– Sıhhat Bakanlığı tarafından, global bir salgın olan yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) Türkiye’de mutasyona uğrayıp uğramadığını ortaya koyacak bilimsel araştırmayla virüsün genetik haritası çıkarılacak.
Araştırma, dünyanın farklı coğrafyalarından Türkiye’ye giriş yapan virüsün bölgelere nazaran aktifliği ve ülkede yerli suş (bir bakteri yahut virüsün farklı alt tiplerinin, ortalarında genetik farklılıklar bulunan grupları) haline gelmiş olan, hala dolanımda bulunanların hangi coğrafyayla en yakın genetik ilgisi olup olmadığını ortaya koyacak.
Halk Sıhhati Genel Müdürlüğü Ulusal Viroloji Referans Laboratuvarı Sorumlusu Doç. Dr. Gülay Korukluoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Çin’in Hubey eyaletine bağlı Vuhan kentinde Aralık 2019’da ortaya çıkan ve kısa müddette dünyaya yayılan Kovid-19 virüsünün aktif bir biçimde insan sıhhatini tehdit etmeye devam ettiğini söyledi.
Virüsün görülmeye başladığı andan itibaren Türkiye’de teşhis kapasitesinin oluşturulması için çalışmalar yapıldığını belirten Korukluoğlu, bu bahiste Ulusal Viroloji Referans Laboratuvarında birçok çalışmanın yürütüldüğünü aktardı.
Korukluoğlu, bu devirde bir yandan araştırmaların sürdüğünü başka yandan Kovid-19 yerli teşhis kitlerinin üretilmesi üzere farklı bilimsel içeriklere de katkı sağlandığını anlattı.
Kelam konusu laboratuvarın, birebir vakitte Dünya Sıhhat Örgütünün (DSÖ) Ulusal İnfluenza Merkezi olarak tanımladığı bir referans laboratuvarı olduğunu hatırlatan Korukluoğlu, “Bu nedenle, burada direkt teneffüs yoluyla bulaşan viral enfeksiyonların sürveyansını da gerçekleştiriyoruz.” dedi.
– “Ülkemize ilişkin virüs arşivini oluşturuyoruz”
Korukluoğlu, laboratuvarda Türkiye’de görülen teneffüs yolu hastalıklarının haritasının çıkarıldığına işaret ederek, şu bilgileri verdi:
“Özellikle viral enfeksiyonların dağılımının ülkemizde nasıl seyrettiğini belirliyoruz. Kovid-19’dan evvel öbür virüsler için bunu yapıyorduk. Teneffüs yolu virüsleri çeşitli ve çok sayıda. Emsal bulgularla seyreden bir teneffüs yolu enfeksiyonuna neden olabilecek 19 viral etken var. Bunların kimisi ağır kimisi daha hafif seyredebiliyor, kimisi de mutasyona yakın olabiliyor. Biz de ülkemize ilişkin virüs arşivini oluşturuyoruz.”
– “Farklı bölgelerdeki suşlar ortasında münasebet değerlendirilecek”
“Kovid-19 virüsünün Türkiye’de görülmeye başlamasıyla, daha evvel yürütülen teneffüs yoluyla bulaşan viral enfeksiyonların sürveyans çalışmasına yeni bir casusu daha ekledik.” diyen Korukluoğlu, artık Kovid-19’a yönelik mutasyon olup olmadığına yönelik bir araştırmanın hayata geçirildiğine değindi.
Doç. Dr. Korukluoğlu, araştırmaya ait şu bilgileri paylaştı:
“Ülkemizde görülen suşların yanı sıra farklı yerlerden izole edilen ve farklı vakitlerde görülen suşların mutasyon geçirip geçirmediğine dair dataların tahlil edilmesi lazım. Geçtiğimiz hafta içinde başlattığımız çalışmayla da bunu ortaya koyacağız. Bu çalışma kapsamında oluşturulan arşivle tüm virüsleri kıymetlendirme fırsatı yakalanacak. Farklı bölgelerde farklı vakitlerde görülen suşlar ortasındaki bağlantı pahalandırılacak.”
