Global piyasası 2 trilyon dolara yaklaşan kripto paralarla ilgili Türkiye’de büyük bir başı boşluk var. Kara para aklama, yurt dışına para kaçırma, vergi kaçakçılığı ile yer altı dünyasının her türlü işlerini perdeleyen piyasa ile ilgili, Türkiye’de şu ana kadar rastgele bir düzenleme yapılmadı.
ÇİFTLİK BANK TARZI VURGUN YAPILIYOR
Türkiye’de kripto para alım satımına bulaşan kişi sayısı 2 milyon 400 bin kişiyi aştı. Bu sayıyla Türkiye, bitcoin ve gibisi paralara piyasalarının büyüklüğü sıralamasında dünyada altıncı Avrupa’da ise birinci sırada. Hiçbir düzenlemeye natürel olmayan bu derece büyük ve başıboş piyasada dolandırıcılar istedikleri üzere at koşturuyor. Çiftlik bank örneğinde olduğu üzere, vatandaşlardan para toplayan çetelerin dadandığı kripto para piyasasında da piramit sistemiyle büyük vurgunlar yapılıyor. Son olarak İstanbul merkezli yürütülen bir soruşturmada kripto para üzerinden vurgun yapan bir çetenin 328 vatandaşı mağdur ettiği ortaya çıkarıldı. 37 kişilik çetenin 16 milyon liralık dolandırıcılık yaptığı belirlendi.
İLGİLİ KURUMLAR SESSİZ
Bahisle ilgili düzenleme ve denetleme yetkisi olan kurumların ağzını bıçak açmıyor. Büyük mağduriyetlere neden olan ve binlerce kişinin dolandırıldığı büyük bir vurgun piyasasına dönüşen kripto paraların alım satım ve kullanımına ait sorulan sorular karşılıksız kalıyor. Sermaye Piyasası Konseyi (SPK), Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Konseyi (BDDK) ile İştirak Bankaları Birliği Bünyesinde faaliyet yürüten Merkezi Müracaat Konseyi’ne bahisle ilgili Yeni Şafak’ın yönelttiği sorular yanıtsız kaldı.
ONLAR SUSSA DA UZMANLAR UYARIYOR
Merkez Bankası, SPK ve BDDK üzere düzenleme ve denetleme yetkisi olan kurumlar, olup bitenleri seyretmekle yetinirken, uzmanların “kripto paralara karşı temkinli ve aralıklı olun” tavsiyesinde bulunuyor. Piyasa uzmanları; bitcoin ve emsal kripto para ünitelerine yönelik düzenlemelerin olmamasının kullanıcılar açısından büyük risk taşıdığını belirtiyor.
AMAN BİZİ KARIŞTIRMAYIN
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ise bahsin öncelikli muhatabının Merkez Bankası olduğunu savundu: “Şu an sorularınıza resmi olarak karşılık veremeyeceğiz. Şayet rastgele bir düzenleme olursa bunun düzenleme tarafı ile ilgileneceğiz. Merkez Bankası’nda bu türlü bir çalışma var. BDDK’da bu mevzuyla ilgili şu an bir çalışma yok. Muhatabı biz değiliz.”
SPK TOPU MALİYE BAKANLIĞI’NA ATTI
Bir dizi soru yönelttiğimiz Sermaye Piyasası Şurası (SPK), topu Hazine ve Maliye Bakanlığı’na atarak sessiz kalmayı tercih etti. Bunun yalnızca kendilerini ilgilendiren bir mevzu olmadığını tabir eden SPK, “BDDK, Merkez Bankası ve MASAK ayağı da olduğu için şu anda karşılık vermenin gerçek olmayacağını düşünüyoruz. Evvelki devirde Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın bununla ilgili çalışmaları vardı. Münasebetiyle bu sorulara yanıt vermek şu an uygun değil” demekle yetindi.
İKİ GÜN ORTAYLA %23’LÜK OYNAKLIK
Son günlerde süratle yükselen fiyatıyla rekor üstüne rekor kıran kripto para ünitesi Bitcoin’in piyasa bedeli 1 trilyon dolara ulaştı. Tüm kripto para ünitelerinin piyasa kıymeti ise bu yıl 2 katından fazla artarak 800 milyar dolardan yaklaşık 1,7 trilyon dolara yükseldi. Kripto para ünitelerinde fiyatlardaki çok oynaklık dikkati çekiyor. Bitcoin, 21 Şubat’ta 58 bin 319 dolarla tarihi tepesini görmesinin akabinde, 23 Şubat’ta yaklaşık yüzde 23 gerileyerek 44 bin 889 dolara kadar düştü. İki gün ortayla yaşanan bu sert dalgalanma bile kripto paraların inançsız yatırım aracı olduğunu göstermeye yetiyor.
