Konut dolandırıcılığı günümüzde çok sık yaşanan durumlardan biri. Gayrimenkul kesiminde maketten mesken satıp kaçan da var, taahhüt tarihinde teslim etmeyen de.
Hürriyet’ten Melin Karaman’ın haberine nazaran: Geçtiğimiz günlerde 130 şahsa maket üzerinden konut sattıktan sonra dairelerini vermediği argümanıyla yargılanan Bulut İnşaat’ın sahibi Temel Bulut, 316 yıl 3 ay mahpus ve 1 milyon 275 bin TL isimli para cezasına çarptırıldı. Davacı tarafın avukatı, karar üzerine, “Artık konut satma vaadiyle mağdurları dolandıranlar, sürecin sonunda çok önemli mahpus cezası alacaklarını bilmelidirler” diye konuştu.
Hayali 130 dairenin bedeli: 316 yıl hapisHayali 130 dairenin bedeli: 316 yıl mahpus
Avukat Mustafa Güneş de “Satıcıların bu çeşitten cezalarla karşılaşabileceğinin bilinmesi kesimde işlerin daha ciddiyetle el alınmasını sağlayacaktır” derken mesken alacakların dikkat etmesi gereken noktalarda değerli ikazlarda bulundu. Projeden konut almak mantıklı mı? Mağdur olmamak ve riskleri en aza indirmek için göz önünde bulundurulacak ayrıntılar neler? Güneş, projeden konut alımıyla ilgili akıllardaki bu soruları hurriyet.com.tr için yanıtladı.
Projeden mesken alırken nelere dikkat edilmeli?
İnşaat halinde ve maketten görerek konut alan bireyler, projenin inşaat ruhsatı olup olmadığına bakmalı, taşınmaz üzerinde irtifak kurulmamış projelerden alım yapmaktan kaçınmalıdırlar. Çünkü irtifak kurulmadığında, sizin satın aldığınız taşınmazın hangi bağımsız kısım olduğu dahi muhakkak değildir ve siz yalnızca yazılı bir vaat üzerine para ödemiş olursunuz.
Yeniden inşaat ruhsatı varsa da inşaatın mühürlenip mühürlenmediği, ruhsata uygun yapılıp yapılmadığı ehemmiyet arz eder. Bunlar teknik ve mesleksel bilgi gerektirdiğinden, alacakları konuta ait kesinlikle bir değerleme yahut ekspertiz raporu aldırmaları ya da banka kredisi kullanıyorlarsa bankaların aldığı raporları incelemeleri iyi olur. Çünkü bu raporlarda projeye ait tapu ve belediye kayıtlarında geçen her türlü bilgi yer alır ve siz de aldığınız meskenin tüzel statüsü hakkında emin olmuş olursunuz.
Konut üzere değerli bir eseri müşteriye fotoğraf yahut maketle satanlar için bir kontrol sistemi var mı?
Bu hususta ön ödemeli konut satışlarına dair bir yönetmelik var. Bu yönetmelik çerçevesinde gerekli kontrolleri Ticaret Bakanlığı ve taşra teşkilatı yapar. Bu manada maketten konut alanların şikayetlerini yöneltebilecekleri idari makam da Ticaret Bakanlığı’dır. Mağdurlar bu şikayetleri web üzerinden yapabilecekleri üzere elden dilekçe sunarak da yapabilirler.
Projeden konut almanın avantajları ve dezavantajları neler?
Projeden konut almanın temel avantajı fiyat avantajıdır. Projenin erken safhasında fiyatlar uygun tutulduğundan sonraki bedel artışlarından yararlanmış olursunuz.
Dezavantajı ise çok. Çünkü size anlatılan projenin bitirilip bitirilmeyeceği kesin değildir, aşikâr bir ölçüde risk içerir. O yüzden firma seçimi değer taşır. Öbür yandan, bitmiş ve iskan dokümanı alınmış, yani yasal açıdan bütün gerekliliklerin yerine getirildiği bir evrak, satın alma evresinde olmadığından, ileride o dokümanın alınıp alınmayacağı da bir belirsizlik noktasıdır. Hak sahiplerinin bu haklarını takip etmesi son derece değerlidir.
Bahsi geçen mesken, mukavelede vadedilen tarihte teslim edilmediyse inşaat şirketinden kira talep edilebilir mi?
Şayet kontratta bu türlü bir karar varsa mukavelede yazıldığı biçimiyle; yoksa da kanundaki genel kararlara nazaran mağdur olan taraf tazminat isteyebilir. Bu tazminatın hesabı ve ne surette ödeneceği kontratta belirtilmemişse mahkemenin atayacağı bir eksperin yapacağı hesaba nazaran belirlenir. Bu ortada mağdur şahıslar yalnızca kira kaybı değil, konutun geç tesliminden kaynaklanan diğer ziyanları da varsa, onları da talep edebilirler.
Hangi durumda cayma hakkı var? Kelam verilen tarihte mesken bitmediyse yapılan ödeme geri alınabilir mi?
Yönetmeliğe nazaran tüketici, mukavelenin kurulduğu tarihten itibaren 14 gün içinde, rastgele bir münasebet göstermeksizin ve cezai kaide ödemeksizin mukaveleden cayma hakkına sahiptir.
Bu süreyi aşan durumlarda ise, konutu teslim almış olmamak kaydıyla, tekrar 24 aya kadar rastgele bir münasebet göstermeden mukaveleden dönme hakkına sahiptir. Lakin bu durumda, satıcı; konutun satışı yahut satış vaadi kontratı nedeniyle oluşan vergi, harç ve gibisi yasal yükümlülüklerden doğan masraflar ile mukavele tarihinden itibaren birinci 2 ay için mukavele bedelinin yüzde 2’sine, 3 ila 6 ay ortası için yüzde 4’üne, 6 ila 12 ay ortası için yüzde 6’sına ve 12 ila 20 dört ay ortası için de yüzde 8’ine kadar tazminatın ödenmesini isteyebilir.
Doğal, şayet satıcının mukaveleye muhalif davranması kelam konusu ise, üstte belirtilen kesintiler yapılmaksızın tüketici mukaveleden rastgele bir kesinti yahut tazminat ödemeksizin dönebileceği üzere oluşan ziyanlarını da talep edebilir.
Memurlar
