Dava konusu olayda, bilgi hazırlama ve denetim işletmeni olarak vazife yapan kişi daha evvel yapmış olduğu kredi müracaatlarının maaşında icra olması nedeniyle gayriresmi yollarla komiteciler üzerinden kredi çekmek için bordrosuna ilgililere teslim etmiştir. Komitecilerle birlikte yine yaptığı kredi müracaatında bordrosunda yer alan icra bilgileri silinerek maaşının yüksek gösterilmesi üzerine bu durum bankaca tespiti sonrası kurumuna yapılan bildirimle birlikte hakkında soruşturma başlatılmıştır.
Yürütülen idari soruşturma sonucunda, 657 sayılı Kanunun 125/E-(g) unsurunda yer alan, ”Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak” aksiyonunu işlediği gerekçesiyle hakkında Kamu Vazifesinden Çıkarma Cezası verilmiştir.
Birinci derece ve Bölge Yönetim Mahkemesi, aksiyonun sabit olduğu gerekçesiyle yönetimin sürecini hukuka uygun bulmuştur. Temyiz sonrası Danıştay Onikinci Dairesince bakılan davada; disiplin süreçlerinin yürütülmesi ve sonuçlandırılması ile ilgili değerli bir karar vermiştir.
Kararda özetle; disiplin kabahatine mevzu aksiyonlar ile yaptırımlar ortasında adil bir istikrarın gözetilmesi ve hareket ile yaptırım ortasında bulunması gereken bu adil istikrarın “ölçülülük”, “elverişlilik”, “zorunluluk” ve “orantılılık” prensiplerine uygun olarak belirlenmesi gerektiği, bu çerçevede incelendiğinde, kişinin aksiyonunun disiplin yaptırımını gerektirdiği konusunda kuşku bulunmamakla birlikte davacının fiili ile verilen ceza ortasında orantılılık bulunmadığı ve davacının kusurlu hareketinin karşılığı olan cezadan daha ağır bir ceza ile cezalandırılmış olduğu sonucuna varılarak süreci bozmuştur.
T.C.
DANIŞTAY
12. DAİRE
Temel No: 2017/3137
Karar No: 2020/681
İSTEMİN KONUSU : Ankara Bölge Yönetim Mahkemesi 2. İdari Dava Dairesinin 14/06/2017 tarih ve E:2017/1865, K:2017/4075 Sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: ………….. Toplumsal Güvenlik Vilayet Müdürlüğünde bilgi hazırlama ve denetim işletmeni olarak misyon yapan davacının, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125/E- (g) hususu uyarınca Devlet memurluğundan çıkarma cezasıyla cezalandırılmasına ait 19/01/2016 tarih ve 2016/5 Sayılı sürecin iptali istenilmiştir.
Birinci Derece Mahkemesi kararının özeti: ………… Yönetim Mahkemesi’nin 22/11/2016 tarih ve E:2016/194, K:2016/760 Sayılı kararı ile; davacının, üzerinde gerçeğe alışılmamış olarak değişiklik yapılmış maaş bordrosunu kullanmak suretiyle bankadan kredi çekmeye çalıştığı istikametindeki hareketinin, yapılan disiplin soruşturması ile sübüta erdiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Yönetim Mahkemesi kararının özeti: Ankara Bölge Yönetim Mahkemesi 2. İdari Dava Dairesince; istinaf müracaatına bahis Yönetim Mahkemesi kararının hukuka ve yönteme uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen savların kelam konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 Sayılı İdari Yargılama Yordamı Kanunu’nun 45. unsurunun üçüncü fıkrası uyarınca istinaf müracaatının reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN TEZLERİ : Davacı tarafından, maaş bordrosu üzerindeki değişikliği kendisinin yapmadığı, bu değişikliğin kendisinin haberi olmaksızın komiteciler tarafından yapıldığı, üzerinde gerçeğe karşıt olarak değişiklik yapılmış maaş bordrosunu kullanmak suretiyle bankadan kredi çekmeye çalışmak üzere bir harekette bulunma istikametinde kastının bulunmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı yönetim tarafından, maaş bordrosu üzerinde komiteciler tarafından değişiklik yapıldığından haberdar olduğunu, soruşturma kapsamında alınan sözünde itiraf eden davacı hakkında tesis edilen dava konusu sürecin hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ FİKRİ : Kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve evraktaki evraklar incelendikten sonra gereği görüşüldü:
KARAR : İNCELEME VE MÜNASEBET:
MADDİ OLAY :
……….Sosyal Güvenlik Vilayet Müdürlüğünde data hazırlama ve denetim işletmeni olarak misyon yapan davacı, daha evvel yapmış olduğu kredi müracaatlarının, maaşı üzerinde icra kesintisi olduğu için reddedildiği lakin hemen paraya muhtaçlığı olduğundan bahisle, bu hususta kendisine yardımcı olacağını söyleyen ve gayrıresmi yollarla bankalardan kredi alınmasına aracılık eden komitecilere başvurmuş ve kendisinden istenilen (2015 yılının Haziran ayına ait) maaş bordrosunu komitecilere teslim etmiştir.
