– Sıhhat Bakanlığı Toplum Bilimleri Heyeti Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, yeni tip koronavirüsten (Kovid-19) korunabilmek için Kurban Bayramı’nda olabildiğince ziyaretlerden kaçınılması, aralık, maske ve hijyene uyulması gerektiği ihtarında bulundu.
İlhan, AA muhabirine, Kovid-19 ile uğraş kapsamında, yaklaşan Kurban Bayramı’nda alınacak önlemlere ait açıklamalarda bulundu.
Çin’in Hubey eyaletine bağlı Vuhan kentinde Aralık 2019’da ortaya çıkan ve kısa müddette dünya geneline yayılan Kovid-19’un, hala tesirini sürdürdüğünü kaydeden İlhan, hastalığın toplum sıhhati açısından büyük risk taşıdığına işaret etti. İlhan, ağır bir biçimde devam eden aşı ve ilaç çalışmalarından şu an için bir sonuç alınmadığını ve korunmak için kesinlikle fizikî temastan kaçınılması, maske takılması ve hijyen kurallarına uyulmasının tek seçenek olduğunun altını çizdi.
İlhan, kalabalık ortamlara girilmesinin olay artışına yol açtığına dikkati çekerek, yaklaşan Kurban Bayramı’nda buna ihtimam gösterilmesinin kıymetini vurguladı.
Bilim Heyeti olarak, vatandaşların Kurban Bayramı’na yönelik günlük hayatlarında uyguladıkları tedbirin çok ötesinde bir önlemin kelam konusu olmadığını belirten İlhan, “Günlük hayatta nasıl ki fizikî ara, maske ve hijyene uyuyorsak bayramda da bunlara uyulmalı.” dedi.
– “Bayramdan ziyaretlerden kaçınılmalı”
Ziyaretlerin de risk açısından değerine değinen İlhan, şunları kaydetti:
“Bayramda olabildiğince ziyaretten kaçılınmalı, yüz yüze görüşmenin elbette ki yerini tutmasa da online sistemler üzerinden, sanal ortam üzerinden görüşülmesi tercih edilmeli.
Kesinlikle ziyarete gidilmesi gerektiğinde ise konut içinde az kişinin olmasına ihtimam gösterilmeli. Mevcut konuk gittikten sonra yeni konuk kabul edilmeli. Misafirliğe gidilmeden evvel telefon açılmalı ve ona nazaran ziyaret planlanmalı. Ziyaretin kısası makbuldür. Ziyaretler kısa olmalı, 10-15 dakika ziyaret edilen meskende kalınmalı, uzaklık ve öteki kurallara uyulmalı. Şahıslar ortasında en az 2 metre olacak halde oturulmalı.
Mesken müsaitse bahçe üzere açık alanda ya da balkonda mesken sahibi ve konuk bir arada olmalı. İçeri girildiğinde eller yıkanmalı ya da dezenfekte edilmeli. Oturulan odadaki camların açık kalmasına dikkat edilmeli, her konuk sonrası 15 dakika camların açık kalarak ortamın havalanması sağlanmalı ve yeni konuk bu müddetten sonra kabul edilmeli. Bunların yanı sıra en iyisi, telefonla ve online ortamlarla görüşülmesi ve ziyarete gitmemek.”
Tuvalet temizliğinin de çok büyük kıymet taşıdığını anlatan İlhan, dar alan olduğundan, virüsün ortamda kalma ihtimali daha yüksek olduğundan, her kullanımdan sonra buranın havalandırılması gerektiğini söyledi.
Bayram kapsamında ziyaret yapılması halinde ikramlardan da kaçınılması gerektiğini tabir eden İlhan, “Bunların hepsi vakit alıcı işler, meğer ki kısa mühlet birebir ortamda durulmalı, hatta durulmamalı. Bu nedenle bu bayram herkes kendi kavurmasını, tatlısını kendi meskeninde yemeli. Zira, bu ikramlar ziyaretin uzamasını sağlıyor. En hoş ikram şu an için kolonya.” dedi.
– “Şu an Türkiye genelinde bir kısıtlama düşünülmüyor”
Prof. Dr. İlhan, bayramda bir kısıtlama olup olmayacağına ait, bu mevzuda vilayet pandemi heyetlerinin tam yetkiye sahip olduklarını hatırlatarak, “Bir vilayette, bir mahallede çok önemli olay varsa orası elbette karantinaya alınır. Her yeri, kendi özeliyle kıyaslamak gerekiyor. Oraların özelinde kısıtlama olabilir fakat bu Kurban Bayramı’na özel bir durum değil, her vakit alınabilecek bir durum. Şu an bayram için Türkiye genelinde bir kısıtlama düşünülmüyor.” diye konuştu.
Kurban yerlerine ve kurban eti tüketimine yönelik de değerlendirmede bulunan İlhan, kelamlarına şöyle devam etti:
“Kurban yerlerindeki en büyük risk, kurbanı almaya gidildiğinde kesim için beklenilen sıra. Kurban alınmaya gidildiğinde maske, aralık ve hijyen kuralına uyarak ve el sıkma pazarlığını yapmayarak dolaşıldığında, risk daha azalıyor. Burada da olabildiğince az vakit geçirilmeli, süratli karar verilmeli.
Kurban bölümü sırasında da çok yakın temas oluyor. Burada sıraya ve fizikî araya çok dikkat edilmeli. Kesim sonrası parçalama süreci yapıldıktan sonra uygun ambalajlama yapılarak ortamdan bir an evvel ayrılmalı. Şu an için kurban etinden direkt bulaş kelam konusu değil, buna yönelik delile dayalı bir bilgi yok. Fakat, kesme, parçalama ve kurbanı kesen şahısta Kovid-19 kelam konusu ise kurbanın üzerine öksürme ve aksırma olduysa ve alıcı da o bölgeye dokunur ve hijyene uymazsa risk kelam mevzusudur. Kovid-19’lu birinin temas ettiği çiğ ete dokunulur ve solunursa bir bulaş kelam konusu olabilir. Bunun için de maske, aralık ve hijyen kuralı ihmal edilmemeli.”
Öte yandan kurban etinin tüketimine ait olarak da İlhan, “Et konuta getirildikten sonra sarılı olduğu poşet karşıt çevirilerek çöpe atılmalı, sonra dolaba koyularak saklanmalı ve pişirilerek tüketilmeli.” dedi.
Memurlar