Yeni Şafak muharriri Mehmet Acet, ‘Hazır olun! Karadeniz’den yeni bir doğal gaz muştusu daha geliyor’ başlığıyla yayımlanan yazısında kelamlarına “2020’nin bugüne kadarki en hoş haberlerinden biri Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın geçen ay müjde olarak duyurduğu Karadeniz’den gelen doğalgaz keşfi oldu” diye başladı.
Acet, şöyle devam etti:
“1.9 milyar varil petrol muadilinde 320 milyar metreküp doğalgaz keşfi ile Türkiye, tarihinin en büyük rezervini buldu.
Ayrıyeten Sakarya doğalgaz alanında yapılan bu keşif, 2020 içinde dünya genelinde yapılan keşif listesinde toplamda ikinci, denizlerde yapılanlar ortasında ise birinci sırada yer aldı.
Lakin kıssa burada bitmiyor.
Ağustos ayında birinci keşif müjde olarak verildiğinde birebir bölgede iki katman daha olduğu, oralarda yapılacak sondaj çalışmalarıyla bulunan doğalgaz ölçüsünün üst gerçek ‘güncellenebileceği’ söylenmişti.
Artık o ikinci müjde için ayları değil, haftaları saymaya başlayabiliriz. Zira yürütülen çalışmalar umut verici yeni bilgiler sunuyor.
‘Hamsi değil balina yakaladık’
Türkiye’yi yıllık 41 milyar dolarlık ithal güç yükünden kurtaracak, hatta bu alanda ihracatçı pozisyonuna getirebilecek bu keşiflerle ilgili olarak, bu tarihi süreci yöneten çevrelerden dinlediklerimizi aktarmak istiyorum.
Deniyor ki;
‘Yakın periyotta çok değerli yeni güncellemeler gelecek. Bu, ay bile olabilir. Bu keşif, orada bulunan rezervin daha çok küçük bir kısmını oluşturuyor. Muazzam bir havza burası. Hani hamsi mi yakaladın, köpekbalığı mı diye sorsalar şunu söyleyebiliriz: Balina yakaladık. Balina.’
Devam edelim:
‘Burası (320 milyar metreküplük gazın bulunduğu bölge) o havzanın en köşesinden kazdığımız birinci kuyu. Burası, topografyası, kil altyapısı, kum altyapısı ile inanılmaz yumuşak bir bölge. Akdeniz daha sıkıntı. 5 bin-6 bin metre kazılıyor. Topografik yapısı sert. Ancak burası, yani Karadeniz o denli değil.’
‘İyi ki gaz bulmuşuz, petrolün 20 yıllık ömrü kaldı’
Keşke gaz değil de petrol bulsaydık diye düşünenlerden misiniz?
Petrolü doğalgazdan daha kıymetli bulan bir yaklaşım olduğunu biliyoruz.
İşi bilenlerden ‘İyi ki gaz bulmuşuz’ tabirini duyana kadar ben de o denli düşünüyordum doğrusu.
Petrolün eski cazibesinin kalmadığı söyleniyor. Elektrikli kullanımların yaygınlaşmasıyla pahasının daha da azalacağı lisana getiriliyor. Hatta tarih veriliyor, önümüzdeki 20 yıl içerisinde petrolün bir değerinin kalmayacağı söz ediliyor.
Pekala ya doğalgaz?
Bu sürecin mimarlığını yapan çevrelerin anlattıkları üzerinden ilerleyelim:
‘Isınmadan, endüstriye, güç santrallerine, hatta Petro/kimya tesislerine kadar tamamı gaz merkezli. Hayata nasıl yansıyacak. Kışın, vatandaş 400 lira fatura mı ödüyordu. 100 lira ödeyecek. Endüstriye katkısı ne olacak? Üçte birini, dörtte birini ödeyecekler. Rekabet imkanı artacak. İhracat kapasitesi artacak. Üçüncüsü elektrik. Gazla çalışan güç santralleri.
Bir denklemdeki bir değişken nasıl başka değişkenleri bozuyorsa negatif manada, müspet manada da bu türlü etkiliyor. Çarpan tesirinin farkında mıyız?’
90’lı yıllarda zımnilik içinde yürütülüp karara bağlanan, şaibeli, yüksek fiyatla ‘Al ya da öde’ üzere ağır yükümlülükler getiren doğalgaz mutabakatlarının kontrat mühletleri 2021 yılından itibaren dolmaya başlayacak.
Karadeniz’deki bu keşifler, bu manada da çok bedelli bir vakit diliminde gündemimize girmiş oldu.
Bu ülkelerden gaz almaya devam edecek olsa bile, Türkiye’nin pazarlık gücü önemli manada yükselmiş durumda.
Birkaç gün evvel Reuters’a açıklamalar yapan üst seviye bir Güç Bakanlığı yetkilisi, ‘Türkiye’nin 2021 sonuna kadar sona erecek olan 16 milyar metreküp doğalgaz alım kontratını yenilemek için daha rekabetçi fiyatlar ve daha esnek kontratlar görmek istediğini’ söyledi.
Bu ne manaya geliyor?
Artık gerekmesi halinde ‘Senden gaz almıyorum’ deme lüksüne sahip oluyoruz manasına geliyor.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan 7 Eylül’de yapılan Kabine toplantısından sonra millete sesleniş konuşmasında şunları söylemişti:
‘Sakarya doğal gaz rezervi 1.9 milyar varil eş kıymeti olan petrol karşılığıyla dünyada bu yıl keşfedilen ikinci en büyük kaynaktır. Ayrıyeten gaz kalitesi bakımından da dünyadaki sayılı rezervler ortasındadır. Yeni muştularla bu sevincimizi daha da artıracağız.’
Cumhurbaşkanı’nın kelamını ettiği muştuların ayak sesleri duyuluyor.
Güçte paradigma değişikliği manasına gelen, Türkiye’nin cari açık problemini bitirecek tarihi bir sürecin içinden geçiyoruz.
Bilmem farkında mısınız?”
Memurlar
