Güç Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), Türkiye’de doğal gazın vadeli kontratlarla alınıp satılabileceği Vadeli Doğal Gaz Piyasası (VGP) oluşturulması için çalışmalarında sona geldi. Gelecek yıl açılacak VGP’nin doğal gaz borsasında süreç yapan oyuncuların 2023’te sisteme verilmesi planlanan Karadeniz gazının alım ve satımını evvelden yapabilmesine imkan verirken bunun fiyatlara da olumlu yansıması bekleniyor.
Türkiye, 1 Eylül 2018’de piyasa için bir birinci niteliğinde olan Organize Toptan Doğal Gaz Satış Piyasası’nı (OTSP) devreye aldı. EPDK tarafından mevzuat alt yapısı oluşturulan ve Güç Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) bünyesinde bulunan doğal gaz borsasında, 2 yılda 3,2 milyar metreküp doğal gazın ticareti yapılırken yaklaşık 4,7 milyar liralık süreç hacmine ulaşıldı.
Bu periyotta, ortalama gaz referans fiyatı ise bin metreküp için 1460 lira düzeyinde gerçekleşti.
Karadeniz’de keşfedilen 320 milyar metreküplük doğal gazın sisteme verilmesiyle Türkiye doğal gaz piyasasının daha fazla gelişmesi beklenirken EPDK keşfin piyasaya tesirleri üzerinde çalışmalarına başladı.
Bu kapsamda, 2021’de faaliyete geçirilmesi planlanan Vadeli Doğal Gaz Piyasası’nın (VGP) oluşturulması için bir taslak hazırlandı. Taslağa son halinin verilerek EPDK konsey onayına sunulması maksadıyla ilgili taraflar bir ortaya geldi. Taraflar, VGP’de sürece sunulacak eser çeşitleri, vadeleri ve öbür ayrıntıları kıymetlendirdi.
– VGP neler getirecek?
VGP, doğal gaz borsasında süreç yapan oyuncuların Türkiye’de doğal gazı vadeli kontratlar aracılığıyla alıp satabileceği bir piyasa olarak 2021’de faaliyete açılacak. VGP’nin açılmasıyla, piyasa öngörülebilirliğinin sağlanması amaçlanırken fiyat belirsizliğinden kaynaklanan risklerin bertaraf edilmesi hedefleniyor.
VGP ile piyasada derinlik ve likiditenin artırılması, piyasa oyuncularına kendi konumlarını ayarlamaları açısından esneklik sağlanması ve ileriye dönük belirsizliklerin en aza indirilerek arz güvenliğine de katkı sağlanması planlanıyor.
Ayrıyeten Türkiye’nin doğal gaz ticaret merkezi olma maksadının gerçekleştirilmesi için değerli bir rol oynaması beklenen VGP’nin 2021’de faaliyete geçmesiyle konut ve sanayi tüketicilerinin güç maliyetlerinin azalmasına katkı sağlanacak.
– “Türkiye doğal gaz ticaret merkezi olma gayesine bir adım daha yaklaşıyor”
EPDK Lideri Mustafa Yılmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, VGP’nin 2021’de açılacağına dikkati çekerek, “VGP ile doğal gaz borsasında süreç yapan oyuncular vadeli kontratlar aracılığıyla 2023’te sisteme verilmesi planlanan yerli doğal gazın alım-satımını evvelce yapabilme imkanı bulacak. Bu sayede Karadeniz gazımızın daha üretilmeye başlamadan bile ülkemizin doğal gaz fiyatları üzerindeki olumlu tesirini göreceğiz.” dedi.
Yılmaz, Karadeniz’deki doğal gazın üretildikten sonra sisteme verilmesi ve ticarileştirilmesi etabında EPDK olarak devreye gireceklerini belirterek şunları kaydetti:
“Gerekli lisanslama ve düzenleme çalışmalarını yaparak yerli doğal gazımızın en ekonomik formda tüketicilerimizin hizmetine sunulmasını daima birlikte sağlayacağız inşallah. Hem bu keşif hem de VGP ile Türkiye doğal gazda ticaret merkezi olma maksadına bir adım daha yaklaşmış olacak. Doğal gaz piyasamız aslında çok iyi bir noktada lakin bu süreçte kendi doğal gazımızı keşfetmek farklı bir memnunluk. Biz de kendi doğal gazımızın düzenleyicisi olmanın gururunu yaşayacağız. Bu vesileyle, doğal gaz borsamızın da ikinci yılını kutluyor, OTSP’nin kurulmasına büyük dayanak veren başta sayın Bakanımız olmak üzere bu süreçte emeği ve katkısı olan kamu ve özel kesimin bütün temsilcilerine teşekkür ediyorum.”
Memurlar
