– Konut kredisinde faiz oranlarının yükselmesi, vatandaşları konut satışlarında peşin alıma yönlendirirken, geçen ay kredisiz satışlarda 89 bin 426 adetle tüm vakitlerin en yüksek mart sayısı görüldü.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) datalarına nazaran, kamu bankalarınca 2020 Haziran’ın birinci günlerinde başlatılan düşük kredi kampanyasının tesiriyle ipotekli konut satışında tarihi tepe yakalanmış, temmuzda 130 bin 721 adetlik ipotekli satışla tüm vakitlerin en yüksek sayısı görülmüştü.
Haziranın birinci günlerinde başlatılan kampanya sayesinde 26 Haziran haftasında bankalar tarafından verilen konut kredilerinde uygulanan aylık faiz oranı ortalaması yüzde 0,75’e kadar gerilemişti.
Sonrasında hem düşük kredi kampanyasının sona ermesi hem de faizlerin yükselmeye başlaması nedeniyle ipotekli satışların toplamdan aldığı hisse geriledi.
Ortadan geçen müddette bankalarca verilen konut kredisinin yüklü aylık ortalaması 9 Nisan haftasında yüzde 1,52’ye (yıllık yüzde 18,22) kadar yükseldi. Faizlerin yükselmesi, vatandaşları peşin ve senetli alımlara yönlendirdi.
Bu nedenle geçen ay kredisiz satışlarda 89 bin 426 adetle tüm vakitlerin en yüksek mart ayı sayısı görüldü.
– “Her 10 konuttan 8’i kredisiz satıldı”
İstanbul Emlakçılar Odası Lideri Nizameddin Aşa, konut almak isteyenler için kritik faiz oranının aylık yüzde 1 olduğunu belirterek, bu sayının altına inince ipotekli, üstüne çıkınca da ipoteksiz satışların süratli yükseliş gösterdiğini söyledi.
Yaz aylarında görülen düşük faiz oranları sayesinde çok yüksek satış sayıları görüldüğünü lisana getiren Aşa, “Aradan geçen müddette faizler artmasına ve salgının devam etmesine karşın martta 111 bin 241 adet konut satıldı. Bu sayı bize Türk halkının hala konuta muhtaçlığı olduğunu gösteriyor.” dedi.
Aşa, geçen ay ipotekli satışların toplam içerisindeki hissesinin yüzde 19,6’ya kadar gerilediğini kaydederek, şu açıklamalarda bulundu:
“Kredisiz satışlar ise geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 36,9 artarak 89 bin 426 oldu. Toplamdan yüzde 80,4 hisse aldı. Yani geçen ay el değiştiren her 10 konuttan 8’i kredisiz satıldı. Burada vatandaşlar yastık altı birikimlerini kullandı. Olağan ki senetli satışlar var fakat çok büyük kısmı peşin satış olarak gerçekleşti.”
– “Tasarrufa dayalı faizsiz satışların da katkısı var”
Fuzulev İdare Şurası Lideri Eyüp Akbal da Türkiye’nin, konut satış adedinde 2013’ten bu yana daima Avrupa birincisi olmasına ve her yıl konut satışında rekor kırmasına karşın konut sahipliği oranında son 15 yılda bir ilerleme kaydedemediğini söyledi.
Mesken almak isteyenlerin, faiz, peşinat, kredi üzere prosedürleri karşılayamadığını lisana getiren Akbal, şu açıklamalarda bulundu:
“Yüksek faiz satışları adeta frenliyor. Geçen ay tüm vakitlerin en yüksek mart ayı ipoteksiz satış adetleri görüldü. 111 bin adet olan mart ayı satışının 89 bini kredisiz gerçekleşti. Burada tasarrufa dayalı faizsiz konut satış sisteminin büyük katkısı oldu. Sistemin yasalaşması sayesinde beşerler artık daha inançla bu sisteme yaklaşıyor ve bu sistemle konut sahibi olanların sayısı her geçen ay artıyor.”
– “Projelerde senetli satışlar süratli yükseldi”
Helmann Yapı İdare Heyeti Lideri Selman Özgün ise faizlerin yükselmesinin alıcıları peşin yahut senetli satışlara yönlendirdiğini belirterek, bilhassa markalı konutlarda son periyotta senetli satışlarda çok önemli artış yaşandığını söyledi.
Firmalarının projelerinden yaptıkları satışlarda vakit zaman daha düşük oranlar görülse de yüzde 30’a kadar peşin alabildiğini lisana getiren Özgün, geri kalanın ise senetle gerçekleştirildiğini anlattı.
Özgün, firmaların kendi içlerinde daha düşük faiz oranı finansman sistemlerinin de bulunduğunu kaydederek, “Gayrimenkul şirketleri faizlerin yüksek olduğu devirde satışlarını sürdürebilmek için genelde 60 aya varan vadelerle senetli satış yapıyor. Bu alıcıya da kolay geliyor. Kredi çekme ve gibisi bahislerle hiç uğraşmadan direkt satıcı ile muahede imzalıyor. Bilhassa faizlerin yüksek olduğu periyotta projelerde senetli satışlar adeta patlıyor.” diye konuştu.
Geçen ay kredisiz satışların artışında dolar ve altındaki yükselişin de tesirinin olduğunu aktaran Özgün, “Dolar ve altın bozdurarak konut alanlar da oldu. Bilhassa gurbetçiler bu yükselişlerde konuta yöneliyor. Yatırımcılar, artık dolar yükselince daha da yükselecek diye beklemiyor.” sözlerini kullandı.
Memurlar
