Medicana International İstanbul Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Tiryaki, “Kronik can meşakkati (Ennui), boşluk anlamsızlık yaşantısı kişiyi daima aşağı çeken, hayattan kopartan bir zihinsel pozisyon olması ile önemli bir bahistir. Öte yandan bağlantılı boyutlara dair ek işaretlerin varlığında muhakkak tıbbi bir tedavinin gerekli olduğu klinik depresyonu atlamamak emeli ile bir uzmana danışmak en uygun yaklaşımdır.” dedi.
Tiryaki, AA muhabirine kronik can düşüncesi ve keyifsizlik manasına da gelen Ennui hakkında açıklamalarda bulundu.
Ennui’nin söz manası olarak çeşitli sözlüklerde gına getirmek, usanç hali içinde tatminsizlikle yaşanan kronik can külfeti olarak tanımlandığını aktaran Tiryaki, “Kronik can ıstırabından muzdarip kişi bir cins künt duygulanım hali içinde hayattaki yapma etmelerin şeylerin değişik olmadığı, doyurucu olmadığına dair bir sorun hali içindedir.” tabirlerini kullandı.
Bu can düşüncesinin kişinin hayatı ile ilgili yaygın bir durum olabileceği üzere özgül durumlarla hudutlu da olabileceğini anlatan Tiryaki, “Örneğin iş, uğraşlar, geçmişte ilgi ve zevkle yürüttüğü hobiler ile ilgili bir can ıstırabı, boşluk, anlamsızlıkla ilgili olabilir. Kişinin geçmişte zevkle uğraştığı ilgileri yaşadığı hayatı artık can sorununun kaynağı haline gelmiş görünmektedir. Bunlarla yapacağı öteki bir şey kalmamış üzeredir.” diye konuştu.
“Keyif veren hareketler, objeler yığınına dönüşür”
Tiryaki, bu derin kronik can külfetinin, problemli bir ruh hali olduğunu belirterek, bunun, gerisi sıra geçip giden tekdüze günlerin, anların yaratacağı çeşitten bir iç kahrı olduğunu kaydetti.
Ennui’den muzdarip bireylerde iç probleminin hayatta kişinin zevk aldığı bütünün ve kesimlerinin manasının kaybı ile doğan bir boşluğun tatminsizliğini içerdiğini söyleyen Tiryaki, şunları kaydetti:
“Hayatımızı dolduran mana çerçevesini yitirmiş olmakla ilgilidir. Hayat ve ilgiler, kendi estetiğini yitirmiş üzeredir. Böylelikle geriye yalnızca bir vakalar, edimler, kanılar yığını kalmış görünür. Zevk doğuran ve mana dolu edimler yalnızca aksiyonlar, objeler yığınına dönüşür. Ömür sevincini kuran tüm tecrübeleri, hayat bilgisini bütünleştiren mana artık üretilememekte kurgulanamamaktadır.
Kişi artık ilgili bütün yapma etmelerle daha ne kadar gidebileceğini, bunlarla daha fazla ne yapabileceğini bilemez halde can düşüncesi çekmektedir. Ennui’den muzdarip bir kişi artık hayatı ile ne yapacağını bilemez bir halde derin bir can badiresi çeker. Fark ettiği ve yaşadığı bir usanç dolu problem halidir. Hayatının genelinde ya da değerli kısımlarında bu iç sorunu varoluşsal derinlikte, mananın kaybolması ile beslenen ve tahlili kolayına bulunamaz biçimde belirir.”
“Sorunu tanım etmek, lisana getirmek değişimin başlangıcı haline gelebilir”
Tiryaki, bu türlü bir hal ile baş etmek için farklı usulleri kullanmak gerektiğini söz ederek, yenilik arayışını canlandırmak ve çeşitlilik temin edebilmek gerektiğini kaydetti.
Tiryaki, birinci adım olarak hayatta sahiden ne yapmak istenildiği üzerinde düşünmeye başlamak gerektiğini belirterek, “Bu sorunun yanıtına, kendinize dışarıdan bakarak öteki birisine sorular sorarcasına soru sormakla yaklaşılabilir. Kendinize ‘Ne yapmak istiyorsun?’ çeşidi sorular sorarak kurduğunuz iç konuşmalar ya da yazmak işe yarayabilir.” dedi.
Bunun ötesinde diğerleri ile sorun hakkında konuşmanın da işe yarayabileceğini savunan Tiryaki, sorunu tanım etmenin ve lisana getirmenin değişimi başlatabileceğini söyledi.
Gündelik akışı değiştirmek, yeni etkinliklere vakit ayırmak, yeni beşerlerle tanışmak ve bunlarla gelen yeni tecrübeye, bilgiye açıklığın Ennui’ye yanıt olamasa da karşılığa giden yolda kişiyi harekete geçirebileceğini anlatan Tiryaki, şöyle konuştu:
“Ana odaklanmak ve gelen tecrübe fırsatlarını ertelememek, sevip sevmeyeceğiniz niyetinden bağımsız olarak tecrübelere açıklık şahsa yeni kapılar açabilir. Yalnızca yeni beşerlerle tanışmak değil var olan münasebetleri canlandırmak, yenilemek daha manalı, derin bağlantılara çevirmek keşfedilmesi gereken yaklaşımlardan biri olabilir. Sizde bu badireyi körükleyen örneğin televizyon programlarına takılıp kalmak üzere yineleyip durduğunuz davranışlar yerine yeni heyecanlar veren, yenilenme hissini taşıyan etkinliklere yönelmek sağlıklı bir bahşetme metodu olabilir.
Artık ve burada olmak günü, anı izlemek buna odaklanmak bununla birlikte kendi ömür tecrübelerinin üzerine düşünerek notlar almak varoluşsal can kahrına yanıtları yakalayabilmek için güçlü antrenmanlar olarak sayılabilir. Natürel tükenmiş bir durumda hissederken gevşemek ve dinlenmek çok işe yarayacaktır.”
Depresyonla bağı gözlenmeli
Medicana International İstanbul Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Tiryaki, epeyce problemli ruh halini dikkatle kıymetlendirmek gerektiğini söz ederek, ruh halinin klinik açıdan depresyon ile bağlantısının de gözlenmesi gerektiğini söyledi.
Tiryaki, “Kronik can derdi (Ennui), boşluk anlamsızlık yaşantısı kişiyi daima aşağı çeken, hayattan kopartan bir zihinsel pozisyon olması ile önemli bir bahistir. Öte yandan bağlı boyutlara dair ek işaretlerin varlığında katiyetle tıbbi bir tedavinin gerekli olduğu klinik depresyonu atlamamak emeli ile bir uzmana danışmak en uygun yaklaşımdır.” yorumunu yaptı.
Memurlar