– Türk Kızılay Genel Lideri Dr. Kerem Kınık, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle şiddetli bir 3 ay geçirileceğini belirterek, “Eğer kan ve immün plazma bağışı artmazsa alarm vermek durumunda kalabiliriz, bunu istemiyoruz.” dedi.
AA muhabirinin immün plazma ve kan bağışlarındaki son datalara ait sorularını yanıtlayan Kınık, Türkiye’de mart ayından bu yana yaşanan Kovid-19 pandemisi nedeniyle ulusal kan stoklarının etkilendiğini ve immün plazma muhtaçlığının arttığını söyledi.
Kışla birlikte kan ve immün plazma gereksiniminin arttığını, stoklar taban stok düzeyinin altında olmasa da hassaslığın biraz daha artması gereken bir periyoda girildiğini belirten Kınık, “Pandeminin bilhassa bu 3-4 haftadır çok ağır bir formda pik yapması, bunun oluşturduğu hasta yükü ve hastanelerde doluluk oranlarındaki artış nedeniyle günlük 400-500 civarında olan immün plazma talebi 1000’lerin üzerine çıktı. Hastalığı geçirmiş ve kendilerine ulaştığımız immün plazma bağışlayabilecek olan vatandaşlarımızın bu devirde bilhassa bağış noktasında hassaslık göstermesini bekliyoruz.” diye konuştu.
Şimdiye kadar yaklaşık 70 bin immün plazma bileşeninin hastalara ve hastanelere nakledildiğini aktaran Kınık, bundan sonraki süreç için de hastalığı geçirmiş 250 bin civarında şahısla temas ettiklerini, şu an data tabanlarında yaklaşık 750 bin kişinin olduğunu, bunların yaklaşık 250-300 bininin immün plazma verme noktasında uygun adaylar olabileceğini kaydetti.
Kınık, bu süreçte bilhassa bağış noktalarının sayısının artırılması için çalıştıklarını lisana getirdi.
– “Zorlu bir 3 ay geçireceğiz”
Salgın sürecinde kan muhtaçlığının da arttığını belirten Kınık, “Kovid-19 salgını nedeniyle sokağa çıkma kısıtlamalarının uygulanacağı, mobilizasyonun azaldığı bu periyotta kan bağışı yapacak vatandaşlarımızın bu kısıtlamaların kapsamı dışında olduğunu tabir etmek isterim. Kızılay’ın ‘kanver.org’ internet sitesinden aldıkları randevuları göstererek kısıtlamalara takılmadan kan ve plazma bağışlarını yapabilirler.” sözlerini kullandı.
Kızılay Genel Lideri Kerem Kınık, salgın sürecine ait, “Zorlu bir 3 ay geçireceğiz. Bu kuvvetli 3 ay içerisinde stoklarımızın daima taban stok düzeyinin üstünde seyretmesi ve plazma gereksinimini da günlük karşılayabilecek bir biçimde donasyon (bağış) almamız gerekiyor.” dedi.
– “Kan ve plazma bağışlayacak vatandaşlarımızın telaş edeceği bir şey yok”
Türkiye’de 30’a yakın vilayette immün plazma, 300 noktada da kan bağışı aldıklarını bildiren Kınık, Kızılay Kan Merkezileri dışında oluşturdukları aferez merkezleri ve taşınabilir araçlarla da hem kan hem de plazma bağışı almaya devam ettiklerini anlattı.
Kızılay Kan Merkezleri ve kan bağış noktalarının hastane değil, sağlıklı insanların geldiği yerler olduğunu vurgulayan Kınık, şöyle devam etti:
“Merkezlerde Kovid-19 riski yok. Beşerler buraya gelmeden evvel sıhhat denetiminden geçiyor ve rastgele bir enfeksiyonları, külfetleri varsa zati bunlar kendilerine bildiriliyor. Bu ortamlar rastgele bir kalabalık ortamdan daha yüksek bir risk taşımıyor. Buralarda yaptığımız dezenfeksiyon, denetim ve muayene çalışmalarıyla riskleri minimuma indiriyoruz. Vatandaşlarımızın telaş edeceği bir şey yok. Kan vermek ya da plazma bağışlamak da insanların sıhhatini olumsuz istikamette etkileyecek bir durum değil. Bilhassa Kovid-19 geçirmiş olan vatandaşlarımızın bünyeleri bu mikroba karşı artık bağışıklanmış ve bedenlerinde mikrobu tanıyan hücreler bulunmakta. Muhtaçlık anında bu antikorlar daima üretiliyor. Koronavirüsü geçirip iyileştikten ve 2 hafta geçtikten sonra pik periyotları sırasında bu antikorların alınarak hastalara nakledilmesi değer arz ediyor.”
Kınık, plazma bağışı yapabilecek bireylerde aranan özelliklere ait şu bilgileri paylaştı:
“Kan verebilme özelliği olması gerekiyor. Bulaşıcı hastalıkları olmamalı. Yakın bir vakitte cerrahi teşebbüs yapılmamış olması lazım. Kimi ilaçlar var, onları kullanmamış olması gerekiyor. Şayet bağışçı adayımız bayan ise kan uyuşmazlığı üzere nedenlerle hamile olmamalı. Daha evvel kan transfüzyonu almamış olması gerekiyor. Bu özellikleri taşıyan vatandaşlarımızdan 8 sefere kadar 600 ila 800 mililitre kadar plazma bileşeni alabiliyoruz. Azamî plazma verdiklerinde de 1 hasta 24 hastaya şifa olabiliyor.”
– “Her gün 9 bin ünite kana gereksinim var”
İmmün plazma ve kan bağışı rutinlerinin artarak devam ettiğini lisana getiren Kınık, “Eğer kan ve immün plazma bağışı artmazsa alarm vermek durumunda kalabiliriz, bunu istemiyoruz.” sözünü kullandı.
Kızılay Genel Lideri Kerem Kınık, ülke genelinde her gün yaklaşık 9 bin ünite, bu 3 farklı komponente bölündüğünde ise 27 bin ünite kan bileşenine muhtaçlık olunduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Türkiye’de yaklaşık 1564 hastanede bu kan ve kan eserleri kullanılıyor. Her gün kan ve trombosit alması gereken talasemi hastalarımız, lösemili yavrularımız, çok sayıda ameliyatlar üzere hadiselerimiz var. Bunun yanına bir de Kovid-19 nedeniyle plazma alması gereken vatandaşlarımız eklendi. Kan bağışı olmaksızın hayatta kalamayacak olan beşerler için bu çok değer arz ediyor. Zira kan laboratuvarlarda, fabrikalarda yapılamayan bir doku. Yalnızca bir insan, diğer beşere bağışıyla hayata tutunabiliyor.”
Kınık, vatandaşlara, “Bugünlerde de Kızılay’ımızın nizamlı bağışçılarının ve daha evvel hiç kan yahut plazma bağışlamamış vatandaşlarımızın Kızılay Kan Merkezlerine gelmelerini rica ediyoruz. Randevu alarak geldiklerinde 15 dakika içerisinde süreç bitiyor. Vatandaşlarımızın bir diğer insanın hayatına el uzatmaları için bağışçı olmaları çok kıymetli.” davetinde bulundu.
Memurlar
