Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının Türkiye sıhhat iktisadına 3,7 milyar TL yük getirdiği bildirildi.
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Cerrahpaşa Tıp Fakültesi ve Başşehir Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi’nin birlikte yürüttüğü ve Gilead’ın dayanağıyla yapılan “Kovid-19 Tedavisinin Ekonomik Yükü” araştırmasının sonuçları, düzenlenen basın toplantısıyla paylaşıldı.
Araştırmaya nazaran, Kovid-19 hastalığının direkt tıbbi maliyeti, Türkiye’nin sıhhat faturasına 1 yılda 3,7 milyar liralık ek yük getirdi. Fakat bu sadece buzdağının görünen yüzü. Dolaylı maliyetleri de hesaba katılınca Kovid-19’un sıhhat sistemi üzerindeki yükü bu sayının çok üzerinde.
Araştırmada, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi’nde 16 Mart-31 Temmuz 2020 tarihleri ortasında tedavi gören 1.056 Kovid-19 hastasının gerçek hasta datalarından yola çıkılarak, Sıhhat Bakanlığı’nın açıkladığı hasta bilgileri ve hasta başına düşen test, teşhis, tedavi harcamaları değerlendirildi.
– Kovid-19’un sıhhat sistemi üzerindeki yükü
Türkiye’de salgın ile ilgili tüm sıhhat harcamaları devlet tarafından karşılanıyor. Araştırmaya nazaran, Kovid-19 nedeniyle yatarak ve ayaktan tedavi alan hastaların toplam tedavi maliyetinin devlet sıhhat harcamalarında yüzde 2 ve SGK sıhhat harcamalarında yüzde 3,8’lik bir oranı oluşturduğu iddia ediliyor.
Türkiye’nin Kovid-19 salgınında dünyada en yüksek sayıda olayın gözlendiği 9. ülke olduğu belirtilen araştırmada, “Elde edilen sonuçlarla pandeminin birinci yılında ülkemize olan direkt tıbbi maliyet yükünü iddia etmeye çalıştık. Pandeminin gerçek toplam maliyeti elbet direkt tıbbi maliyetlerinin kıymetli ölçüde üzerindedir. Fakat, yalnızca sıhhat hizmet sunumuna getirdiği ek ekonomik yükün toplam sıhhat harcamasının yüzde 2’si kadar olduğu öngörülmektedir. Önlemlere karşın bir yıl içindeki dalgalı olay sayıları Türkiye’ye kıymetli bir ekonomik yük ve tıpkı vakitte sıhhat kuruluşlarına, sıhhat çalışanlarına maddi ve manevi yük oluşturmuştur.” tabirleri kullanıldı.
– “Amacımız Kovid-19 hastalığının tıbbi yükünü ortaya koymaktı”
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Fehmi Tabak, “Araştırmanın, Kovid-19’un Türkiye’nin sıhhat sistemine getirdiği planlanmamış maliyeti göstermesi açısından çok değerli bir çalışma olduğuna inanıyorum.” tabirlerini kullandı.
Bu araştırmanın sırf direkt tıbbi maliyetlere odaklandığını ve bu sonuçların buzdağının görünen yüzü olduğunu aktaran Tabak, şunları kaydetti:
“‘Dolaylı maliyetlerin daha da artmasını önlemek için Kovid-19’un sıhhat sistemine yükünü hafifletmemiz gerekiyor. Birinci adım elbette aşılama. Sistem üzerindeki yükü hafifletmek için hastanede yatış müddetlerinin kısaltılması ve hastaların en kısa müddette taburcu olmalarının sağlanması bir öteki değerli öncelik olmalı.
Pandemi sürecinde tabip denetimlerinin ertelemesi üzere nedenlerle hepatit üzere birçok bulaşıcı hastalığın taraması yapılamadı. Bir örnek vermek gerekirse, Sıhhat Bakanlığı datalarına nazaran 2020 yılında Türkiye’de HIV tanısı alan kişi sayısı 2019 yılına kıyasla yüzde 62 azaldı. Hasebiyle Kovid-19’un önümüzdeki yıllarda toplum sıhhati ve sıhhat sistemine uzun vadeli yükünün görünenden çok daha yüksek olduğunu görebiliriz.”