Komitecilerle birlikte Ziraat Bankasının Ankara Vilayetinde yer alan Bakanlıklar Şubesine kredi başvurusu yapan davacının, müracaat sırasında verdiği bordroyu teyit etmek isteyen banka görevlilerince, davacının vazife yaptığı kurumdan maaş bordrosunun tekrar istenilmesi üzerine, bankaya teslim edilen maaş bordrosunda yer alan nafaka ve icra kesintileri ile başka yasal kesintilerin silinmesi suretiyle maaş ölçüsünün yüksek gösterildiği tespit edilmiştir.
Banka görevlilerince durumun, davacının kurumuna bildirilmesi üzerine de davacı hakkında disiplin soruşturması başlatılmış ve üzerinde gerçeğe alışılmamış olarak değişiklik yapılmış maaş bordrosunu kullanmak suretiyle bankadan kredi çekmeye çalıştığı istikametindeki hareketinin sübut bulduğu sonucuna varılarak davacının Devlet memurluğundan çıkarma cezasıyla cezalandırılmasına karar verilmiştir.
Bakılan dava, bu sürecin iptali istemiyle açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125/E- (g) hususunda, ”Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak” fiilinin, Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektirdiği karar altına alınmıştır.
HUKUKSAL KIYMETLENDİRME:
Kanun koyucu, kamu hizmetlerinin ahenk ve sistem içinde yürütülmesini sağlamak emeliyle, bu hizmeti sunan kamu vazifelileri için kimi kurallar öngörebilir ve bu kurallara uyulmasını temin etmek emeliyle çeşitli disiplin yaptırımları benimseyebilir. Lakin disiplin hatasına mevzu aksiyonlar ile yaptırımlar ortasında adil bir istikrarın gözetilmesi de hukuk devleti prensibinin bir gereğidir. Aksiyon ile yaptırım ortasında bulunması gereken adil istikrar “ölçülülük ilkesi” olarak da isimlendirilmekte ve ölçülülüğün alt prensiplerini de elverişlilik, mecburilik ve orantılılık unsurları oluşturmaktadır.
“Elverişlilik ilkesi”, öngörülen yaptırımın ulaşılmak istenen maksat için elverişli olmasını, “zorunluluk ilkesi” öngörülen yaptırımın ulaşılmak istenen hedef bakımından zarurî olmasını, “orantılılık ilkesi” ise, öngörülen yaptırım ile ulaşılmak istenen maksat ortasında olması gereken orantıyı tabir etmektedir.
Dava konusu olayda, ekonomik eza içerisinde olması nedeniyle çeşitli bankalara yapmış olduğu kredi müracaatları, maaşı üzerinde icra kesintisi bulunduğu için reddedilen davacının, bu hususta kendisine yardımcı olacağını söyleyen ve gayrıresmi yollarla bankalardan kredi alınmasına aracılık eden komitecilere başvurmasının ve bu şahıslarca üzerinde gerçeğe alışılmamış olarak değişiklik yapıldığını argüman ettiği maaş bordrosunu kendisi veyahut bu kimseler aracılığıyla kredi müracaatında kullanmasının, disiplin yaptırımını gerektirdiği konusunda kuşku bulunmamakla birlikte davacının fiili ile verilen ceza ortasında orantılılık bulunmadığı ve davacının kusurlu aksiyonunun karşılığı olan cezadan daha ağır bir ceza ile cezalandırılmış olduğu sonucuna ulaşıldığından dava konusu süreçte hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu prestijle, davanın reddine ait Yönetim Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf müracaatının reddi yolundaki temyize husus Bölge Yönetim Mahkemesi kararında türel isabet bulunmamaktadır.
SONUÇ : Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 Sayılı Kanun’un 49. unsuruna uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın üstte özetlenen münasebetle reddine ait Yönetim Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf müracaatının reddi yolundaki temyize mevzu Ankara Bölge Yönetim Mahkemesi 2. İdari Dava Dairesinin 14/06/2017 tarih ve E:2017/1865, K:2017/4075 Sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yine bir karar verilmek üzere belgenin Ankara Bölge Yönetim Mahkemesi 2. İdari Dava Dairesine gönderilmesine, ( karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere ) 28.01.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Memurlar
