Medicana International İstanbul Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Ebubekir Şenateş, “Fibroscan, karaciğer sertliğini ve karaciğerdeki yağlanmanın ölçüsünü nicel olarak ölçen bir ileri teknolojik yoldur. Teknik olarak fibroscan; bir ultrason probu, bunun bağlı olduğu elektronik sistem ve denetim ünitesinden oluşur. Probtaki ultrasonik dönüştürücü karaciğer dokusuna düşük frekanslı titreşimler gönderir. Bu test ile karaciğer sertliği ve karaciğerdeki nicel yağ ölçüsü ölçülür.” dedi.
Şenateş, AA muhabirine, karaciğer hastalıklarının tedavisinde kullanılan fibroscan yolunu anlattı.
Karaciğer sertliğinin ölçümünde yeni bir teknoloji olarak öne çıkan fibroscanın bu tıp hastalar için ehemmiyet taşıdığını vurgulayan Şenateş, “Fibroscan, karaciğer sertliğini ve karaciğerdeki yağlanmanın ölçüsünü nicel olarak ölçen bir ileri teknolojik yoldur. Teknik olarak fibroscan; bir ultrason probu, bunun bağlı olduğu elektronik sistem ve denetim ünitesinden oluşur. Probtaki ultrasonik dönüştürücü karaciğer dokusuna düşük frekanslı titreşimler gönderir. Bu test ile karaciğer sertliği ve karaciğerdeki nicel yağ ölçüsü ölçülür.” diye konuştu.
Şenateş, usulün; kronik hepatit B, kronik hepatit C, karaciğer yağlanması (alkole bağlı olmayan, NAFLD, NASH), otoimmün hepatit, primer biliyer kolanjit, primer sklerozan kolanjit, karaciğer sirozu, ilaca bağlı karaciğer fibrozu (metotreksat üzere ilaçlara bağlı karaciğer hasarı), kriptojenik karaciğer sirozu üzere her türlü kronik karaciğer hastalığında kullanılabileceğini bildirdi.
Kronik karaciğer hastalığı olan insanlarda karaciğer sertliğini (fibrozis) ölçmenin kıymetine işaret eden Şenateş, şöyle devam etti:
“Çünkü bu sertlik derecesine nazaran tedavi ve takip kararı verilmektedir. Bazen de sertliğin derecesine nazaran tedavi değişikliğine karar verilir. Karaciğer sertliğinin değerlendirilmesinde referans prosedür karaciğer biyopsisidir. Fakat biyopsinin komplikasyonları, zorluğu, ağrılı ve kanamaya yol açma ihtimali üzere nedenlerden ötürü bir hastada tekraren yapılması mümkün olmamaktadır. Bu nedenle biyopsi yerine yahut birinci biyopsiden sonra yapılabilir. Karaciğer sertliğinin değerlendirilmesinde doğruluğu sağlam, tekrarlanabilir ve invaziv olmayan bir yola muhtaçlık duyulmuştur. Günümüzde bu muhtaçlığı karşılayan en iyi sistem transient elastografidir. Fibroscan, bu prensiple yumuşak dokuların elastisitesini sayısal olarak ölçen ileri teknoloji eseri bir formüldür.”
– “Radyasyon içermeyen bir yöntem”
Prof. Dr. Ebubekir Şenateş, fibroscanın; karaciğer sertliğinin ve karaciğerdeki yağ oranının nicel biçimde ölçülmesinde ağrısız, zahmetsiz, kısa süren, çabucak sonuç veren, özel bir hazırlık gerektirmeyen, hastaneye yatış gerektirmeyen, radyasyon içermeyen, karaciğer biyopsisinden çok daha uygun, sedasyon gerektirmeyen, hastanın muayenesi sırasında yapılabilen bir usul olduğunu söyledi.
Fibroscanın hiçbir yan tesiri olmadığını belirten Şenateş, “Hasta sırtüstü yatarken sağ kolunu başının ardına yerleştirir, sağ ayağını sol ayağının üzerine atar, düz yatarken hafif sola yanlışsız kavis verir (muz biçiminde pozisyon). Gaye, kaburga aralığını genişletmektir. Ölçmeye başlamadan evvel hastanın 3 dakika yatarak beklemesi önerilir. Ölçüm sağ taraftan, kaburgalar ortasından, cilde yerleştirilen prob ile sağ lobdan yapılır. Ölçümün geçerliliği aygıt ekranında anında gözükür.” formunda konuştu.
– “İleri evre kalp yetmezliği olan şahıslarda hakikat sonuç vermeyebilir”
Medicana International İstanbul Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Şenateş, fibroscanın; kronik karaciğer hastalığı olan, kronik karaciğer hastalığına yol açan rastgele bir hastalığı bulunan her hastada yapılabileceğini anlattı.
Şenateş, “Fibroscan; karnında asit (sıvı) birikimi olan, çok obezlerde, ileri evre kalp yetmezliği olan şahıslarda yanlışsız sonuç vermeyebilir. Zahmetsiz, ağrısız ve kısa süren bir süreçtir. Şahıstan şahsa değişmekle birlikte 5-10 dakika içinde sonuçlandırılabilir.” dedi.
– “İşlem öncesi özel bir hazırlık gerektirmiyor”
Prof. Dr. Ebubekir Şenateş, kronik karaciğer hastalığında sertlik derecesinin değerlendirilmesinde referans usulün karaciğer biyopsisi olduğunu, bu usulde karaciğerin çok az bir kısmının (yaklaşık 50.000’de birinin) değerlendirilebildiğini söyledi.
Karaciğer biyopsisinde ağrı, kanama ve öteki öbür komplikasyonların görülebileceğini anlatan Şenateş, şunları kaydetti:
“Karaciğer biyopsisinin tekrarlanması zahmetlidir ve hastalar tarafından kabul edilmesi daha zordur. Ayrıyeten biyopsinin patolojik incelemesi de vakit alıcıdır. Fibroscan ise ağrısız, zahmetsiz, süratli sonuç veren bir sistemdir. Karaciğer biyopsisinde bedellendirilen karaciğer dokusunun yaklaşık 100 katı bir dokuyu (yaklaşık 3 santimetreküp) kıymetlendirebilir.
Yapılan çalışmalarda, fibroscan ile fibrozis denilen karaciğer sertliğinin ölçülmesinde karaciğer biyopsisine yakın bir kıymetlendirme imkanı yakalandığı görülmüştür. Özel bir hazırlık gerekmez. 2-3 saatlik açlık kafidir. Fibroscan aygıtında bulunan özel bir teknik olan CAP (controlled attenuation parameter) ile karaciğerdeki yağ oranı nicel olarak ölçülebilir.”
Memurlar