– “Ölüm, sakatlık ve iş gücü kaybı hayli değerli bir hastalık yükü olarak kabul ediliyor”
Başşehir Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Simten Malhan da araştırmanın sistemine ait, araştırmayı yürütürken, Kovid-19 hastalığının Türkiye sıhhat sistemine olan ek maliyetini ortaya koymak için yalnızca test, teşhis, tedavi, ilaç üzere direkt tıbbi maliyetlerin dikkate alındığını belirtti.
Evvel hasta başı direkt tıbbi maliyetlerin bulunduğunu aktaran Malhan, sonrasında Kovid-19 tanısı alan tüm hastalara genelleme yapıldığını kaydetti.
Malhan, şu bilgileri verdi:
“Hasta başı direkt tıbbi maliyetleri hesaplamak için, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi’nin gerçek hasta dataları ve Türkiye’ye genellemek için Sıhhat Bakanlığı tarafından açıklanan günlük Kovid-19 hasta bilgileri kullanıldı. Tüm dünyada olduğu üzere hastalık hakkındaki belirsizlik, bireylerde gösterdiği farklı tesirler, organ tutulumları ve hastalığın şiddeti pek çok dolaylı maliyete de neden oluyor.
Mevt, sakatlık ve iş gücü kaybı hayli kıymetli bir hastalık yükü olarak kabul ediliyor. Bu maliyetler de göz önüne alınırsa Kovid-19’un sıhhat alanında Türkiye’ye ekonomik yükünün bu araştırmada hesaplanandan çok daha fazla olduğu görülecektir.”
– Hastalığın şiddeti yükseldikçe tedavi maliyeti artıyor
Toplantıda verilen bilgilere nazaran, araştırma için dataları bedellendirilen 1.056 hastanın yüzde 55’i erkek, yüzde 45’i bayan hastalardan oluştu. Hastaların ortalama yaşı 56,6 olarak belirlenirken yalnızca serviste sıhhat hizmeti tamamlayanların oranı yüzde 84,6, ağır bakımda yatanların oranı yüzde 15,4 oldu.
Hastaneye başvuranların hastalık şiddetleri asemptomatik yüzde 5,9, hafif yüzde 17, orta yüzde 41,2 ve şiddetli yüzde 36 olarak tespit edildi.
Hastalığın şiddeti arttıkça maliyetlerin de arttığı tespit edildi. Şiddetli Kovid-19 hastalarında ortalama maliyetler, belirti göstermeyen, hafif şiddetli ve orta derece şiddetli Kovid-19 maliyetlerinden çok daha yüksek gerçekleşti.
Orta şiddetteki hastaların, hastanede ortalama 8,6 gün kaldığı, bu mühletin 51 güne kadar uzadığı görüldü. Orta şiddetteki bir hastanın ortalama maliyeti 8 bin 791,1 TL olarak hesaplandı.
Hastalığı şiddetli geçiren hastaların ortalama yatış gün sayısı 10,8 gün oldu. Bu hastaların ağır bakım tedavi mühletinin 93 güne kadar uzadığı gözlendi. Bu hastaların ortalama hasta maliyeti 13 bin 405,9 TL olarak hesaplandı.
– Hastaneye yatan tüm hastalar ortasında vefat oranı yüzde 9,5
Oksijen tedavisi ile birlikte ağır bakım hizmeti de alan şiddetli hastaların ortalama yatış gün sayısı 17,3 gün oldu. Bu hastaların ortalama hasta maliyeti ise 30 bin 257,3 TL olarak hesaplandı.
Hastaların yüzde 43’ünde eşlik eden hastalıklar bulunmakla birlikte, bu hastalıklar ortasında birinci sırada yüzde 23,9 hipertansiyon, sonrasında sırasıyla yüzde 13,6 diyabet, yüzde 9,1 astım, yüzde 8,1 iskemik kalp hastalığı ve yüzde 7,6 kanser olduğu tespit edildi. Hastaneye yatan tüm hastalar ortasında vefat oranı yüzde 9,5 olarak tespit edildi.
Memurlar