– Beyin Sıhhati ve Hasta Derneği (BEYİNDER) Lideri Prof. Dr. Derya Uludüz, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) geçiren çocuklarda dikkat dağınıklığı ve zihin bulanıklığı üzere şikayetler görülebileceğini, bunun okuldaki başarıyı etkileyebileceğini belirtti.
Prof. Dr. Uludüz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, üniversite hazırlık sürecinde yer alan 12. sınıf öğrencilerine yönelik performans kıymetlendirme imtihanlarında Kovid-19’un akademik performansı düşeceği tarafında önemli kaygıların olduğunun ortaya çıktığını söyledi.
Kovid-19’un öğrencilerin akademik performansını düşürmesiyle ilgili yayınların bilimsel mecmualarda yerini almaya başladığına, bu hastalığı geçiren yetişkinlerde beyin sisi ve konsantrasyon meseleleri görüldüğüne yönelik araştırmalar olduğuna dikkati çeken Uludüz, “Kovid-19’un nörolojik tesirlerinin çocukları da etkileyebileceği, yetişkinlere misal halde dikkat dağınıklığı, zihin bulanıklığı üzere şikayetlerinin olduğunu kimi çalışmalar not ediyor.” dedi.
Uludüz, Kovid-19 geçirmiş çocukların bilişsel fonksiyon kaybı yaşayabileceği, buna bağlı olarak akademik performanslarının düşebileceği noktasında önemli telaşların olduğunu kaydetti.
Riskin yalnızca Kovid-19 geçiren çocuklarda olmadığını belirten Prof. Dr. Uludüz, şöyle devam etti:
“Online eğitime geçiş süreci, çocukların akademik performansları ve başka gelişim hünerlerinde kötüleşmeye neden oldu. Birçok çocuğun olağanda yaptığı beden hareketi ve idman ölçüsü kısıtlandı. Etrafta dikkat dağıtıcı faktörler arttı. Ayrıyeten, okula gitmek yalnızca bilimsel dersleri öğrenmekle ilgili değildir. Tıpkı vakitte hayatta başarılı olmak için kritik olan toplumsal ve duygusal hünerleri geliştirmekle de ilgilidir. Okul kapanışları, bu ferdî, zihinsel ve duygusal refah gelişimi üzere okulun akademik faaliyetin ötesinde kritik değere sahip kimi taraflarını ortadan kaldırdı.”
– “Çocuk ve gençlerde depresyon olayları arttı”
Prof. Dr. Uludüz, çocuk ve gençlerin bu süreçte günlük ömür gerçekliğine şahit olmalarının gerilim, anksiyete ve depresyon olaylarının artmasına yol açtığına, araştırmaların akıl sıhhati ve akademik muvaffakiyetin birbiriyle epeyce bağlantılı olduğunu ortaya koyduğuna değindi.
Kronik gerilimin beynin kimyasal ve fizikî yapısını değiştirerek dikkat, konsantrasyon, hafıza ve yaratıcılık üzere bilişsel maharetleri bozduğunu lisana getiren Uludüz, “Stresin bir sonucu olarak hisleri uyarlanabilir yollarla düzenleme yeteneğinde eksiklikler oluşur. Bu durum beyin hücreleri ortasındaki ilişkilerin küçülmesine ve beynin yöneticisi prefrontal kortekste bozulmalara yol açar. Ekonomik zorluklar, kaybedilen yahut hastalanan yakınlara duyulan keder ise çocukları ömürleri boyunca takip edecek travmatik gerilim bozukluğuna neden olabilir.” diye konuştu.
Pandemi başladığından beri odaklanma problemleri, dikkat dağınıklığı, öfke nöbetleri, anksiyete, toplumsal geri çekilme ve depresyon üzere şikayetlerin arttığını anlatan Uludüz, “Şikayetler akademik başarıda önemli düşüşe yol açtığı üzere, dikkate alınmadığında önemli ruhsal, zihinsel ve fizikî hastalıklara dönüşebilir. Depresyon, anksiyete, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu yahut çok gerilim ile çaba ediyorsanız ivedilikle yardım almalısınız.” değerlendirmesini yaptı.
– “Uzmana başvurmak için olağanlaşmayı beklemeyin”
Prof. Dr. Uludüz, tabibe başvurmak için hayatın olağana dönmesinin beklenmemesi gerektiğini anlattı.
Uludüz, “Zamanında bir tabibe yahut uzmana başvurduğunuzda, erken ve yanlışsız tedavi ile güç vakitlerde sıhhatiniz ve akademik performansınız için büyük fark yaratabilirsiniz.” tabirlerini kullandı.
Ebeveynlere, çocuklarını gözlemlemelerini tavsiye eden Uludüz, şunları kaydetti:
“Aşırı mutsuzluk hissi yahut odaya kapanıp yalnız kalma isteği, okul ve toplumsal hayatla ilgili tüm belirsizliklerden ötürü daima telaş duyulması, uyku sorunları yahut berbat düşler görülmesi, odaklanmakta yahut rastgele bir müddet hareketsiz oturmakta zorlanılması, kardeşlerle sorun yaşama, huzursuzluk, saldırganlık, sorumluluklarını yerine getirmekten kaçınma, vazifeleri tamamlamada zorluk, isyan ve risk alma davranışları, şuur bulanıklığı yahut baş karışıklığı, duyduklarını yahut okuduklarını kısa müddette unutma, talimatları yahut adımları takip etme ve vakit idaresinde zorluk üzere belirtiler, çocuğunuzun Kovid-19 enfeksiyonundan sonra yahut pandeminin getirdiği değişiklik ve gerilim kaynakları nedeniyle bilişsel yetilerinde azalmanın ve birtakım ruhsal rahatsızlıkları olduğunun ipuçları olabilir. Birinci adımda çocuğunuzun okuluyla irtibata geçmeli ve tasalarınızı öğretmenlerle birlikte tartışmalı, şayet ebeveyn ve öğretmen ortasında bir fikir birliği varsa çocukları nöropsikolojik kıymetlendirme için bir pediatrist, nörolog ya da psikoloğa yönlendirmelisiniz.”
Memurlar
