Sıhhat Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Ömer Karadaş ve klinik tabipleri, koronavirüs ve nörolojik bulguları üzerine bir çalışma yaptı. 239 Kovid-19 hastasının bulgularının incelendiği ve yüz yüze görüşmelerin yapıldığı çalışma, memleketler arası bilim dünyasından da büyük ilgi gördü.
Çalışmaya ait AA muhabirine bilgi veren Doç. Dr. Karadaş, salgınla birlikte nörolojinin de değerinin daha çok ortaya çıktığını vurguladı. Karadaş, Kovid-19 birinci ortaya çıktığında belirtilerinin ateş, nefes darlığı ve öksürük olduğunu, fakat vakitle bütün sistemleri bilhassa de beyefendisine yönelik tutulumlarının tespit edildiğini söyledi.
SBÜ Gülhane Eğitim ve Araştırması Hastanesi Nöroloji kısmının martta koronavirüs kliniğine dönüştürüldüğünü söz eden Karadaş, hazirana kadar 3 ay boyunca serviste tedavi gören hastaları inceleme fırsatı bulduklarını kaydetti.
Avrupa ülkelerindeki koronavirüsle ilgili çalışmalardan farklı bir araştırma yürüttüklerinin altını çizen Karadaş, şöyle devam etti:
“Bizim başka ülkelerden farkımız, yüz yüze hasta kıymetleriyle bilgileri elde etmeye çalıştık. 239 hastayı birebir kıymetlendirme fırsatı bulduk. Bunların sonucunda, her 3 hastanın birinde nörolojik bulguların olduğunu saptadık. Bu nörolojik bulgular, yalnızca tek bulgu olarak değil birtakım hastalarda 5-6 nörolojik bulguyu bir ortada gördük.”
“En sık gördüğümüz nörolojik bulgu baş ağrısı”
Doç. Dr. Ömer Karadaş, Kovid-19’un nörolojik bulgularına ait şu bilgileri aktardı:
“En sık gördüğümüz nörolojik bulgu, baş ağrısıydı. Baş ağrısının dışında şuur bozuklukları, beyin damar hastalıkları, trigeminal nevralji dediğimiz halk ortasında delirten ağrı olarak bilinen ağrı çeşitleri. Kas ağrıları, hudut sistemi tutulumları.
‘Klinik duruma tesiri var mı?’ diye değerlendirdiğimizde, nörolojik tutulumu olan hastaların hastanede yatış müddetlerinin daha fazla olduğunu tespit ettik. Hastanede kalış mühletleri daha fazlaydı. Bunların bizim açımızdan şöyle bir durumu var. Klinik durumları da öbür hastalara nazaran biraz daha ağırdı. Yaşı ileri olan hastalarda ise biraz daha riskli. Bunun üzerine de nörolojik bulguların eklenmesi de durumu daha kritik hale getiriyordu.
Biz de bunları göz önüne alarak standart tedavilere gerekli tedavileri ekledik. Nöroloji kliniğimizde o süreçte hiç hasta kaybımız da olmadı. Hem enfeksiyon hem de nörolojik bulguların tedavi stratejileri açısından gerekli tedbirleri aldığımız için takımca başarımızı buna borçluyuz.”
“Nörolojik belirtilerin bilinmesi erken teşhiste yardımcı olur”
Doç. Dr. Karadaş, koronavirüs ve nörolojik bulgular üzerinde yapılan Avrupa’daki birinci çalışmada, hastalarla birebir ve yüz yüze bir kıymetlendirme yapılmadığının altını çizdi.
Nörolojik bulguların neler olduğu, hangi oranda görüldüğü ve hastaların hastanedeki yatış mühletlerine ait kıymetli bir çalışmayı gerçekleştirdiklerini söz eden Karadaş, şunları kaydetti:
“Koronavirüste yurt dışında koku ve tat alma bozukluğunun çok fazla olduğu söyleniyordu. Biz, bu çalışmada o kadar yüksek olmadığını gördük. Araştırmamızda, baş ağrısının öncelikle yüksek oranda olduğunu tat ve koku alma bozukluklarının ise az oranda olduğunu gördük.
Hastalarda, koku bozukluğunun daha uzun sürdüğünü, tat alma bozukluklarının daha kısa periyodik geçtiğini gördük. Tuz alma duyusunun ise daha evvel geldiği baharat, acı, sıcaklık üzere durumların ise daha geç yerine geldiğini gördük. Farklı semptomları bulduk ve bunu da bilim insanları ile paylaştık. Hastalarla yüz yüze görüşmeler yaptığımız için buna ‘prospektif çalışma’ diyoruz. Bütün kliniklerini izleyerek notlarını aldığımız için prospektif manada dünyadaki birinci çalışmadır.”
Doç. Dr. Karadaş, çalışmanın Kovid-19 hakkında klinisyenlerin nörolojik belirtilerle ilgili farkındalığı artırmalarına yardımcı olacak kıymetli yeni klinik bilgiler sunduğuna dikkati çekerek, “Bu çalışmada nörolojik bulguların Kovid-19 kliniğinde kıymetli bir yer tuttuğu ve bu nörolojik belirtilerin iyi bilinmesi erken teşhiste yardımcı olabilir.” dedi.
Memurlar