– “Türkiye’de görülen Kovid-19’un haritası çıkartılacak”
Korukluoğlu, bu çalışmaların ileri tahlil ve teknikler gerektirdiğinin altını çizerek, şunları kaydetti:
“Türkiye’de görülen Kovid-19’un haritası çıkartılacak. Dünyada bu mevzuyla ilgili teknikler çok gelişti. Biz de bu tahlilleri yapabilecek tekniklere sahibiz. Virüsün tüm genom haritası çıkarılacak. Belirlenecek rastgele bir mutasyonun hastalığın ciddiyetiyle ilişkilendirilip ilişkilendirilemeyeceği ortaya konacak. Tüm datalar toplanarak sonuçları pahalandırılacak.
Dünyanın farklı coğrafyalarından giriş yapan orijinlerin ülkemizde hangi bölgelerde daha dominantlık kazanıp kazanmadığı, Türkiye’de yerli suş haline gelmiş olan, hala ülkemizde dolanımda bulunan suşun hangi coğrafya ile en yakın genetik bağlantısı olup olmadığı belirlenecek.”
Yurt dışındaki Kovid-19 virüs örneklerinin ortak kullanılan bir platforma yüklendiğine işaret eden Korukluoğlu, “Bizim öteki ülkelerden raporlanan genetik malzemesi karşılaştırma yapma imkanımız var. Ayrıyeten, elimizdeki virüs havuzunda yurt dışından gelen ve ülkemizde enfeksiyon tanısı konan, tedavisine başlanan 1-2 hafta evvel seyahat hikayesi olan Kovid-19 suşları var. Bu da bu usul bir ilgide o ülkenin ve o coğrafyanın suşlarıyla karşılaştırma imkanı verecek.” sözlerini kullandı.
Doç. Dr. Korukluoğlu, Türkiye’de 6 bölgede çalışan laboratuvarların sürecin içinde yer aldığını belirterek, tüm teneffüs yolu virüslerine yönelik 2015’ten bu yana yürütülen çalışmanın Kovid-19 mutasyon araştırması için yer oluşturduğunu lisana getirdi.
Kovid-19 özelinde ilgili laboratuvarlardan olumlu tespit edilen ve viral yükü yüksek hastaların örneklerin toplandığını anlatan Korukluoğlu, kelamlarına şöyle devam etti:
“Bölgelerdeki arkadaşlarımızın itinayla seçtiği örnekler, buradaki laboratuvarımıza geldi. İkinci evrede hücre kültüründe virüs izolasyonu yapıldı özel kurallarda. Her üretilen virüsün PCR ile çalışma yapılarak geniş bir virüs arşivi oluşturuldu. Mart ayının ortalarından itibaren nizamlı olarak tüm bölgelerden örnekleri kabul ettik. Şu ana kadar elimizde 110 hastaya ilişkin olan ve ülkemizdeki toplumu temsil eden bir virüs stoku var. Bu sayı giderek artacak. Bunların yorumlanması da özel bir teknikle yapılacak ve daha sonra detaylı hazırlanan raporu Sayın Bakanımıza sunacağız.”
– “Gördüğüm en sıkıntı virüslerden biri”
Korukluoğlu, koronavirüs ailesinin çok geniş olduğunu ve Kovid-19’un bunların içinde en sıkıntı olan virüs özelliği gösterdiğini vurguladı.
Koronavirüs ailesi içinde yer alan Mers-CoV virüsünün, Arap yarımadasından köken aldığına dikkati çeken Korukluoğlu, Türkiye’den de hac ve umre ziyaretlerinde bulunulduğu için telaş yarattığını aktardı.
Gülay Korukluoğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Mers-Cov’un yayılma suratı ve bulaştırıcılığı Kovid-19 ile kıyas kabul etmeyecek kadar az, toplum sıhhati açısından az riskli bir periyot. Yeniden Mers-CoV’u izliyoruz, lakin Kovid-19’da çok farklı bir enfeksiyon görüyoruz. Meslek hayatım boyunca gördüğüm en güç virüslerden biri.
Virüsün kinetiği, dalgalı saçılım göstermesi, enfekte olduktan yaklaşık bir hafta-10 gün sonra boğaz-burun bölgesinden akciğerlere inmesi, virüse karşı oluşan antikor karşılığının çok uzun periyodik devam etmemesi, şahıstan şahsa değişen bağışık karşılıkla hastalık seyrinin değişmesi virüsün en kıymetli özelliği. Enfekte olunduktan sonra kimde nasıl seyredeceğinin garantisi yok.”
Memurlar
