentte kurduğumuz şirketle bu serumun yerine geçecek yeni bir solüsyon ürettik. Bu solüsyonun bize maliyeti 5-10 dolar ortasında. Bunun için hayvan kullanılmıyor ve buzağı serumları kadar tesirli olduğunu gösterdi. Bunun için eylül ayı içinde Amerikan Patent Enstitüsüne patent müracaatında bulunduk. Bizim yapmış olduğumuz çalışmalar laboratuvar ortamında etin ticarileşmesinin önündeki pürüzleri kaldırmaya yönelik. Dünyada yaklaşık 80 tane şirket var, bu şirketlerle de görüşüyoruz ve materyallerimizi onlara da yolluyoruz. Bu sayede biz küresel manada bu solüsyonların yerine geçebilecek bir solüsyon ürettiğimizi düşünüyoruz” tabirlerini kullandı.
‘GELENEKSEL ET KADAR SAĞLIKLI’
Üretilen etin en az klâsik et kadar sağlıklı olduğunu vurgulayan Prof. Dr .Akçalı, “Hatta klâsik et üretimi iklim konusunda, metan gazından ötürü karbondioksit salınımına neden oluyor. 1 kilogram etin üretimi sırasında 15 ton su harcanıyor, bu hayvanların beslenme ve barınması için 178 metrekarelik bir toprağa gereksinim var. Bu bütün bunları ortadan kaldırıyor. Yalnızca alacağınız bir biyopsi ile önümüzdeki yıllarda bu kadar fazla hayvan yetiştirmenin gereksinimi kalmayacak. Nüfusun artışına uygun olarak toprakları yahut su kaynaklarını artıramayacağımıza nazaran, herkesin kâfi bir formda protein tüketebilmesi için bu ilerde çok geçerli tahlil olacak. Klâsik hayvancılıkta hayvanları korumak hedefiyle kullanılan antibiyotikler burada kelam konusu olmadığı için insan sıhhati için kıymetli bir katkı olacak” diye konuştu.
‘2025 YILINDA PİYASADA OLACAK’
Prof. Dr. Akçalı, solüsyonunun hazır olduğunu ve yurt dışındaki değişik yerlerde de bunu sunduklarını belirterek, yatırımcılarla da görüştüklerini söz etti. Akçalı, “Birleşmiş Milletler Dünya Tarım Örgütü’nün raporuna nazaran, 2030 yılında yıllık et tüketiminin yüzde 10’unun laboratuvarda üretilen et olacağı öngörülüyor. Fiyatın düşmesi bunu daha da öne çekecek. Münasebetiyle bizim eserimiz hazır ama daha çok ölçüde üretip et üreten, bu alanda çalışan firmalarla iş birliği yaparak bunun devam etmesi gerekiyor ki küresel olarak bu eseri başka ülkelerle paylaşabilelim. 2025 yılında bunlar piyasada olacak. Ama bizim hedefimiz bunu daha düşük fiyata mal edip dünya üzerinde çok daha fazla insanın faydalanmasını sağlamak” dedi.
Memurlar
