Türkiye’nin cari açığında en değerli etken olarak gösterilen güçte son yıllarda alternatif kaynaklara yapılan yatırımlarla birlikte ithalat her geçen yıl düşmeye devam ediyor. Rüzgar gücü yatırımları da bu periyotta katlanarak sürüyor. 2003 yılında toplam konseyi güçten 0,1 oranında hisse alan rüzgar şurası gücünün 2021 yılı Ocak ayı sonu prestiji ile bu alandaki şurası gücü 9 bin 7 megavatta ulaşırken, toplam konseyi güçteki rüzgar gücü hissesi ise yüzde 9,4’e yükseldi. Bunun yanı sıra 2002-2020 yılları ortasında yapılan rüzgar yatırımları sayesinde yaklaşık 8 milyar dolarlık doğal gaz ithalatının da önüne geçildi.
HİSSESİNİ HER GEÇEN YIL ARTIRIYOR
- Yıllar prestijiyle rüzgardan elektrik gücü üretiminde de büyük artış sağlandı. 2003 yılında rüzgar kaynaklarından 61 gigawatt saat(GWh) üzere epey az ölçüde üretim gerçekleştirilirken, 2003 yılının toplam elektrik üretimi olan 140 bin 580 gigawatt saatlik pastadan yüzde 0,01’in altında hisse alındı. Geride kalan yıllarda üretim kaynaklarına yapılan yatırımların tesiriyle birlikte üretim 2020 yılında 305 bin 431 gigawatt saate kadar çıkarken, rüzgar gücü kaynaklı üretim 24 bin 703 Gigawatt saate yükseldi. Toplam üretimden rüzgarın aldığı hisse % 8,1’e kadar çıktı.
YATIRIMIN YÜZDE 25’İ RÜZGARA YAPILDI
Yıllara nazaran yapılan toplam şurası güç yatırımlarında da rüzgar gücü yatırımları yıldan yıla artış gösterdi. 2003 yılındaki konseyi güç yatırımlarında rüzgar gücü yatırımlarının yapılan yatırımlarda rüzgar gücüne hiçbir yatırım gerçekleşmezken, 2010 yılında yapılan yatırımlarda yüzde 10,5, 2015 yılındaki yatırımlarda yüzde 18,4, 2018 yatırımlarında yüzde 12,7, 2019 yatırımlarında yüzde 15,5 ve son olarak 2020 yılındaki yatırımların ise yüzde 25,1’lik hisse rüzgar konseyi gücü yatırımlarına ayrıldı. Geride bıraktığımız 2020 yılında 4 bin 944 megavatt ek heyeti güç yatırımı yapıldı. Bunun bin 242 megavattlık kısmını rüzgara yönelik yatırımlar oluşturdu.
ÜRETİM HIZLANDI
- Geçtiğimiz ocak ayı sonu itibariyle 9 bin 7 megavatt olan rüzgar konseyi gücünden üretilebilecek elektrik gücü 26 terawatt saat düzeyine kadar yükseldi. Ayrıyeten kelam konusu üretimle yıllık 1,2 milyar dolarlık doğal gaz ithalatı önlendi. Güç bölümünde kullanılan ekipmanlara yönelik yerli üretimle alakalı da çeşitli adımlar atılmaya devam ediyor. Bu kapsamda 2011 yılında; “Yenilenebilir Güç Kaynaklarından Elektrik Gücü Üreten Tesislerde Kullanılan Yerli Aksamın Desteklenmesi Hakkında Yönetmelik” (Yerli Aksam Yönetmeliği) yayımlanırken, uygulanan bu siyasetler sayesinde rüzgar santrallerinde kullanılan jeneratör, kanat, kule ve kule irtibat elemanları ülkemizde üretilmeye başlandı.
TÜRBİNLER EN AZ %65 YERLİ OLMALI
YEKA modeli kapsamında gerçekleştirilen bin megavatt kapasiteli YEKA Rüzgar-1 yarışını kazanan konsorsiyumun fabrika şirketi olan Siemens Gamesa şirketi tarafından 150 adet/yıl yahut 400 MW/yıl rüzgar türbini üretim kapasitesine sahip olacak ve yerli malı evraklı ve istenilen yerli katkı oranlarına nazaran üretilmiş yahut tedarik edilmiş aksamın kullanılacağı fabrikanın heyetimi tamamlandı. Fabrikada toplam yerlilik oranı minimum yüzde 65 olacak biçimde rüzgar türbinlerinin üretimi gerçekleştirilecek. Bununla birlikte Siemens-Gamesa tarafından yarış şartnamesi çerçevesinde yıllık taban 5 milyon dolar ar-ge yatırımı gerçekleştirilecek bir merkez kuruldu. Kelam konusu tesis bünyesinde mevzuyla ilgili içlerinde Türk kökenli bilim insanlarının da olduğu dünyada tanınmış uzmanlar misyon alıyor.
OCAK AYINDA REKOR GELDİ
- Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı’nın 2019-2023 Stratejik Planına nazaran 2023 yılında ulaşılması planlanan rüzgar heyeti gücü 11 bin 883 megavatt olarak belirlendi. Ayrıyeten 11. Kalkınma Planında 2023 yılı için yenilenebilir kaynakların elektrik üretimindeki hissesinin yüzde 38,3’e çıkarılması hedefleniyor. Geçtiğimiz Ocak ayında rüzgardan üretilen elektrik gücü 2,9 terawatt saat düzeyine kadar yükselirken, birebir aydaki toplam 27 terawatt saat elektrik üretiminin yüzde 10,7’sini oluşturarak aylık bazda rekor kırıldı. 26 Ocak 2021 tarihinde ise rüzgardan 170 bin 45 megavatt düzeyinde elektrik gücü üretilerek günlük bazda rekor kırılmış oldu.
Burak Karaca
Memurlar
