Soru: 657 sayılı Kanuna tabi 7. dereceli takımda çalışan devlet memuruyum, kazanılmış hak aylığım ve emekliliğe temel takım derecem 3/1’i olmasına karşın takım derecem 7’dir. Bu durumda yeşil pasaport almam mümkün müdür?
Karşılık: Devlet memurları için, kazanılmış hak aylık derecesi, takım derecesi ve emekli keseneğine temel aylık derecesi olmak üzere üç farklı derece bulunmaktadır. Bunlar birbirine eşit olabileceği üzere tıpkı memur için üçü de farklı olabilir.
Kural olarak takım derecesi ile kazanılmış hak aylık derecesinin birebir olması beklenir. Fakat 657 sayılı Kanunda sayılan birtakım özel durumlar sebebiyle her iki derece farklılık gösterebilmektedir. 45. hususa nazaran 5 ila 15. dereceler ortasında memur kazanılmış hak aylık derecesinin üç derece üstünde bir takıma atanabilmektedir. Buna nazaran kazanılmış hak aylık derecesi 8 olan bir mühendis 5. dereceye atanabilmektedir. Bir öbür durum ise 68/B unsurudur. On hizmet yılını tamamlayan bir uzman kazanılmış hak aylık derecesi daha aşağıda olmasına karşın 1. derece takıma atanabilmektedir.
Takım derecesinin 7, kazanılmış hak aylık derecesinin 3 olması yahut emsal örneklerin sebeplerinden biri kurumların takım birikim planlaması yapmamalarının bir sonucudur. Bu durum çalışanın mağduriyetine yol açmaktadır. Kurumlar gelecekteki gereksinimlerine nazaran planlama yaparak vaktinde dolu takımlarda derece değişikliği, boş takımlarda ise sınıf unvan yahut derece değişikliği teklifinde bulunmalıdır. Bir öbür sebep ise kimi unvanlar için belli derecelerde takım bulunmamasıdır. Örneğin memur unvanı için 1 ila 4, vhki için 1 ila 2. dereceli takım bulunmamaktadır. Meğer bu unvanlardaki işçi yükseköğrenimli olması halinde kazanılmış hak aylıkları 1. dereceye kadar yükselmektedir.
5682 sayılı Pasaport Kanunu’nun 14. unsurunun A fıkrasında yeşil pasaport olarak bilinen özel damgalı pasaport hakkından yararlanacak kamu vazifelileri sayılmıştır. Fıkra kararına nazaran, “.birinci, ikinci ve üçüncü derece takımlarda bulunan yahut bu takımlar karşılık gösterilmek yahut T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilip emekli kesenekleri bu derecelerden kesilmek suretiyle kontratlı olarak çalıştırılan Devlet memurları ve öbür kamu vazifelileri,.” özel damgalı pasaport hakkından yararlanabilecektir.
Husus kararına nazaran Devlet memurlarının yeşil pasaport alabilmesi için unvanlarına bakılmaksızın takımlarının 1, 2 yahut 3. dereceli takım olması mecburidir. Emekli keseneklerine temel alınan derecelerine nazaran yeşil pasaport alabilecek olanlar Devlet memurları değil, emeklilik bakımından Emekli Sandığına tabi olan yahut yeni sistemde 5510 sayılı Kanunun 4/c hususu kapsamında bulunan kontratlı işçidir. Bu kümeye KİT’lerde 399 sayılı KHK’ye tabi olarak çalışan kontratlı işçi örnek verilebilir.
Sonuç olarak kazanılmış hak aylık derecesi 3, takım derecesi 7 olan bir memurun yeşil pasaport alamayacağını, kurumların takım derecesinin daha düşük olduğu böylesi durumların oluşmaması için vaktinde takım değişikliği talebinde bulunmaları gerektiğini değerlendirmekteyiz.
Memurlar