ABD VE AVRUPA YAKINDAN İZLİYOR
Finansal otoriteler, her geçen gün ilginin artmasıyla kripto paralara ait çalışmalarına sürat verirken, regülasyon davetleri da ağırlaşmaya başladı. ABD Merkez Bankası (FED) ile Avrupa Merkez Bankası (ECB)nin de ortalarında bulunduğu birçok merkez bankası dijital para ünitelerini gündemlerine aldı. ABD Hazine Bakanı Janet Yellen ile ECB Lideri Christine Lagarde Bitcoin’i “spekülatif bir yatırım aracı” olarak nitelendirirken, Lagarde kripto varlıklara düzenleme getirmeyi planladıklarını belirtmişti. İrlanda Merkez Bankası Lideri Gabriel Makhlouf ise, “bitcoin yatırımcıları her şeyini kaybedebilir” ikazında bulundu.
YANITSIZ KALAN SORULAR
Sermaye Piyasası Konseyi (SPK)’ya ve Bankacılık Düzenleme Ve Denetleme Kurumu(BDDK)’ye sorduğumuz lakin yanıtsız bırakılan sorularımız şöyle:
-İnternet ortamında dijital para olarak tanımlanan ve yaygınlaşan uygulamalara yönelik değerlendirmeniz nedir?
-Bitcoin ve gibisi paraların alım satımı ve kullanımıyla ilgili Türkiye’de rastgele bir düzenleme olmadığı için bahse husus süreçlerin riskli olduğunu düşünüyor musunuz?
-Türkiye’de bitcoin üzere kripto paraların alım satımını yapan şirket ve platformlar, kurumunuzdan müsaade almak zorundalar mı?
-Türkiye’de faaliyet gösteren bankalardan bitcoin üzere kripto paraların alım satımı yahut kullanımı ile ilgili rastgele bir talep aldınız mı bugüne kadar?
-Türkiye’de rastgele bir bankaya kripto para alım satımı hizmeti konusunda müsaade verdiniz mi?
-Vatandaşlardan yahut bankalardan bitcoin vb kripto paralarla ile ilgili şikayet aldınız mı?
Bitcoin ve başka kripto para türevlerinin rastgele bir resmi kuruma dayanmıyor olması, gayri meşruluklarını mı gösteriyor? Kurumunuzun bu husustaki kanısı nedir?
-Yatırımcısının kimliğinin zımnî olması; vergi kaçırma, kara para aklama ve uyuşturucu ticareti üzere yasal olmayan işlerde kullanılmasını kolaylaştırıyor. Türkiye’de düzenleyici ve denetleyici kurumlar buna karşı hangi yollarla uğraş ediyor?
O DA SESSİZ
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın 2017’de kripto paralarla ilgili tutumu netleşmesine karşın; Türkiye İştirak Bankaları Birliği (TKBB) Merkezi İstişare Şurası’nın mevzuyla ilgili topa girmek istememesi dikkat çekti. Merkezi Müracaat Şurası, “sansasyonel bir alan” olarak nitelendirdiği hususla ilgili şu sorularımıza karşılık vermedi:
-Bir ülkede resmi paranın varlığı dini açıdan kurumsal destek gerektiriyor mu?
-Bir devlet yahut rastgele yönetim sistemler temeline dayanmayan bitcoin çeşidi kripto paraların alım satımı, kullanımı helal mi?
-Bu türevlerin alım satımından elde edilen çıkar helal mi?
-Bitcoin karı faiz ile tıpkı kefeye konulur mu yahut kıyaslanır mı?
-Kripto paraların altın, gümüş üzere emtialar ile dolar, avro, TL, dinar üzere rezerv paralar ile takasıyla ilgili niyetiniz nedir?
-Bitcoin başta olmak üzere kripto paralarla ilgili rastgele bir ülkede verilmiş bir fetva var mı?
Memurlar
