– Petrol ve Doğal Gaz Platformu Derneği (PETFORM) Idare Şurası Lideri Mustafa Kalay, Türkiye doğal gaz piyasasının son yıllarda atılan adımlarla ticaret merkezi olma yolunda kıymetli gelişmeler kaydettiğini belirterek, “Yeni keşfimizle bir arada, Türkiye doğal gaz piyasamızda güçlendirilecek ulusal bir özgür piyasa yapısıyla doğal gaz ticaretinin artacağını ve gazın gerçek pahasını bularak ülkemize daha fazla bedel sağlayacağını düşünmekteyiz.” dedi.
Kalay, Türkiye’nin Karadeniz açıklarındaki Sakarya Gaz Alanı’ndaki 320 milyar metreküplük gaz keşfinin güç piyasalarına ve yerli arama-üretim dalına tesirlerine ait, AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
Türkiye’nin makroekonomik görünümü dikkate alındığında gücün, bilhassa ham petrol ve doğal gaz ithalatının cari açığın en değerli nedeni olduğunu anımsatan Kalay, “Ülke kaynaklarımızın daha süratli ve aktif bir formda iktisada kazandırılması, üretim alanlarımızın en verimli halde çalıştırılmasının ulusal çıkarımız olduğunu düşünüyoruz. Bu noktada ülkemizin Karadeniz’de bulduğu rezerv, cari açığımızın azaltılması ve ilerleyen periyotlarda ülkemizde yeni rezervlerin bulunmasına yönelik şirketlerimize motivasyon sağlaması bakımından epey kıymetlidir.” diye konuştu.
Kalay, Türkiye’nin Karadeniz’deki doğal gaz keşfinden evvelki hidrokarbon varlığına da değinerek, “Petrol alanlarımızın yüzde 7’sinin 25 milyon varil rezervden daha büyük, yüzde 93’ünün ise 25 milyon varilden daha küçük olduğu görülmekteydi. Bu çerçevede ülkemizdeki üretimin üst düzeye çekilmesi ve yeni alanların memleketimize kazandırılması için arama-üretim dalının stratejik bir perspektifle ele alınması çok kıymetlidir. Bu doğrultuda son devirde Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığımızın yerli arama-üretim bölümüne verdiği değer ve yeni keşfimiz ülkemiz için büyük ekonomik bedel yaratacaktır.” sözlerini kullandı.
Karadeniz’deki doğal gaz rezervi keşfiyle Türkiye arama-üretim kesimine yerli ve yabancı yatırımcının ilgisinin artacağını lisana getiren Kalay, gelecek devirde daha fazla arama ve üretim yatırımları yapılarak yeni rezervlerin ülke iktisadına kazandırılacağına inandıklarını söyledi.
Kalay, Karadeniz’deki keşfin Türkiye doğal gaz piyasasına tesirlerini de değinerek, Türkiye’nin bulunduğu coğrafya ve yaşanan gelişmeler prestijiyle doğal bir gaz ticaret merkezi olma potansiyeline sahip olduğunu tabir etti.
Türkiye doğal gaz piyasasının son yıllarda gerek altyapı yatırımları gerekse ticaret tarafında atılan adımlarla bu yolda değerli gelişmeler kaydettiğine dikkati çeken Kalay, “Her geçen gün daha da güçlenen piyasamızda Eylül 2018’de devreye giren Organize Toptan Satış Piyasası (OTSP) ile birlikte bölgesel ticaret merkezi olma yolunda değerli bir adım atılmıştı. Bu yıl prestijiyle OTSP’de günlük hacim etraf ülke ticaret merkezlerinin çok üstünde ve bu piyasamız açısından büyük avantaj oluşturmakta. Yeni keşfimizle birlikte Türkiye doğal gaz piyasamızda güçlendirilecek ulusal bir özgür piyasa yapısıyla doğal gaz ticaretinin artacağını ve gazın gerçek bedelini bularak ülkemize daha fazla kıymet sağlayacağını düşünmekteyiz.” dedi.
