– Türkiye’nin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) ile savaşının öncülerinden İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesi’nde kurulan İzlem Merkezi’nde bir numara ayını tamamlayan hastalar üzerinde yapılan incelemelerin birinci olgularına nazaran, hastalık tiroit dokusuna karşı antikor fazlalığı oluşturuyor.
Tecrübeli tabip takımı ve sıhhat çalışanlarıyla, Kovid-19 sürecinde uyguladıkları tedavi teknikleri ile sürecin tahlile kavuşmasına ek sağlayan İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi, yüzde 0,6 ile yerküredeki en düşük irtihal nispetinin gözlemlendiği hastane oldu.
Bu süreçte fakülte hastanesinde uygulanan tedavi algoritmaları, Sıhhat Bakanlığının tedavi protokollerine de girdi.
İstanbul Tıp Fakültesi Acil Dahiliye ve İnfeksiyon Illetleri tarafından bildirilen, Türkiye’de tanı konulan birinci vakadan çok daha evvel hazırlıklarına başlayan İstanbul Tıp Fakültesi’nin Dekanı Prof. Dr. Tufan Tükek, Kovid-19 sürecinde ve olağanlaşma periyodunda yürüttükleri çalışmalara ve İzlem Merkezi’nde gözlemledikleri yeni bulgulara ait, AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
Prof. Dr. Tükek, Kovid-19 yerkürede ortaya çıktıktan sonra bu illetin İstanbul’da da beklendiğini ve birinci vakanın da İstanbul Tıp Fakültesi’nde tanımlandığını söyledi.
Devam eden süreçte 5-6 vaka yeniden İstanbul Tıp Fakültesi’nde tanımlanınca bu işin büyüklüğünü anladıklarını söz eden Prof. Dr. Tükek, “Kendimiz bu vakaları gördükçe anladık ki vakanın boyutu çok büyük. Hasebiyle bir iki servis açarak bu hastaları karşılayamayacağımızı anladık. Nasıl bir iş yapabiliriz diye düşündüğümüzde binalaramız içinde tuvaletli, banyolu tek odalar en ziyade cerrahi binasındaydı. 550 yataklı bir kısmı büsbütün boşalttık. Ağır bakım üniteleri, radyoloji ünitesi acilen derhal bütün muhtaçlığımız olan üniteler vardı. O binaları boşalttık. Biz çok sayıda hastanın geleceğini anladığımız için kendi içimizde bu yönlendirmeleri yaptık. O kısım için korunaklı giysiler, ona yönelik nöbet sistemleri oluşturduk. Mart sonu nisan başı istenilmeyen bir periyottu. Hastalık artmaya başladı. 200’ün üzerinde hasta sayısına ulaştık sıradan serviste, ağır bakımlarda 30’un üzerinde. Gerçekten büyük bir dalgaydı.” diye konuştu.
– Fakülte bünyesinde Bilimi Şurası oluşturuldu
Fakülte bünyesinde Sıhhat Bakanlığı Bilim Heyetine benzeri bir bilim şurası oluşturduklarını, onların teklifleriyle hareket ettiklerini aktaran Prof. Dr. Tükek, oluşturdukları bilim şurası sayesinde önerilen pratiklere daha evvel başlayabildiklerini söz etti.
Şu ana kadar 11 bin 500 civarında hasta takibi yaptıklarını, 70 civarında vefat gerçekleştiğini belirten Prof. Dr. Tükek, “Bu, yüzde 0,6’nın altında bir rakam. Bizim avantajımız birinci vakanın bizde olması. Ondan sonraki süreçte hem imamlarımızın hastalanıp yatması hem de hasta sayısının süratle çoğalmasıyla, oluşturduğumuz Bilim Heyeti’nin tekliflerini uygulamak suretiyle bu muvaffakiyete ulaştık. Daha sonra birçok şey bizde birinci hastadan itibaren uygulanmaya başlandı. Türkiye’deki mevt nispetleri da çok düşük. Ortalama yüzde 2,6 civarında. Türkiye’de bu tatbikler ve tedavi nedeniyle çok başarılı olduk. 65 yaş üstünün erken devirde hanede kalmasının sağlanması da bizim elimizi çok rahatlattı. Şayet 65 yaş üstü hastalanıp da hastaneye gelmiş olsaydı tahminen mevt oranlarımız bu kadar düşük olmayabilirdi. Biliyoruz ki yaş ile birlikte mortalite artıyor.” diye konuştu.