Kalay, yeni keşfin, mevcut uzun periyotlu doğal gaz kontratlarının yenilenme süreci bakımından da kıymetli bir gelişme olduğunu belirterek, şöyle devam etti:
“Türkiye doğal gaz tedarikini uzun periyotlu ve petrol endeksli kontratlar üzerinden sağlıyor ve gelecek 5 yıllık devirde mevcut kontratların 30 milyar metreküp civarındaki bir kısmının müddeti sona erecek. 2021 sonrası doğal gaz piyasamızın gelişimi için çok kritik bir periyot ve keşfedilen Karadeniz rezervimizin yeni kontrat müzakerelerinde ülkemizin elini güçlendireceğine, yeni keşifle birlikte ülkemizdeki gaz arz çeşitliliğinin artırılmasına fırsat yaratılacağına ve bu çeşitlilik sayesinde ülkemiz olarak daha esnek ve kısa vadeli kontratlara sahip olma talihimizin ortaya çıkacağına inanıyoruz. Bununla birlikte, çıkarılacak yerli gazın bölgemizde spot ihracat üzere ticari faaliyetlerin de önünü açabileceğini ve ülkemiz piyasa oyuncularının bölgesel ticari imkanlara ulaşabileceğini düşünüyorum.”
– Yerli arama-üretim dalının stratejik değeri
Kalay, Türkiye’nin ham petrol ve petrol eserleri ithalatına bağımlı bir ülke olmasının, ülke iktisadının memleketler arası piyasalarda belirlenen petrol ve doğal gaz fiyatlarının tesirlerine açık kalmasına neden olduğuna dikkati çekerek, “Ticaret Bakanlığı bilgilerine nazaran, ülkemizin 2018 yılı toplam ithalatı 223 milyar dolar olurken, bu sayının 43 milyar dolarını güç ithalatı oluşturmuştu. Gerçekleşen bu sayının 24,2 milyar doları petrol ve petrol eserlerine, 14 milyar doları ise doğal gaza olmak üzere toplamda 38,2 milyar dolarlık kısım yalnızca petrol ve doğal gaz ithalatına ödenmişti. Bu kapsamda güç arz güvenliğinin aktif bir biçimde tesisi ve cari açığımızın düşürülmesi noktasında yerli arama-üretim bölümümüzün varlığı stratejik ehemmiyet arz etmektedir.” diye konuştu.
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını süreciyle yaşanan global belirsizliğin de yerli kaynak üretimi ve yerli kaynaklarla tesis edilecek güç arz güvenliğinin kıymetini bir sefer daha ortaya koyduğunu belirten Kalay, “Bu çerçevede Karadeniz keşfimiz de yerli üretimimize önemli bir motivasyon sağlamış ve ülke potansiyelini ortaya çıkarmaya odaklanan dalımıza de güç sağlamıştır. Dalımız Güneydoğu ve Trakya havzaları başta olmak üzere ülkemizin birçok noktasında mevcut alanların azamî kapasiteyle üretim yapması ve yeni rezervlerin ülkemize kazandırılması konusunda her ayrıntıyı ince eleyip sık dokumakta, yerli kaynakların memleketimize kazandırılması için efor sarf etmektedir.” dedi.
Kalay, bu anlayışla salgın sürecinde de bölümün arama-üretim faaliyetlerine devam ederek, bu yılın birinci üç ayında geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 10’luk bir üretim artışı gerçekleştirdiğini söz etti.
Türkiye’de 19’u yabancı 22’si yerli olmak üzere toplam 41 şirket tarafından petrol arama ve üretim faaliyetlerine devam edildiği bilgisini veren Kalay, son keşifle bir arada yerli ve yabancı yatırımcıların arama-üretim bölümüne ilgisinin artacağına inandıklarını lisana getirdi.
Kalay, yeni yatırımların önünü açmak ve yeni keşifleri ülke iktisadına kazandırmak ismine son derece riskli, maliyetli ve ileri teknoloji yatırımları gerektiren petrol ve doğal gaz arama ve üretim kesimine yönelik motive edici teşvik düzeneklerinin oluşturulmasının elzem olduğuna dikkati çekerek, “Halihazırda, öncelikli yatırım teşvikleri kapsamında yer alan maden kesimi örneğinde olduğu üzere, yerli ve yabancı tüm yatırımcıların dikkatinin dalımıza odaklanabilmesi için ham petrol ve doğal gaz arama-üretim bölümünün de öncelikli yatırım teşvikleri kapsamına alınması gerektiğini düşünüyoruz.” tabirlerini kullandı.
Memurlar