Prof. Dr. Tükek, şu anda serviste 25, ağır bakımda 10, evlat servisinde de 8 hastanın tedavisinin devam ettiğini tabir etti.
– “Türkiye’nin bu türlü dimdik ayakta kalması onları şaşırtıyor”
Sıradanlaşma periyoduna geçişle birlikte hastanedeki hizmetlerin nasıl devam ettiğinden de bahseden Prof. Dr. Tükek, bu hafta 550 yataklı cerrahi binasını boşaltıp, temizlettiklerini ve olağan hastaları almaya başladıklarını, Kovid-19 nedeniyle yatan hastaları da pandemi hasebiyle denetim altında tuttukları göğüs illetleri kısmına naklettiklerini söyledi.
Ameliyat için çok sayıda bekleyen hasta olduğunu, onlara da bir an evvel yardım etmeleri gerektiğini söz eden Prof. Dr. Tükek, olağanlaşmanın süratli bir biçimde mahsusen sıhhat kısmında yapılmasının kıymetli olduğunu, bekleyen hastaların tedavilerinin gecikmesinin onların hayatına mal olabileceğini belirtti.
Prof. Dr. Tükek, Kovid-19 sürecinde fakültenin çalışmalarını Almanya, Çin üzere devletlerin medya kuruluşlarının gelip incelediğini ve bu kadar düşük olan mevt nispetlerine şaşırdıklarını lisana getirerek, “Bu kadar düşük irtihal orantılarını onlar da beklemiyor. Hayranlıkla izliyorlar doğal kabul edemiyorlar da Türkiye’den bu türlü bir başarıyı. Bilhassa Avrupa bu türlü yıkılırken, Türkiye’nin bu türlü dimdik ayakta kalması, üniversite ve devlet hastanelerinin bu kadar başarılı olması hakikaten şaşırtıyor onları. Bu çalışmaları makaleye döndürdüğümüzde kabul ettirmekte zorlanıyoruz şu anda. Orada bir blokaj da görüyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Pandemi sürecinde birinci olarak ağır bakımlarda uygulanmak üzere Çin’den getirilen Favipiravir isimli ilacın, erken devirde hastalara uygulanırsa işe yarayacağını fark edip, bu bahiste da tesirli bir tedavi algoritması geliştirilmesine ekte bulunduklarını aktaran Prof. Dr. Tükek, Türkiye’deki muvaffakiyetin da büyük çoğunlukla bundan kaynaklandığını söyledi.
Muvaffakiyetin 2. ayağını ise illetin erken periyodunda hidroksiklorokin tasarrufu olduğunu belirten Prof. Dr. Tükek, “Hidroksiklorokini yerküre hala tartışıyor. FDA hala ‘kullansın mı kullanmasın mı’ diyor. Onlar hala o tartışmalar içinde. Onun çok saçma olduğunu söylüyoruz. Türkiye’den yayınlar çıktıkça anlayacaklar onu ancak şimdi yayınların bir kısmını kabul etmiyorlar.” dedi.
Hastaların mevt nedenlerinden birinin pıhtılaşma bozuklukları olduğunu anlatan Prof. Dr. Tükek, heparin ve dipiridamolü her hastaya geldiği andan uyguladıklarını söyledi. Tükek, ayrıyeten ağır bakımda IVIG ve PLEX tedavileri uyguladıklarını, bunların da kimi hastalara bir ölçü yararı olduğunu, makaleler yayınlandığı devir bu bahislerin daha net ele alınacağını kaydetti.
– “Tiroit dokusuna karşı antikor fazlalığı oluştuğunu gördük”
Kovid-19 sürecinde farklı yaptıkları şeylerden birinin İzlem Merkezi kurmak ve bir de erken devirde antikor testleri oluşturmak olduğunu aktaran Prof. Dr. Tükek, şu haberleri aktardı:
“İzlem Merkezimizin şu an yerkürede bir öbür örneği yok. Türkiye’de esasen yok. Şu an 700-800 civarında hasta 1. ayını tamamladı denetimler içerisinde. Bu hastalarda birkaç şey dikkatimizi çekti. 1. ay içinde marazı geçirenlerde en çok gördüğümüz şey, nefes darlığı ve öksürüğün devam etmesi, bir de hastalarda unutkanlık var. Bunda, hipokside geçirilen vakit, ağır bakımda yatmak üzere bir ekip meselelerin olması tesirli olabilir. Bunun neden kaynaklandığını şu anda araştırıyoruz.
Yeni tespit ettiğimiz sorunlardan biri hastaların tiroit fonksiyonlarında bir kadro bozukluklar var. Yani tiroit dokusuna karşı antikor fazlalığı oluştuğunu gördük. Olağanda yüzde 9 olan antikor popülasyon fazlalığı, izlediğimiz hastalarda yüzde 17-20 civarında. Bunlar ham doneler. Üzerinde çalışıyoruz. Zati mahsusen bu kadar geniş çaplı virüs marazlarının immün sistemini bozacağını, otoimmüniteyi tetikleyeceğini biliyoruz. Bu periyotta virüsle savaşırken organizma, önemli bir savaş veriyor ve immün sistem etkin oluyor. Bu aktivitenin getirmiş olduğu uzun periyotta bir kadro zararlar ortaya çıkabiliyor. Bunlardan biri de otoimmün illetler yani denetimsiz bir immünite ortaya çıkabiliyor. Vücuda akın oluyor antikorlar tarafından. Tiroit dokusuna, pankreas dokusuna, mideye olabilir bu ataklar. Bunun sonucu olarak da bu organlarda hengam içinde zayıflık oluşuyor. Otoimmün illetler dediğimiz küme bunlar. En çok beklediğimiz de tiroitti esasen ve pankreastı. Şu an erken, 2. aydayız. Tahminen bir sene sonra bu otoimmünitenin daha ziyade olabileceğini varsayım ediyorum. Lakin şu anda illaki olacaktır demek bilimselliğe yakışmaz. Gözlemlediğimiz kadarıyla tiroit otoimmünitesinde bir artış var üzere görünüyor.”
Prof. Dr. Tükek, bilhassa unutkanlığın süreksiz olabileceğini, şu anda hastaları izlemeye devam ettiklerini, neden kaynaklandığını öğrenmeye çalıştıklarını belirterek, “Unutkanlık şundan da kaynaklanıyor olabilir. Beşerler uzun müddettir içeride, kaygı ve panik halinde yaşıyor. Bu gerilim, kaygı, panik ve egzersizin azlığı unutkanlığı tetikleyen şeyler virüs dışında da. Lakin saf virüsün bunda tesiri var mı yok mu bunu söylemek için erken.” dedi.
– “Kendimizi korumaktan farklı bir alternatif yok”
Antikor tanı testlerinin iki hedefi olduğunu anlatan Prof. Dr. Tükek, şu değerlendirmede bulundu:
“Birincisi marazı o anda geçirip geçirmediğinizi anlamak, ikincisi son 2-3 haftadan evvel hastalık geçirmiş olduğunuzu tespit etmek için. Bu iki biçimde olabilir, topluluktaki bağışıklığı ölçmek için kullanabilirsiniz. Ancak biz yüklü olarak sıhhat çalışanlarının bulunduğu bir öbekte modelleme yaptığımızda gördük ki yüzde 1,5 civarında, illeti hiç geçirmemiş olduğu halde olumlu saptadığımız vaka var. Yani çok iyi kendimizi koruduğumuz için antikor oluşmamış. Bir yandan da bunun ne üzere bir derdi var bizim açımızdan, virüs geldiği anda da enfekte edecek çok sayıda kişi var demektir. Hiç kimse zira bağışıklık kazanmamış manasına geliyor. Hasebiyle korunmaya devam etmeliyiz.
Güruh bağışıklığı olabilmesi için antikor testlerinin yüksek müspetlik nispetinin en az yüzde 60 olması lazım. Şu anda bizde yüzde 1’in altında. Aslında hastalık geçirenlerin nispeti binde 3 Türkiye’de. Oranladığınız vakit çok düşük. Münasebetiyle kendimizi korumaktan öteki bir alternatif yok.”
Memurlar
